Τα αρχοντικά των Ζαππαίων στο Λάμποβο Αργυροκάστρου προσβάσιμα και επισκέψιμα μετά την πρώτη ανακαίνιση

Το μπλοκ %name διαγράφηκε.Σύντομη περιγραφή του μπλοκ σας. Χρησιμοποιείται στη σελίδα επισκόπησης των μπλοκ.

Τα αρχοντικά των Ζαππαίων στο Λάμποβο, επιτέλους είναι προσβάσιμα, επισκέψιμα. Επιτέλους, ελάχιστος σεβασμός στη γενέτειρα τους, προς σ’ αυτούς που έδωσαν στο έθνος, ελληνικό πολιτισμό. Προσέφεραν για το έθνος γράμματα, άρματα, ουμανισμό και ευπρέπεια. Τα αρχοντικά τους απαλλάχτηκαν από την ασπλαχνία της βλάστησης της φύσης και την ανθρώπινη αγριότητα. 
Χρειάστηκαν λίγα, μα πολύ λίγα λεφτά, που πάντα βρίσκονται όταν υπάρχουν υψηλοί σκοποί. Χρειάστηκε προσωπική μέγιστη φροντίδα από το Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο, πρέσβη κύριο Κοτροκόη και μάλιστα όταν είχε αποφασιστεί η μετάθεσή του από το Αργυρόκαστρο.
Χρειάστηκε η αφοσίωση κάποιων συμπατριωτών των Ζαππαίων για να δώσουν πολύ περισσότερα από την υλική αμοιβή, ώστε μέσα σε λιγότερους από δύο μήνες τα αρχοντικά των Ζαππαίων να απαλλαγούν από την άγρια βλάστηση, που είχε σκεπάσει τα πάντα και γκρέμιζε ότι είχε απομείνει, να καθαριστούν από τις κοπριές των ζώων και τα υπολείμματα των αποθηκών του κομμουνιστικού καθεστώτος. Και αφού καθαρίστηκαν έγιναν κάποιες ελάχιστες, αλλά σημαντικές και με νόημα αναστηλώσεις, έγινε μια σεμνή αλλά αξιοπρεπή περίφραξη, κατασκευάστηκαν κάποιοι δρόμοι σεβόμενοι την αρχιτεκτονική των αρχοντικών. Μπήκε γρασίδι στους χώρους της αυλής των αρχοντικών, κάποια παγκάκια… προσανατολιστικές πινακίδες…. Η γκρεμισμένη λιάσα με ξύλα στην είσοδο αντικαταστάθηκε με σιδερένια πόρτα, δίπλα στην οποία μπήκαν επιγραφές σε τρεις γλώσσες, ελληνικά αλβανικά αγγλικά, που με λίγες λέξεις δίνουν όλο το μεγαλείο των Ζαπαίων.
Η μαρμάρινη επιγραφή σε ένα από τα αρχοντικά αναφέρει ότι ολοκληρώθηκαν το 1870. Μέχρι τον Ιούνιο του 1944 υπήρχαν σώα και αβλαβή. Τότε κάηκαν από τους γερμανομπαλίστες. Μετά, επί Χότζα, μετατράπηκαν σε αποθήκες, πρώτα του γεωργικού συνεταιρισμού και μετά της γεωργικής επιχείρησης. Στη δεκαετία του 1970, ανακαλύφθηκε εντελώς τυχαία από εξόριστο Δροπολίτη στο Λάμποβο, το υπόγειο μαυσωλείο με τους τάφους των Ζαπαίων. Τι έγινε;! Κατασπαράχτηκε. Οι προτομές των Ζαπαίων από το μαυσωλείο φυλάσσονταν σε σπίτι Λαμποβίτη στο χωριό, μέχρι που το 1989. Τότε πήγαν και τις πήραν με τη βία άνθρωποι των αλβανικών μυστικών υπηρεσιών.( Ήταν η εποχή που, όπως αναφέρουν μάρτυρες από το άλλο Λάμποβο, του Σταυρού, η κόρη του δικτάτορα οργάνωσε την κλοπή του Τίμιου Ξύλου, με το οποίο ο Ιουστινιανός είχε προμηθεύσει το Σταυρό του Ναού για να τον κάνει θαυματουργό.) Πολύτιμα μνημεία από τα ρχοντικά εξαφανίστηκαν. Αρχαιοκλασικά μνημεία, μαρμάρινη κίονες, επιγραφές, κολώνες κλπ, που εξωράιζαν τα αρχοντικά και πιθανόν να είχαν συλλεχτεί από τον τόπο μας, κλάπηκαν, έσπασαν πετάχτηκαν.
Γι΄αυτό και τώρα με αυτές έστω και τις μικρές φροντίδες, νιώθεις τόση συγκίνηση όταν επισκέπτεσαι τα αρχοντικά των Ζαππαίων. Χρειάζονται ακόμα πολλά που μπορεί να γίνουν με λίγα λεφτά. Αναστηλώσεις, προσανατολιστικές πινακίδες σε όλο το δρόμο που σε οδηγεί στα αρχοντικά, ενημερωτικά εγχειρίδια και φυλλάδια, ένταξη στον τουριστικό οδηγό και προορισμό του Αργυροκάστρου.

Παναγιώτης Μπάρκας

Περισσότερο φωτογραφικό υλικό ΕΔΩ: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.362722857223583.1073741853.352330821596120&type=1