ΝΕΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ

από **zisis** » 14:27 pm 01 07 2006

ΟΤΑΝ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΔΕΝ ΤΟΛΜΟΥΝ

Χωρίς ιθαγένεια

Του ΘΩΜΑ ΤΣΑΤΣΗ

«Η εμμονή του ελληνικού δικαίου της ιθαγένειας στη λεγόμενη αρχή του αίματος αποτελεί, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πηγή αρκετών προβλημάτων», τόνιζε ο Συνήγορος του Πολίτη στην πρώτη ετήσια έκθεσή του το 1998, περιγράφοντας το θέμα που τότε ανέκυψε και τώρα μοιάζει να λαμβάνει διαστάσεις. Η χορήγηση ιθαγένειας στην Ελλάδα παραμένει προβληματική. Ενώ αποδίδεται στους ομογενείς, σ' εκείνους δηλαδή που έχουν δεσμούς αίματος με το έθνος, οι Ελληνες που προέρχονται από την Αλβανία συνεχίζουν να κυκλοφορούν μ' ένα ειδικό δελτίο ταυτότητας ομογενούς για να «ξεχωρίζουν» από τους αλλοδαπούς, χωρίς όμως αυτό να βοηθάει στην επίλυση του προβλήματός τους. Πολλά παιδιά από χώρες της Αφρικής ή της Ασίας γεννιούνται στην Ελλάδα, πηγαίνουν σε ελληνικά σχολεία, πολλά από αυτά έχουν ελληνικά ονόματα και όταν συμπληρώνουν τα 18 τους χρόνια ξεκινούν τη ζωή τους και πάλι από την αρχή. Αν οι γονείς τους βρέθηκαν στην Ελλάδα υπό συνθήκες διωγμού και δεν επέστρεψαν ποτέ στη χώρα τους, τα παιδιά αυτά δεν έχουν δικαιώματα.

Το πρόβλημα σ' αυτές τις περιπτώσεις λύνεται με άδειες παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Για πόσους όμως;

Στην Ελλάδα για πάνω από 15 χρόνια η μεταναστευτική πολιτική είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Οι πολιτικοί βρέθηκαν απροετοίμαστοι στο κύμα των ομογενών και των αλλοδαπών που ήρθαν στη χώρα μας, όχι για λίγα χρόνια αλλά για να μείνουν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν τόλμησαν και δεν τολμούν να εκφράσουν αυτό που σ' άλλες ευρωπαϊκές χώρες μοιάζει αυτονόητο. Οσα παιδιά γεννιούνται στην Ελλάδα αυτομάτως να λαμβάνουν την υπηκοότητα χωρίς άλλες διαδικασίες. Ολα παραμένουν σε επίπεδο συζήτησης χωρίς να γίνονται τα απαραίτητα βήματα. Χάριν μιας πολιτικής που σε κάποιες περιπτώσεις -όπως είναι οι Ελληνες της Αλβανίας- ονομάζεται «εθνική» και σε κάποιες άλλες -όπως οι ομογενείς από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης- είναι εύκολη λεία για εκμετάλλευση.

Οσο για εκείνους που μπορούν να περιμένουν δέκα χρόνια, έχουν να καταβάλουν 1.500 ευρώ για την αίτηση και πληρούν μια σειρά από τυπικά προσόντα για την απόκτηση της ιθαγένειας, δεν σημαίνει και ότι θα τη λάβουν. Η Διοίκηση, εάν θέλει, θα εξετάσει το αίτημα και αν αποφασίσει να δώσει αρνητική απάντηση μπορεί να το κάνει χωρίς να το αιτιολογήσει!

Η διστακτικότητα των πολιτικών είναι σαφές ότι μπορεί να συνδέεται με θέματα όπως είναι οι διαμάχες για το ποιοι μαθητές έχουν δικαίωμα να σηκώσουν την ελληνική σημαία, αλλά αυτού του είδους ακριβώς η πολιτική οδηγεί πολλούς Ελληνες από την Αλβανία στην αγκαλιά ακροδεξιών οργανώσεων. Αισθάνονται απομονωμένοι στην Ελλάδα που θεωρούν μητέρα - πατρίδα, ενώ συγχρόνως κάποιοι φροντίζουν να τους υπενθυμίζουν ότι είναι Ελληνες μόνο στα λόγια, αφού στερούνται βασικών δικαιωμάτων. Αποτέλεσμα είναι η γκετοποίηση και η περιθωριοποίηση των ανθρώπων αυτών. Αλλοι από αυτούς γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα νιώθοντας σε μεγάλο βαθμό Ελληνες και άλλοι μεγάλωσαν ακούγοντας για μια πατρίδα που τους περιμένει με ανοιχτές αγκάλες. Τίποτα από τα δύο όμως δεν ισχύει στην πράξη. Η ελληνική πολιτεία διστάζει. Και όσο διστάζει, χάνει κάτι από το μέλλον των «ανυπότακτων» πολιτών της που δεν προετοιμάζει.

Για το θέμα της ιθαγένειας γράφουν στην «Ε» οι: Γρηγόρης Νιώτης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, ιστορικός, Αλκέτα Πάσκο, δικηγόρος, Λάζαρος Κώτσιας, μέλος Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα (ΣΕΑ) για τη Διεκδίκηση της Ελληνικής Ιθαγένειας. Μιλούν η Αθηνά Τζάνι που γεννήθηκε στην Αθήνα και οι γονείς της ήρθαν από τη Ζιμπάμπουε και ο Αμπντούλ Ραχμάν Σαουάρ που ήρθε από τη Συρία.

mailto:tsath@enet.gr

--------------------------------------------------------------------------------

Η πάλαι ποτέ φτωχομάνα που έδιωχνε τα παιδιά της βρέθηκε εντελώς απροετοίμαστη γι' αυτό το κοινωνικό φαινόμενο που θα άλλαζε ριζικά την κοινωνική μας πραγματικότητα

«Γκετοποιούνται άνθρωποι που προσπαθούν σκληρά να αφομοιωθούν»

Της ΑΛΚΕΤΑ ΠΑΣΚΟ*

Το έτος 1990 η Ελλάδα δέχτηκε ένα μεγάλο κύμα μεταναστών από γειτονικές χώρες και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Η πάλαι ποτέ φτωχομάνα που έδιωχνε τα παιδιά της βρέθηκε εντελώς απροετοίμαστη γι' αυτό το κοινωνικό φαινόμενο που θα άλλαζε ριζικά την κοινωνική μας πραγματικότητα. Αντανακλώντας αυτή την αμηχανία οι εκάστοτε κυβερνήσεις κινήθηκαν νομοθετικά αμφιταλαντευόμενες ανάμεσα σε ξενοφοβία και φιλανθρωπία.

Σήμερα, μετά από 15 χρόνια, έχοντας πια εξοικειωθεί με την ιδέα ότι «αυτοί οι ξένοι» είναι κομμάτι της κοινωνίας μας, ζουν και εργάζονται, δημιουργούν οικογένειες και γεννούν παιδιά στην Ελλάδα, το όραμά τους για το μέλλον συνδέεται άρρηκτα με τη χώρα μας και η επιθυμία τους να μείνουν είναι έκδηλη, ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ζήτημα «ιθαγένεια». Εως το 1990 η ελληνική νομοθεσία αντιμετώπιζε τις ελάχιστες περιπτώσεις αιτήσεων για πολιτογράφηση με τον κώδικα ελληνικής ιθαγένειας του έτους 1955, οι διατάξεις του οποίου ήταν πλέον ανεπίκαιρες και δεν ανταποκρίνονταν στη νέα ελληνική πραγματικότητα. Εως τότε η συνήθης πρακτική της διοίκησης ήταν άρνηση των αιτήσεων στην πλειονότητά τους ή υπέρμετρη καθυστέρηση απάντησης σ' αυτές, καθώς πολλές φορές περίμενε κανείς ολόκληρη δεκαετία.

Το έτος 2001 με την ψήφιση του νόμου 2910/2001 αρκετοί αλλοδαποί μετανάστες υπέβαλαν αίτηση πολιτογράφησης στους αρμόδιους κατά τόπους δήμους με απογοητευτικά αποτελέσματα. Ο νέος κώδικας (ν. 3284/10/11/2004) μετά από μια σειρά τροποποιητικών νόμων βάδισε στο ίδιο πνεύμα με τους προηγούμενους νόμους. Με έντονο το φοβικό σύνδρομο περί μη αλλοίωσης της εθνικής ομοιογένειας, δημιουργίας θρησκευτικών ή εθνικών μειονοτήτων, οι προϋποθέσεις του νόμου καθώς και όλη η διαδικασία καταφέρνει να καθιστά αδύνατη την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, βασική προϋπόθεση είναι η δεκαετής νόμιμη παραμονή του αλλοδαπού την τελευταία δωδεκαετία. Σ' αυτή τη μακρότατη αναμονή ο νόμιμος αλλοδαπός ζει υπό το καθεστώς της ανασφάλειας που προκαλούν διάφοροι νομιμοποιητικοί νόμοι οι οποίοι πολλές φορές, με τις αντικρουόμενες διατάξεις, μπορούν να καθιστούν έναν νόμιμο μετανάστη παράνομο.

Ο νόμος καθορίζει καταβολή παραβόλου ύψους 1.500 ευρώ (το υψηλότερο σε όλη την Ευρώπη) μη αποδοτέο σε περίπτωση αρνητικής απάντησης της διοίκησης (μία τετραμελής οικογένεια πρέπει να διαθέσει 6.000 ευρώ). Ο νόμος επιμένει στη μη αυτόματη κτήση της ελληνικής ιθαγένειας από παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Για πόσα χρόνια ακόμα θα προσφέρεται προς τηλεοπτική κατανάλωση ενόψει εθνικών εορτών ο σημαιοφόρος αλλοδαπός μαθητής που πυροδοτεί το εθνικό αίσθημα επειδή αισθάνεται Ελληνας, έχει ελληνική παιδεία και σε πολλές περιπτώσεις η μόνη πατρίδα που γνώρισε είναι η Ελλάδα; Ολη η διαδικασία είναι ένας αγώνας δρόμου μετ' εμποδίων. Και αν καταφέρει κανείς να συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που χρειάζονται, έρχεται αντιμέτωπος με τη διοίκηση.

Ο νόμος καθορίζει απόλυτη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης στην εξέταση του αιτήματος καθώς και μη αιτιολόγηση της άρνησης αυτού. Πρακτικά αυτό σημαίνει απόλυτη αυθαιρεσία και έλλειψη δικαιοδοτικού ελέγχου. Δεν καθορίζονται εύλογα χρονικά όρια διεκπεραίωσης του φακέλου, με αποτέλεσμα η αίτηση να εγκλωβίζεται για χρόνια στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Η συνεχής αυτή άρνηση με την οποία νομίζουμε ότι ξορκίζουμε τους φόβους μας το μόνο που καταφέρνει είναι γκετοποίηση των ανθρώπων που προσπαθούν σκληρά να ενταχθούν, να αφομοιωθούν σε μια κοινωνία που θέλει να αυτοαποκαλείται πολυπολιτισμική.

*Δικηγόρος Αθηνών

--------------------------------------------------------------------------------

Μια αδιέξοδη αλλά και παράλογη πολιτική

Του ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΠΑΛΤΣΙΩΤΗ*

Το ελληνικό δίκαιο ιθαγένειας (ιθαγένεια είναι ο νομικός όρος για την υπηκοότητα) συνιστά ίσως ένα από τα τελευταία προπύργια του παλαιού δικαίου του αίματος. Η ακραία μάλιστα εκδοχή που ακολουθείται στην Ελλάδα έχει αποτέλεσμα την εξαιρετικά περιορισμένη απόδοση ιθαγένειας σε αυτούς που θεωρούνται «ξένοι», κατά την επίσημη ορολογία, αλλογενείς. Η ιθαγένεια αποδίδεται προνομιακά στους ομογενείς, σε αυτούς που διαθέτουν δεσμούς αίματος με το έθνος, στην περίπτωση της Ελλάδας με το γένος. Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα ομογενής δυνητικά ήταν ο κάθε ορθόδοξος των νοτίων Βαλκανίων. Οι δε Αλβανοί, και μόνο αυτοί, θεωρούνταν ομογενείς ανεξαρτήτως θρησκείας, λόγω της κοινής φυλετικής καταγωγής κατά τις θεωρίες της εποχής. Η ανάπτυξη των αντίπαλων βαλκανικών εθνικισμών περιόρισε το εύρος της ομογένειας των ιστορικών εστιών, αλλά η υπερπόντια μετανάστευση ανέδειξε έναν άλλο πόλο ομογενών. Ολο τον 20ό αιώνα «παλιοί και νέοι» ομογενείς αποτέλεσαν τη δεξαμενή νέων πολιτών. Πάντα; Οχι. Σε αντίθεση με τις διακηρύξεις, στο πλαίσιο της «εθνικής πολιτικής», μεγάλες ομάδες ομογενών που είχαν εγκατασταθεί στην Ελλάδα υποχρεώθηκαν μέχρι πρόσφατα να ζουν χωρίς ιθαγένεια: οι ελληνορθόδοξοι της Κων/πολης και της Αλβανίας και οι Κύπριοι.

Η περίοδος από το 1945 χαρακτηρίζεται από τις αφαιρέσεις ιθαγένειας «αντιφρονούντων» (μέχρι το 1974) και κάθε είδους «αλλογενών», αλλά και από την εξαιρετικά εσωστρεφή πολιτική απόδοσης ιθαγένειας, ακόμη και σε ομογενείς. Παρά το άνοιγμα που πραγματοποιείται τη δεκαετία του 1980, η συνολική πολιτική απόδοσης ιθαγένειας δεν αλλάζει και αυτή την περίοδο.

Μετά το 1990 Ελλάδα, Γερμανία και Ισραήλ «ανακαλύπτουν» τους ομογενείς τους στην (τέως) Σοβιετική Ενωση. Αρχικά τους Πόντιους, παλαιότερες και νεότερες εγκαταστάσεις τους, μετά τους «Μαριουπολίτες». Με πολύ ελαστικές διαδικασίες πάνω από 200.000 ομογενείς αποκτούν την ιθαγένεια, περίπου δεκαπλάσιοι απ' όλους όσοι πολιτογραφήθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία δεκαπέντε έτη. Αντίθετα, στην ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, η οποία διευρύνεται μέσω των Βλάχων, ακολουθείται η πολιτική της καθολικής μη χορήγησης ιθαγένειας. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι που μπορούν να επικαλεστούν ελληνική «καταγωγή» ανακαλύπτουν την ελληνική ιθαγένεια, η οποία καθίσταται σταδιακά μια ευγενής ιθαγένεια ενός πλούσιου ευρωπαϊκού κράτους. Μερικές χιλιάδες, άγνωστο πόσοι, αποκτούν κάθε χρόνο ιθαγένεια μέσα από τη διαδικασία της διαπίστωσής της. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, παρατηρείται μια πιο ευέλικτη πολιτική που προσπαθεί, παράλληλα, να διορθώσει μερικώς ανάλγητες πολιτικές του παρελθόντος. Αποκορύφωμα της «γενναιόδωρης πολιτικής» συνιστούν οι ρυθμίσεις του ν. 2910/2001 που δίνει το δικαίωμα στην ιθαγένεια σε χιλιάδες απογόνους Ελλήνων υπηκόων. Ομως, η πολιτική όλων των κυβερνήσεων μέχρι και σήμερα απέναντι στους «αλλογενείς», στις εκατοντάδες χιλιάδες των μεταναστών και των παιδιών τους, ήδη γεννημένων στην Ελλάδα, παραμένει ουσιαστικά ίδια: Η «χαλάρωση» αφορά, κατά περιόδους, μόνο αυτούς που επικαλούνται μια απώτερη ή και απώτατη σχέση με την Ελλάδα και τους Ελληνες- μόνο αυτοί αξίζουν την ιθαγένεια.

Η πολιτική αυτή όμως είναι πλέον αδιέξοδη και καταντά παράλογη. «Η ιστορία της ελληνικής ιθαγένειας είναι δέσμια των θεμελιακών αφηγήσεων της ελληνικής εθνικής ιδεολογίας ... [και] της συγκυρίας», γράφει ο Δημήτρης Χριστόπουλος. Την πολιτική αυτή έχουν ήδη αφήσει πίσω και οι χώρες ακραίας εφαρμογής δικαίου του αίματος, όπως η Γερμανία, ενώ τόσο εκεί όσο και στο Ισραήλ είναι πλέον σκληρή η κριτική για την εισαγωγή «ομογενών» ως πεδίο εθνικής πολιτικής.

Θα συνεχίσουν να μην πολιτογραφούνται αυτοί που έχουν χαρακτηριστεί «Ελληνες» της Αλβανίας, ακριβώς επειδή έχουν χαρακτηριστεί έτσι; Κι αν πολιτογραφηθούν, τότε το παιδί που γεννήθηκε στην Ελλάδα και έχει μια προγιαγιά Ελληνίδα ή Βλάχα της Αλβανίας θα δικαιούται, ως ομογενής, ιθαγένεια, ενώ ο συνομήλικός του που δεν έτυχε να έχει αυτό το προσόν θα παραμένει χωρίς ιθαγένεια...

Πόσες γενιές ακόμη μπορεί κάποιοι να μην είναι πολίτες της χώρας όπου γεννήθηκαν και ζουν; Ο πολιτικός κόσμος δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το αδιέξοδο και δεν έχει αρχίσει να συζητά την ανάγκη αλλαγής πολιτικής. Ακόμη χειρότερα, δεν είναι μειοψηφούσες οι απόψεις εκείνων, σε όλο το πολιτικό φάσμα, που μπορεί να έδιναν «τη σημαία στον Αλβανό» της γειτονιάς τους, αλλά αντιτίθενται στην πιθανότητα ο ίδιος Αλβανός να είναι στέλεχος της τράπεζας ή της νομαρχίας, να ψηφίζει και να έχει άποψη για την πολιτική της χώρας, να είναι ταυτόχρονα και Ελληνας και Αλβανός, να είναι δηλαδή πολίτης της Ελλάδας τον 21ο αιώνα. Οσο γρηγορότερα γίνει αντιληπτό ότι η συνεχιζόμενη πολιτική είναι που εγκυμονεί κινδύνους και όχι η αλλαγή της, όσο πιο γρήγορα αρχίσουμε να συζητάμε τι θα γίνει, τόσο το καλύτερο για την κοινωνία μας.

* Ιστορικός. Εχει ασχοληθεί με την Ιστορία της ελληνικής ιθαγένειας

--------------------------------------------------------------------------------

«Να δοθεί ιθαγένεια στους ομογενείς που διαμένουν στην Αλβανία»

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΩΤΗ*

Για πολλούς ιστορικούς λόγους, εμφύλιους, γενοκτονίες και βίαιες αλλαγές τόπου εγκατάστασης, πολλοί ομογενείς μας στερήθηκαν τον κατεξοχήν δεσμό των Ελλήνων με την πατρίδα τους, την ελληνική ιθαγένεια.

Με την κατάρρευση του διπολισμού το 1989, τα κύματα επανόδου των ομογενών μας προσέλαβαν μια εξαιρετική μαζικότητα (όχι, βεβαίως, ανάλογη της Μικρασιατικής Καταστροφής), καθώς και η Ελλάδα μεταμορφώθηκε, πλέον, από χώρα εκροής μεταναστών σε χώρα εισροής, αλλά και σε χώρα προορισμού πολλών αλλοδαπών/ομογενών για ανεύρεση καλύτερης τύχης, κυρίως εργασιακά. Το ελληνικό κράτος μπροστά στη νέα αυτή κατάσταση υιοθέτησε κατά σειρά δίπλα στην τότε ισχύουσα νομοθεσία για τις πολιτογραφήσεις (κώδικας ιθαγένειας) το νόμο 2130/93 (ΦΕΚ 62Α) για να ρυθμίσει το καθεστώς των ομογενών που έφθαναν, κυρίως, από την πρώην ΕΣΣΔ.

Το δεύτερο νομοθέτημα -κατά τη διάρκεια ευθύνης μου στο υπουργείο Εξωτερικών- υπήρξε ο νόμος 2790/2000 (ΦΕΚ Α 24/16.2.2000), με βάση τον οποίο ρυθμίστηκαν με αυστηρότερη διαδικασία τόσο τα θέματα απόδοσης ιθαγενείας στους ήδη ευρισκόμενους παλιννοστούντες στην Ελλάδα όσο και η απόδοσή της στους διαμένοντες στην πρώην ΕΣΣΔ μέσω των γενικών προξενείων με εναλλακτική δυνατότητα τη χορήγηση Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς. Το τελευταίο επέχει θέση ελεύθερης εισόδου στην Ελλάδα και εργασίας, χωρίς όμως πολιτικά δικαιώματα.

Σήμερα, με βάση τον ενοποιημένο κώδικα ιθαγένειας (ν. 3284/2004 ΦΕΚ Α 217/ 11.11.04) οι ομογενείς αλλά και οι αλλοδαποί αποκτούν με τις προϋποθέσεις του νόμου την ελληνική ιθαγένεια διά πολιτογραφήσεως. Για τους ομογενείς εισάγονται ειδικές διαδικασίες, που στην πραγματικότητα διατηρούν τις προγενέστερες γι' αυτήν ρυθμίσεις, κατά το άρθρο 10 αυτού του νόμου. Δηλαδή, η πολιτογράφηση των ομογενών που διαμένουν στο εξωτερικό επεκτείνεται στα ανήλικα τέκνα, χωρίς όμως τώρα, και το σημειώνουμε, να περιλαμβάνει τον ή τη σύζυγο. Πρόκειται για μια απαράδεκτη παράλειψη.

Η ειδική ρύθμιση του άρθρου 15 για τους ομογενείς της τ. ΕΣΣΔ αντανακλά την ευαισθησία που οφείλει η πολιτεία απέναντι στους συμπατριώτες μας απ' τον Πόντο, που επέζησαν από δύο γενοκτονίες και υπέστησαν πολύ περισσότερες κακουχίες. Κατά την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου, που προβλέπει τη διενέργεια διπλών ελέγχων, παρατηρούνται ωστόσο ορισμένες ακραίες και άδικες συμπεριφορές, οι οποίες είναι καταδικαστέες. Για παράδειγμα δεν μπορούν να ζητούν οι επιτροπές κατά τη συνέντευξη από τους ομογενείς μας να απαγγείλουν τον έκτο ή τον έβδομο στίχο του Εθνικού μας Υμνου, που είναι «άγνωστοι» στο μέσο Ελληνα, ούτε δύσκολες ημερομηνίες ιστορικών γεγονότων. Η εθνική τους συνείδηση δεν συναρτάται από τυπικά στοιχεία, αλλά την ίδια την ουσία, που είναι η στάση ζωής τους σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Στη χορεία αυτών των δυσλειτουργιών εντάσσεται και η πρόσφατη γνωμοδότηση του Γ' Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που αποφαίνεται ότι μια απόφαση περί χορήγησης ιθαγένειας για ένα μέλος της άμεσης οικογένειας αδελφού ή θείου/ας δεν είναι νόμιμη, εάν στηρίζεται σε προγενέστερη απόφαση χορήγησης ιθαγένειας σε άλλο αδελφό ή θείο. Δηλαδή αν πήρε ιθαγένεια ο ένας αδελφός, η αίτηση του δεύτερου αδελφού του για ιθαγένεια θα εξεταστεί ανεξάρτητα, προς πλήρη δόξα και αποθέωση της γραφειοκρατίας.

Τώρα, ως προς το μεγάλο θέμα των Βορειοηπειρωτών, οφείλουμε να διακρίνουμε αυτούς που βρίσκονται από 15ετίας στην Ελλάδα, περίπου 150.000 ομογενείς, από τους οποίους οι 30.000 έχουν υποβάλει ήδη τα χαρτιά τους για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας, οι αιτήσεις των οποίων όμως παραμένουν στο αρχείο. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια παραφιλολογία η οποία κινείται ανάμεσα στο γιατί η ελληνική πολιτεία δεν νομοθετεί υπέρ της απόκτησης της ιθαγένειάς τους και σ' αυτούς που διατείνονται ότι κακώς θα νομοθετήσει, εάν νομοθετήσει. Το ΠΑΣΟΚ έχει πει ναι για τη χορήγηση της ιθαγένειας στους εδώ Βορειοηπειρώτες, που έχουν ήδη τη γενικώς ισχύουσα και για τους αλλογενείς αλλοδαπούς παραμονή ή διαμονή στη χώρα. Διότι η θέση αυτή ανταποκρίνεται στον πάγιο νομικό πολιτισμό μας, είναι αρχή του εσωτερικού μας δικαίου, που ισχύει, άλλωστε, σ' όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Σημειώνουμε ότι το Σύνταγμα της γείτονος χώρας, στη σύνταξη του οποίου συμμετείχε ο καθηγητής Δημ. Τσάτσος, επιτρέπει πλέον ρητά την ύπαρξη διπλής ιθαγένειας.

Πιστεύουμε ότι η ελληνική ιθαγένεια πρέπει να δοθεί αμέσως και στους ομογενείς που διαμένουν στην Αλβανία. Αρκεί μια απλή διαβούλευση με την κυβέρνηση Μπερίσα διότι δεν υπάρχουν ερείσματα για να εκδηλωθούν αντιδράσεις. Επιπλέον, για πολλούς Αλβανούς που διαμένουν πλέον της δεκαετίας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει κατοχυρωθεί η διπλή τους ιθαγένεια. Η στροφή από το 2002 του ΠΑΣΟΚ οφείλεται σ' αυτές τις αρχές και τις διαπιστώσεις. Επιχειρήσαμε τότε, μετά τη συμπλήρωση 10ετίας των ομογενών στην Ελλάδα, να αποδώσουμε την ιθαγένεια και συναντήσαμε την οξύτατη αντίδραση της Ν.Δ., η οποία «έβλεπε» προεκλογικές μεθοδεύσεις απ' την πλευρά μας και το θέμα πάγωσε. Αναμέναμε όλοι αμέσως μετεκλογικά η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ να υλοποιήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις της.

Παρά τις φραστικές διακηρύξεις της Ν.Δ. διά του Κ. Καραμανλή και του αρμοδίου υπουργού Π. Παυλόπουλου -τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά- υπέρ της ρύθμισης του θέματος, η κυβέρνηση της Ν.Δ. εξακολουθεί να εμπαίζει τους ομογενείς μας. Πλησιάζουμε την επόμενη προεκλογική περίοδο και βλέπουμε τη δίκαιη αγανάκτηση των ομογενών μας Βορειοηπειρωτών. Φοβούμαι ότι η απογοήτευσή τους τους σπρώχνει στην αγκαλιά ακροδεξιών σχηματισμών. Με ανησυχία διαπιστώνουμε ότι ελάχιστοι βουλευτές όλων των κομμάτων παρίστανται στις εκδηλώσεις τους, πλην 2-3 βουλευτών και των εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ. Τέλος, σημειώνουμε ότι εκκρεμεί και η κοινοτική οδηγία που προβλέπει την 7ετία ως προϋπόθεση για την απόκτηση ιθαγένειας των αλλοδαπών εργαζομένων στην επικράτεια της Ε.Ε. Η Ν.Δ. θα εξακολουθεί να απέχει απ' τις πρωτοβουλίες που όφειλε ή διακήρυσσε ότι θα πάρει;

*Βουλευτής ΠΑΣΟΚ, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών

--------------------------------------------------------------------------------

Μικροκομματικά και ψηφοθηρικά παιχνίδια

Του ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΩΤΣΙΑ

Οι Βορειοηπειρώτες είναι ομογενείς εξ Αλβανίας. Η ελληνική πολιτεία δεν τους χορηγεί την ελληνική ιθαγένεια, παρά τη μακρόχρονη διαμονή τους στην Ελλάδα και τις έντονες διαμαρτυρίες τους. Οι Βορειοηπειρώτες είναι Ελληνες το έθνος και συνεπώς δεν υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας εθνικής μειονότητας στην Ελλάδα.

Για ποιο λόγο όμως απορρίπτεται ή έστω εκκρεμεί η πολιτογράφησή τους -όπως εκκρεμούσε για πολύ μεγάλο διάστημα η πολιτογράφηση των Ελλήνων της Πόλης; Η πολιτεία προβάλλει ως αιτίαση τον κίνδυνο απώλειας του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου. Οι Βορειοηπειρώτες ζητούν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά να κρατήσουν και την αλβανική μαζί με τα όσα δικαιώματα απορρέουν απ' αυτήν στην Αλβανία. Η αλβανική νομοθεσία, η πολιτική ηγεσία, καθώς και το Σύνταγμα της χώρας, σχεδόν φωτογραφικά, εγγυώνται αυτό το ενδεχόμενο. Το μέτρο της απόρριψης, που εφάρμοσε η Ελλάδα, δεν έσωσε τη Βόρεια Ηπειρο από την ερήμωση και ίσως να είχε αντίθετο αποτέλεσμα.

Ποιος είναι ο πραγματικός λόγος της εμμονής της ελληνικής πολιτείας στην παράλογη ταλαιπωρία των ομογενών; Ενας λόγος είναι τα μικροκομματικά και ψηφοθηρικά παιχνίδια των δύο κομμάτων εξουσίας. Ο άλλος λόγος είναι το «βόλεμα» της Ελλάδας να έχει τους Βορειοηπειρώτες ως μάρτυρες προς επίδειξη στην Ευρώπη και αντίβαρο σε πιθανές αξιώσεις της γείτονος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Να σημειώσουμε ότι η μέθοδος αυτή αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, καθώς στις χώρες με ώριμη δημοκρατία, στα θέματα ιθαγένειας, εφαρμόζονται κατά γράμμα οι αρχές και το πνεύμα του Συντάγματος. Η απόρριψη των Βορειοηπειρωτών δεν είναι ένα ακίνδυνο παιχνίδι της κυβέρνησης, αλλά, σε προοπτική μερικών δεκαετιών, ένα ακόμη σφάλμα της εξωτερικής πολιτικής. Στην περίπτωση που η Αλβανία γίνει μέλος της Ε.Ε., οι Βορειοηπειρώτες θα γίνουν Ευρωπαίοι πολίτες, αλλά όχι Ελληνες. Η Ελλάδα θα έχει απορρίψει τους ομοεθνείς της, αλλά θα τους έχει ευεργετήσει η χώρα στην οποία αποτελούν εθνική μειονότητα. Με τον τρόπο αυτό, αντί να γίνει κοινωνική ένταξη, θα γίνει κοινωνικός διαχωρισμός και οι εντάσεις θα είναι βέβαιο επακόλουθο, καθώς θα φιλοξενούνται και άλλες απορριφθείσες κοινότητες: Αλβανοί, Ρουμάνοι, κ.λπ., πλην όμως Ευρωπαίοι πολίτες. Ας δεχθούμε ότι για τους αλλοεθνείς ίσως πρέπει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά την ελληνοποίησή τους, για τους ομογενείς όμως θα αποτελέσει τραγικό σφάλμα η συνέχιση της απόρριψης και του αποκλεισμού.

--------------------------------------------------------------------------------

Το μεγαλείο του παραλογισμού

Η Αθηνά είναι 22 χρόνων. Γεννήθηκε στην Αθήνα και δεν έχει πάει ποτέ στη Ζιμπάμπουε. Πήγε σε ελληνικό σχολείο, έδωσε πανελλαδικές εξετάσεις και σπουδάζει λογιστικά. Οταν ενηλικιώθηκε βρέθηκε αντιμέτωπη με τον παραλογισμό της Ελλάδας, που έχει κενό νόμου και της Ζιμπάμπουε, της χώρας από όπου έφυγαν οι γονείς της αλλά εκείνη δεν γνώρισε ποτέ.

Χρειάστηκε να βγάλει άδεια παραμονής, αλλά δεν μπορούσε γιατί δεν είχε διαβατήριο που για να το εκδώσει έπρεπε να πάει στη Ζιμπάμπουε και να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία. Τελικά κατάφερε και έβγαλε ένα ταξιδιωτικό έγγραφο που χρησιμοποίησε για την έκδοση άδειας παραμονής. Ο παραλογισμός όμως δεν σταματάει εδώ. Ο αδερφός της Αθηνάς, εφτά χρόνια μεγαλύτερός της, είχε δικό του διαβατήριο και αυτό τον βοηθάει να συμπληρώσει όλα τα έγγραφα που απαιτεί η αίτηση για ιθαγένεια. Η Αθηνά δεν μπορεί όμως γιατί δεν έχει διαβατήριο! Η ίδια συμπλήρωσε μια αίτηση, που δεν έχει καταθέσει όμως γιατί πιστεύει ότι δεν θα έχει καμία τύχη. Πρόκειται για ένα από τα κενά του νόμου που ένας πολίτης δεν έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει αν ο νομοθέτης ή οι υπηρεσίες του Δημοσίου δεν αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί.

--------------------------------------------------------------------------------

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

«Επέμεναν στο θρήσκευμα»

Ο Αμπντούλ Ραχμάν Σαουάρ στα είκοσι ένα του το 1987 βρέθηκε στην Ελλάδα από τη Συρία για να κάνει προπονήσεις στο καράτε. Μετά από οχτώ μήνες παραμονής αποφάσισε να μείνει για πάντα, αφού έκανε οικογένεια με μια Ελληνίδα αθλήτρια που γνώρισε στη διάρκεια των προπονήσεων.

Το 1988 υπέβαλε την πρώτη αίτηση να λάβει την ελληνική υπηκοότητα και στο τέλος του ίδιου χρόνου κλήθηκε να δώσει την πρώτη του συνέντευξη.

«Με ρώτησαν αν μιλάω καλά τα ελληνικά και αν ξέρω να γράφω. Με ρώτησαν αν επιθυμώ ν' αλλάξω θρήσκευμα και πόσοι βουλευτές είναι στη Βουλή», θυμάται ο ίδιος. Μετά από λίγο καιρό τον ειδοποίησαν ότι το αίτημά του δεν έγινε δεκτό χωρίς ωστόσο να του εξηγήσουν τους λόγους της αρνητικής απάντησης. Ακολούθησαν άλλες δύο αιτήσεις και συνεντεύξεις με γενικές ερωτήσεις. «Κυρίως όμως με ρωτούσαν για το θρήσκευμα. Επέμεναν να ρωτούν αν θέλω να αλλάξω κι εγώ τους έλεγα ότι θέλω να παραμείνω μουσουλμάνος», περιγράφει ο Αμπντούλ Ραχμάν Σαουάρ.

Η υπηκοότητα δόθηκε στον Αμπντούλ μετά την τέταρτη αίτηση μ' έναν περιπετειώδη τρόπο. «Η τέταρτη συνέντευξη έγινε το 2000. Πήγα με τη γυναίκα μου. Μετά τις συνηθισμένες ερωτήσεις που μου έκαναν, επανήλθαν στο θρήσκευμα και στο γιατί τα παιδιά μου να είναι μουσουλμάνοι. Χρειάστηκε να λείψω κάποια στιγμή και απευθύνθηκαν στη γυναίκα μου. Την ρώτησαν αν την πιέζω σε ζητήματα θρησκείας, έγινα έξαλλος. Τελικά μετά από δύο χρόνια, το 2002, δόθηκε τέλος στις μακροχρόνιες προσπάθειες αφού πήρα την υπηκοότητα. Πήγα για ένα πολύ μικρό διάστημα στον στρατό και πλέον ζω στην Ελλάδα ως Ελληνας. Αργησαν 16 χρόνια να μου δώσουν την υπηκοότητα αλλά πάλι καλά».

--------------------------------------------------------------------------------

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχτεί εκατοντάδες αναφορές

Καθεστώς ανασφάλειας για τους Βορειοηπειρώτες

Το υπουργείο Εσωτερικών, στην περίπτωση των Αλβανών υπηκόων που έχουν χαρακτηριστεί ομογενείς και είναι κάτοχοι Ειδικών Δελτίων Ταυτότητας Ομογενούς (υπολογίζονται έως και 250.000), δεν κάνει δεκτή την αίτηση πολιτογράφησης αλλά ούτε και την απορρίπτει. Κατά τη σχετική ορολογία την «παγώνει», κρατώντας σε κατάσταση ανασφάλειας όλους τους ομογενείς.

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχθεί εκατοντάδες σχετικές αναφορές. Στα έγγραφά του επισημαίνει ότι παρ' όλο που η νομοθεσία ορθώς εξαιρεί τις υποθέσεις ιθαγένειας από το χρονικό όριο των 50 ημερών στο οποίο υποχρεούται να απαντήσει η διοίκηση, η μη απάντηση επί σειρά ετών του υπουργείου Εσωτερικών στους αιτούντες είναι τουλάχιστον καταχρηστική.

Αναφέρεται συγκεκριμένα σε έγγραφα του Συνηγόρου του Πολίτη: Ειδικά στο ζήτημα των αιτούντων την πολιτογράφησή τους ομογενών αλβανικής ιθαγένειας, [εστιάζουμε] στο θέμα της πάγιας παρελκυστικής στάσης του υπουργείου Εσωτερικών όσον αφορά τη διεκπεραίωση των σχετικών αιτημάτων. Είναι πασίδηλο ότι η διεκπεραίωση καθυστερεί όχι μόνο εκτός των διοικητικών προθεσμιών, αλλά πέραν κάθε εύλογου χρόνου, τη στιγμή μάλιστα που δεν είναι προφανές ότι συντρέχει λόγος ειδικής διερεύνησης της κάθε περίπτωσης εφόσον οι αιτούντες είναι φορείς Ειδικού Δελτίου Ταυτότητος Ομογενούς (ΕΔΤΟ). Ιδιαίτερα δηλαδή ως προς την πιστοποίηση των σχετικών προσωπικών και οικογενειακών τους στοιχείων, αλλά και ως προς την ιδιότητα του ομογενούς, οι αρμόδιες ελληνικές δημόσιες αρχές έχουν αποφανθεί καταφατικά.

Ως εκ τούτου το εξαιρετικά μακρόχρονο διάστημα μη απάντησης στις αιτήσεις των συγκεκριμένων ομογενών δεν φαίνεται να συνάδει με τον δικαιολογητικό λόγο για τον οποίο ο νομοθέτης θέσπισε την εξαίρεση των υποθέσεων ιθαγένειας από τις συνήθεις διοικητικές προθεσμίες. Ο δικαιολογητικός λόγος εξαίρεσης των υποθέσεων ιθαγένειας διαφαίνεται άλλωστε και από τη Διεύθυνση Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης με την με αρ. πρωτ. Φ. 102744/2709 και από 28/1/2005 σχετική εγκύκλιό της. Σε αυτήν επισημαίνεται σχετικά με το άρθρο 31 με το οποίο εξαιρούνται οι υποθέσεις ιθαγένειας των συνηθισμένων προθεσμιών ότι «η αναγκαιότητα της ρύθμισης αυτής είναι φανερή και επιβεβλημένη.

Πράγματι, ο χρόνος που απαιτείται για έρευνα και για τη συγκέντρωση όλων των στοιχείων που απαιτούνται για την επίλυση ενός θέματος ιθαγένειας είναι όχι μόνο αρκετός, αλλά πολλές φορές και μη προσδιορίσιμος. Είναι εύλογο ότι για απλά θέματα ιθαγένειας, όταν δεν απαιτείται έρευνα και τα δικαιολογητικά είναι στη διάθεση του υπαλλήλου, οι ενέργειες της Διοίκησης θα είναι άμεσες, ο πολίτης θα ενημερώνεται έγκαιρα και δεν θα γίνεται κατάχρηση της εν λόγω διάταξης».

--------------------------------------------------------------------------------

Απόψεις

Ιθαγένειας οδύσσεια

ΤΙΣ ΔΥΟ τελευταίες δεκαετίες, ειδικά, μάλιστα, από το 1990, όταν κατέρρευσαν τα λεγόμενα σοσιαλιστικά καθεστώτα, η Ελλάδα δέχθηκε μεγάλα κύματα ομογενών, που ήρθαν στην πατρίδα, και από χώρα εξαγωγής μεταναστών έγινε χώρα εισαγωγής συνανθρώπων που αναζήτησαν εδώ καλύτερη τύχη.

ΒΡΕΘΗΚΕ το ελληνικό κράτος ανέτοιμο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υποδοχής, αποκατάστασης και ένταξης αυτών των πολιτών στους κόλπους του. Ανέτοιμο να τους αναγνωρίσει πλήρη δικαιώματα, αν όχι αμέσως σε ορισμένες κατηγορίες, τουλάχιστον σε εύλογο χρόνο. Αντίθετα, τους παρέδωσε στη γραφειοκρατία ή στους μεσάζοντε,ς για να τους εκμεταλλευτούν και να τους προμηθεύσουν τα «απαραίτητα χαρτιά» με πλάγιους ή παράνομους τρόπους.

ΔΕΚΑΔΕΣ χιλιάδες ομογενείς, όπως και αλλοδαποί, ζουν το δράμα του εξαντλητικού αγώνα για μια άδεια παραμονής και μια κάρτα εργασίας, για να μην είναι παράνομοι.

ΕΙΔΙΚΑ οι ομογενείς, δηλαδή οι Ελληνες από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, από την Αλβανία και άλλες χώρες είχαν πιστέψει ότι ερχόμενοι στην Ελλάδα θα αποκτούσαν αμέσως την ελληνική ιθαγένεια, δηλαδή το αυτονόητο γι' αυτούς, αλλά μάλλον δυσνόητο για το ράθυμο γραφειοκρατικό κράτος.

ΠΡΟΣΦΕΡΘΗΚΑΝ αντί της ιθαγένειας οι λεγόμενες εναλλακτικές λύσεις, δηλαδή χορηγήθηκε στους Ελληνες της πρώην ΕΣΣΔ ειδικό δελτίο ταυτότητας ομογενούς, απλώς για την ελεύθερη είσοδό τους στην πατρίδα, χωρίς όμως να έχουν πολιτικά δικαιώματα.

ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ αντιμετώπιση έχουν οι Βορειοηπειρώτες. Περί τους 150.000 βρίσκονται στην Ελλάδα εδώ και 15 χρόνια και από αυτούς οι 30.000 κατέθεσαν τα χαρτιά τους για να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια. Ακόμη περιμένουν!

ΤΗ ΦΟΒΕΡΗ οδύσσεια των ομογενών και μη πολιτών, που βρίσκονται στην Ελλάδα, ζουν και εργάζονται, παντρεύονται και αποκτούν οικογένεια με παιδιά, αλλά μένουν χωρίς ιθαγένεια, δηλαδή χωρίς πλήρη δικαιώματα, περιγράφει ο σημερινός «Φάκελος» της «Ε» σε άλλες σελίδες.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για μια απαράδεκτη έως απάνθρωπη κατάσταση, που οφείλεται στην ατολμία των ελληνικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα με νομοθετικά μέτρα, τα οποία θα δρομολογούν ασφαλείς και γρήγορες διαδικασίες.

ΤΟ ΔΡΑΜΑ συμπυκνώνεται σε δύο φράσεις. Οι ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ενωση λένε με παράπονο: «Εκεί ήμασταν Ελληνες. Εδώ στην πατρίδα είμαστε Ρωσοπόντιοι». Η δεύτερη είναι του Πύρρου Δήμα, που είπε: «Εγινα Ελληνας γιατί έγινα ολυμπιονίκης. Αν δεν γινόμουν ολυμπιονίκης θα ήμουν Αλβανός»!

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 01/07/2006

από **Λαζαρος** » 15:21 pm 02 07 2006

από **Λαζαρος** » 08:14 am 04 07 2006

από **Ελεονώρα** » 16:54 pm 04 07 2006

από **Λαζαρος** » 17:45 pm 04 07 2006

Ελεονωρα:
1 Εισαι εσυ στη φωτογραφία ή καμία άλλη;

Αν εισαι τοτε ο Ορεστης θα ειναι θα αλλαξει γουστα
2 Γραφω ότι θα μας προσφερει τιμη η ελληνικη ιθαγενεια, αν προηγηθει της αναβαθμισης της αλβανικης. Γιατι αν η αλβανικη υπηκοοτητα γινει Ευρωπαικη τοτε δεν θα ειναι στη σημερινη κατασταση που ντρεπομαστε αλλα θα ειμαστε αλβανοι πολιτες και θα ντρεπομαστε το ιδιο με τους ομογενεις από τη .... Γερμανια, δηλαδη καθολου. Αφου λοιπον δεν σου αρεσει να εισαι αλβανιδα πολιτης, εστω και "αναβαθμισμενη" τοτε ειναι σωστο να εισαι ελληνιδα , το ιδιο και εγω. Ορισμενοι ομως που τους προσβαλλει η ελληνικη καθημερονοτητα, που μας αντιμετωπιζει ως αλβανους πολιτες και οχι ως ομογενεις, δηλαδη Ελληνες του εξωτερικου, πιστευω και μονο ως αντιδραση στην προσβολη αυτη θα δειξουν περηφανα την Ευρωπαικη ταυτοτητα η οποια θα ερθει μεσω ... Αλβανιας. Μην ξεχνας οτι ενας απο τους λογους που θελουμε την ελληνικη ιθαγενεια ειναι και γιατι ειναι παραλληλα και ευρωπαικη. Τελος σημερα ποιος βορειοηπειρωτης δεν θα επερνε μια οποιαδηποτε ευρωπαικη υπηκοοτητα εστω και Πολωνική, ξερεις πως αντιμετωπιζονται οι απαναπατρισθέντες από την Πολωνία;
3 Αν σε απαγοητευσα δεν φταιω αλλα πιστευω οτι αν ειμαστε περηφανοι που ειμαστε Ελληνες μπορουμε να ειμαστε και τωρα, αφου ειμαστε Ελληνες τω εθνος, αλλα επειδη λιγοι ειναι εκεινοι που λενε οτι ειναι Βορειοηπειρωτες τοτε ας παραδεχθουμε οτι φταιει που ειμαστε Αλβανοι πολιτες
4 Σε μια καθημερινη εφημεριδα δεν πρεπει να παρακαλαμε για λιγη αξιοπρεπεια και περηφανια, αλλα να δειχνουμε και την υποχρεωση της πολιτειας να προστατευσει και αυτη που εχουμε.