Ο Γιώργος Σούρλας, πρωτεργάτης για τα Στρατ. Νεκροταφεία Αλβανίας

Το μπλοκ %name διαγράφηκε.Σύντομη περιγραφή του μπλοκ σας. Χρησιμοποιείται στη σελίδα επισκόπησης των μπλοκ.

Ο Γιώργος Σούρλας, πρωτεργάτης για τα Στρατ. Νεκροταφεία Αλβανίας
Του ΙΩΑΝΝΟΥ ΛΕΤΤΑ, Ταξιάρχου ε.α.

Με όλως ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση πληροφορηθήκαμε από την τηλεόραση και από δημοσιεύματα του Τοπικού Τύπου, την μονογράφηση συμφωνίας μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας την 21 Νοεμβρίου 2008 στα Τίρανα, για τη δημιουργία δύο νεκροταφείων προς τιμήν των πεσόντων Ηρώων μας του 1940 κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941.
Επιτέλους ήταν καιρός ύστερα από 68 χρόνια και ύστερα από προσπάθειες και αγώνες δεκαετιών, να αποδοθούν οι επιβαλλόμενες τιμές στους πεσόντες ήρωές μας του 1940, για την ελευθερία της πατρίδας, αλλά και γι’ αυτήν την ελευθερία της γείτονος και φίλης χώρας, αλλά ακόμα και ολόκληρου του κόσμου.
Όπως φαίνεται και όπως προκύπτει από άλλες παλαιότερες πληροφορίες θα δημιουργηθούν δύο νεκροταφεία, το ένα στην Κλεισούρα και το άλλο στην Κορυτσά. Και όχι στους Βουλιαράτες, όπως κατά λάθος αναγράφηκε. Γιατί στους Βουλιαράτες υπάρχει ήδη από το 2000 νεκροταφείο, καθ’ όλα λαμπρό και με εκκλησάκι, αλλά μόνο για 58 τάφους (κατά το μάλλον αγνώστων). Πρόκειται για τους αποθανόντας βαρειά τραυματίες που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο Ελληνικό Στρατιωτικό Ορεινό χειρουργείο που βρίσκονταν στους Βουλιαράτες. Γι’ αυτούς τους ελάχιστους. Αλλά πού είναι οι άλλοι 13.000 περίπου πεσόντες στην Αλβανία ήρωές μας; Έχουμε επισκεφθεί αυτό το νεκροταφείο.
Αξίζουν εκ προοιμίου θερμά συγχαρητήρια στους διαπραγματευθέντες με επιτυχία την ιερή και εθνική αυτή υπόθεση, αρμόδιους Έλληνες πολιτικούς.

Αλλά η ιστορία αυτή με την πρόσφατα ευτυχή κατάληξή της και τη βέβαιη πλέον οριστική πραγματοποίησή της σε σύντομο χρόνο, ελπίζουμε, είναι πολύ μακρά και διαρκεί ολόκληρες δεκαετίες.
Γιατί βέβαια για όσον χρόνο στην Αλβανία επικρατούσε το κομμουνιστικό καθεστώς του Εμβέρ Χότζα, με τα σύνορα κατάκλειστα, ενώ επικρατούσε ακόμα εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ των δύο χωρών (ουδέποτε είχε υπογραφεί συνθήκη ειρήνης), δεν ήταν δυνατόν να γίνει τίποτε επί του υπ’ όψιν θέματος των πεσόντων ηρώων μας, που παρέμειναν και παραμένουν ακόμα ουσιαστικά ΑΤΑ­ΦΟΙ.
Αλλά από το 1979 η κατάσταση άλλαξε άρδην στην Αλβανία και τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών άνοιξαν διάπλατα.

Και τότε, τον Ιούνιο του 1979, όσοι Γιαννιώτες είχαμε πεσόντες συγγενείς στον πόλεμο του 1940-41 στην Αλβανία, αρπάξαμε την ευκαιρία, επικοινωνήσαμε μεταξύ μας και ιδρύσαμε τον Πανηπειρωτικό Σύνδεσμο Εποποιΐας Καλαμά-Καλπακίου-Αώου (Π.Σ.Ε.Κ. Κ.Α.), «Το όχι του 1940».
Βάσει του Καταστατικού του Συνδέσμου: «Κύριος και γενικός σκοπός του είναι η διά παντός πρόσφορου και εφικτού τρόπου απόδοσις των επιβαλλομένων τιμών εις τους πεσόντες του Ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-1941 και των οποίων τα ιερά λείψανα παρέμειναν εις την γην της Αλβανίας, υπό πλήρη αδιαφορία και εγκατάλειψιν, παρά την διαρρεύσασαν 40ετίαν, δι’ ο και άταφα θεωρούμενα, ως εκ τούτου».
Τα άλλα άρθρα του καταστατικού αναφέρονται στο τι πρέπει να γίνει για τον ιερό και εθνικό αυτό σκοπό.

Και άρχισε ο αγώνας μας στον Π.Σ.Ε.Κ.Κ.Α. που κράτησε μέχρι το 2000. Με συνεχή σχετικά άρθρα στις εφημερίδες, με επιστολές, αιτήσεις, υπομνήματα κα­­θη- μερινώς, όλα αυτά τα χρόνια, προς κάθε αρχή και εξουσία του Ελληνικού Κράτους. Εξουσία πολιτική (από Προέδρου Δημοκρατίας μέχρι τελευταίου Δημάρχου), εξουσία Στρατιωτική (από αρχηγό ΓΕΕΘΑ και ΓΕΣ μέχρι τελευταίου Διοικητή Μεραρχίας) και Ε­ξου­σία θρη­- σκευτική, προς όλους τους Μητροπολίτες της χώρας, μέχρι και τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο.
Εισπράξαμε γι’ αυτά όλα αμέτρητα συγχαρητήρια και ευχές, ένα «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μια ΕΙΡΩΝΕΙΑ από το Γ.Ε.Σ., το οποίο με το υπ’ αριθμ. Φ485/20/498/08/6-6-1979 έγγραφό του μας απήντησε: «Δεν είναι πρακτικώς δυνατόν να ευρίσκονται ΑΤΑΦΟΙ, λόγω του διαρρεύσαντος έκτοτε μακρού χρόνου. Αν γνωρίζετε που φυλάσσονται οστά πεσόντων με ακριβή στοιχεία, να τα αναφέρετε δια να ανεργήσουμε διά την ανακομιδή των». Σ’ αυτή την απαξιωτική και αχαρακτήριστη απάντηση δόθηκε η κατάλληλη δριμύτατη ανταπάντησή μας.
Η αδιαφορία των αρμοδίων προς τους οποίους απευθυνθήκαμε και γενικά της Ελληνικής Πολιτείας για το ιερό και εθνικό αυτό ζήτημα, όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε πλήρης και αχαρακτήριστη. Και τότε ήλθε η απογοήτευση και ο Σύνδεσμός μας ατόνισε.
Και τότε ο υποφαινόενος αποφάσισε να μεταβεί ο ίδιος στην Αλβανία και να επισκεφθεί το πεδίο της μάχης και να αναζητήσει τουλάχιστον τον τάφο του ήρωα αδελφού του Εφέδρου Ανθ/γού Θωμά Λέττα.
Ο Θωμάς ήταν Έφεδρος Λοχίας Διμοιρίτης Διμοιρίας Πολυβόλων στο Καλπάκι, και από ανδραγάθημα σε ανδραγάθημα έγινε Έφεδρος Ανθυπολοχαγός και επί 6 μήνες πολέμησε με άφθαστη ανδρεία και ηρωισμό πάντα στην πρώτη γραμμή, για να πέσει ηρωικά την νύχτα της 11 προς 12 Απριλίου 1941 (τελευταία ώρα του πολέμου στην Αλβανία), εν ώρα μάχης, υπερασπιζόμενος τις θέσεις του Λόχου εναντίον νυχτερινής ιταλικής επίθεσης, στο πεδίο της μάχης στο Μπούμπεσι, όπου και πρόχειρα ετάφη από τον λοχαγό του Γιάννη Λαδά και τους συμπολεμιστές του, κάτω από μια ανθισμένη αμυγδαλιά.

Υπέβαλα αίτηση στο Γ.Ε.Σ. Έγινε αμέσως δεκτή. Η Κυβέρνηση ενημερωθείσα σχετικώς, ανέθεσε την επιχείρηση στην Ελληνική Πρεσβεία των Τιράνων.
Και στις 19 Ιουνίου του 2000 ξεκινήσαμε με τον Δ/τή του Λόχου Πολυβόλων του Θωμά, τον Γιάννη Λαδά, για την Κακαβιά, όπου μας περίμεναν είκοσι Έλληνες Βορειοηπειρώτες και μεταξύ των ο Έλληνας Πρόξενος του Αργυροκάστρου και ο Στρατιωτικός Ακόλουθος της Ελ. Πρεσβείας στα Τίρανα, Συν/ρχης Ξεκαλάκης.
Πήγαμε στο Μπούμπεσι την επομένη και περπατήσαμε όλο το πεδίο της μάχης σπιθαμή προς σπιθαμή μια ολόκληρη μέρα 20 άνθρωποι με «μπροστάρη» τον Δ/τή της Πολυβολαρχίας που τον είχε ενταφιάσει. Δυστυχώς άνευ αποτελέσματος. Γιατί το τοπίο είχε αλλάξει ριζικά. Γυρίσαμε πικραμένοι και απογοητευμένοι.

Μόλις επέστρεψα έγραψα το βιβλίο «ΠΗΓΑ ΣΤΟ ΜΠΟΥΜΠΕΣΙ. ΔΕ ΒΡΗΚΑ ΤΟ ΘΩΜΑ» και με υπότιτλο: «Οι χιλιάδες άταφοι ήρωες στη Βόρειο Ήπειρο ακόμα περιμένουν».
Το βιβλίο αυτό το έστειλα παντού, σε κάθε Αρχή και Εξουσία. Το πήρε και ο αείμνηστος Γεώργιος Ράλλης μαζί με σχετική επιστολή μου. Έμεινε άναυδος και κατάπληκτος. Αγνοούσε τα πάντα, όπως μου έγραψε. Έστειλε την επιστολή και το βιβλίο στη Βουλή των Ελλήνων. Εκεί κατά ευτυχή σύμπτωση, έφτασε στα χέρια του Αντιπροέδορυ της Βουλής κ. Γεωργίου Σούρλα.
Ο κ. Σούρλας, ο ΠΡΩΤΟΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ από τους εκατοντάδες επίσημους και άρχοντες προς τους οποίους είχαμε απευνθυνθεί ως Π.Σ.Ε.Κ.Κ.Α και προς τους οποίους απευθυνόμουν ήδη προσωπικώς ζητώντας την επέμβασή τους στο εθνικό αυτό ζήτημα, αντέδρασε αμέσως, όχι απλώς θετικά, αλλά κυριολεκτικά αγκάλιασε αμέσως το μέγα ζήτημα, αποφα­- σισμένος να φέρει σε αίσιο πέρας το ιερό και εθνικό θέμα. Και σήμανε συναγερμό.

Μου τηλεφώνησε αμέσως και ζήτησε συνάντηση. Οργάνωσε ειδική συγκέντρωση στο Βόλο και με κάλεσε να μιλήσω. Πήγε στην Αλβανία και περπάτησε όλα τα πεδία των μαχών. Και το κυριότερο. Ήρθε σε επικοινωνία με τις Αλβανικές Αρχές, ζήτησε να άρουν τις επιφυλάξεις τους και έθεσε πρώτος και επίσημα το ζήτημα της δημιουργίας Νεκροταφείου, Ηρώων, Μαυσωλείων, για τους πεσόντας Ή­ρωες του 1940-41.
Επιστρέψας εξ Αλβανίας ο κ. Σούρλας έγραψε το θαυμάσιο βιβλίο «ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 1940 ΠΕΡΙΜΕ­ΝΟΥΝ». Και άρχισε να το παρουσιάζει. Το παρουσίασε πρώτα στην Αθήνα και μου έστειλε πρόσκληση να παραστώ. Το προϊόν διαθέσεως του βιβλίου (αναγράφεται επ’ αυτού) προορίζεται για την ανέγερση μεγαλοπρεπούς Μνημείου πεσόντων στο Καλπάκι.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2008 το παρουσίασε στα Γιάννινα, όπου επί τη ευκαιρία μου απένειμε τιμητική πλακέτα. Και συνεχίζει. Πλησιάζει τις δέκα εκδόσεις του βιβλίου. Στις 25 Οκτωβρίου 2008 το παρουσίασε στην Άρτα. Και στις 26 Οκτωβρίου 2008 ήρθε στο Καλπάκι, όπου ο πανάξιος Δήμαρχος του Καλπακίου οργανώνει κάθε χρόνο τριήμερες γιορτές με την ευκαιρία της 28ης Οκτωβρίου.
Εκεί ο κ. Σούρλας μίλησε προς το πλήθος, μου απένειμε προσωπικώς τιμητική πλακέτα μετά διπλώματος για τον ήρωα αδελφό μου Θωμά. Για να συνεχισθεί η ίδια απονομή σε συγγενείς πεσόντων από τον Δήμαρχο Καλπακίου. Εκεί ομιλών ο κ. Σούρλας δήλωσε με στεντορία φωνή: «Έχω ειδοποιήσει τις Αλβανικές Αρχές ότι αν την 21η Νοεμβρίου που πρόκειται να γίνει συνάντηση Ελλήνων και Αλβανών αρμοδίων στα Τίρανα, αρνηθούν να δεχθούν τη δημιουργία Νεκροταφείων στην Κλεισούρα και στην Κορυτσά, ΘΑ ΚΑΤΑΨΗΦΙΣΩ κάθε προσπάθειά τους να εισέλθουν στους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς.

Και έγινε η Διάσκεψη και ΜΟΝΟΓΡΑΦΗΘΗΚΕ η Συμφωνία και η Απόφαση για τα δύο Νεκροταφεία Κλεισούρας και Κορυτσάς.
Αξίζουν τα θερμά συγχαρητήρια η υπουργός Εξωτερικών κ. Ντόρα Μπακογιάννη, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Μεϊμαράκης, ο συμπολίτης υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Τασούλας, καθώς και ο Έλληνας Πρεσβευτής στα Τίρανα, για την προσπάθεια που κατέβαλαν,αφ’ ότου ανέλαβαν σαν υπεύθυνοι των αρμόδιων φορέων, τον χειρισμό του ιερού και εθνικού τούτου ζητήματος, επί μακρόν, με ζήλον και θέρμη και ενθουσιασμό και πίστη και έφερα σε αίσιο και ευτυχές πέρας την εθνική αποστολή της δημιουργίας δύο Νεκροταφείων, προς απόδοση των επιβαλλομένων τιμών στους ήρωές μας του 1940.
Είναι πλέον γεγονός ότι μετά επτά δεκαετίες θα δούμε μια μέρα –ίσως σύντομα– να αποδίδονται στους ήρωές μας του 1940 οι τιμές που τους ανήκουν, με την τοποθέτηση των ιερών λειψάνων τους, σε επιβλητικά Κοιμητήρια, δίπλα στους τόπους όπου έδωσαν τη ζωή τους, για την Ελευθερία και τη Δόξα της Πατρίδας, της ίδιας της Αλβανίας αλλά και όλου του κόσμου, όπως ήδη προαναφέραμε.
Αξίζει όμως όχι μόνον συγχαρητηρίων, αλλά και της ευγνωμοσύνης του Έθνους, αλλά και των ψυχών των χιλιάδων πεσόντων ηρώων του 1940, ο Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής, κ. Γεώργιος Σούρλας, ο οποίος επί σειράν ετών, με ακάματη προσπάθεια με υπέρμετρο ζήλο, με πατριωτικό ενθουσιασμό και πρώτος εξ όλων της επί δεκαετίες ενημερωθέντων επί του εθνικού και ιερού τούτου θέματος, ενστερνίστηκε το θέμα τούτο της απόδοσης τιμών στους ήρωες του 1940 και το παρέδωσε σχεδόν έτοιμο προς υλοποίηση, στους αρμόδιους παράγοντες της Πολιτείας.
Η Ιστορία θα καταγράψει στις Δέλτους της την προσπάθεια και τους αγώνες, ειδικώς του κ. Σούρλα, όπως όμως και παντός άλλου εργασθέντος διά τον ίδιο σκοπό και γι’ αυτή την τόσο ιερή όσο και εθνική υπόθεση, όπως είναι οι προαναφερθέντες αρμόδιοι πολιτικοί παράγοντες, στους οποίους θα πρέπει να προστεθεί και ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κύριος ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ.