Η εκκλησία της Παναγίας  στο Λάμποβου του Σταυρού  που γιορτάζει το Γενέθλιο της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου) είναι από τις σπουδαιότερες βυζαντινές εκκλησίες που σώζονται στην Ήπειρο.  Η τεχνοτροπία του τρούλου και του κυρίως ναού, παραπέμπει στο τέλος της Μεσοβυζαντινής Περίοδο (8^ος – 12^ος αιών) ενώ υπάρχουν και μεταγενέστερες προσθήκες του νάρθηκα, του καμπαναριού και του χαγιατιού. 

 

Σύμφωνα με την παράδοση, η εκκλησία χτίσθηκε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανό (6^ος αιων.) ο οποίος χάρισε στην εκκλησία τεμάχιο Τίμιου Ξύλου (από το σταυρό που σταυρώθηκε ο Χριστός). 

Το Λάμποβο του Σταυρού ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Αδριανούπολης (Δρόπολης) και ενδεχομένως ο Ιουστινιανός - που χαρακτηρίστηκε ως ο μεγαλύτερος κατασκευαστής όλων των εποχών - να έκτισε και εκεί ναό. Πρέπει όμως να διατηρηθούν κάποιες επιφυλάξεις γιατί πολλές φορές οι χωρικοί, για να αποκτήσει φήμη το μοναστήρι ή το χωριό τους, ανέφεραν σαν κτήτορα τον Ιουστινιανό.   

 

Το Λάμποβο (Άνω και Κάτω) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Δρίνου απέναντι από τα χωριά της Κάτω Δρόπολης. Πριν από περίπου 300 χρόνια, κάποιες οικογένειες μετακινήθηκαν 20 χλμ βορειοανατολικά για να χτίσουν το Νέο Λάμποβο. Αργότερα ονομάστηκε Λάμποβο του Ζάππα προς τιμή του μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη που γεννήθηκε σε αυτό το χωριό.

 

Το Γενέθλιο της Παναγίας που τιμάται στις 8 του Σεπτέμβρη, στην παράδοση της Ηπείρου, είναι το τελευταίο από τα πανηγύρια του καλοκαιριού που ξεκινούν μετά το Πάσχα με τον Άγιο Γεώργιο.  Όλοι οι οργανοπαίχτες και οι έμποροι της Ηπείρου  μαζεύονταν για την τελευταία τους «εμφάνιση», στο πανηγύρι της περίφημης εκκλησιάς του Λαμπόβου του Σταυρού. Επειδή όμως υπήρχαν και άλλοι ναοί στην Ήπειρο που γιόρταζαν τη Γέννηση της Παναγίας, το καραβάνι των εμπόρων και των οργανοπαικτών περνούσαν διαδοχικά από αυτούς, τις προηγούμενες μέρες. Έτσι όταν σε χωριά της Θεσπρωτίας ή των Ιωαννίνων περνούσε το μπουλούκι των εμπόρων και των οργανοπαιχτών, οι κάτοικοι έλεγαν ότι «έρθε το Λάμποβο» και όλη αυτή η πορεία λέγονταν Λάμποβο. Γι ‘αυτό το λόγο σε πολλά χωριά της Ηπείρου και κυρίως στη Θεσπρωτία το πανηγύρι λέγεται και Λάμποβο