ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ

[ΑΡΕΙΑΝΟΣ]

Ελλαδα- Αλβανία

--------------------------------------------------------------------------------



Ι. Διπλωματικές σχέσεις:

Η Ελλάδα εκπροσωπείται στην Αλβανία σε επίπεδο Πρεσβείας, με έδρα τα Τίρανα, στο πλαίσιο της οποίας λειτουργεί Προξενικό Γραφείο, ως και Γραφείο Εμπορικών και Οικονομικών Υποθέσεων, Γραφείο Τύπου, Γραφείο Ακολούθου Αμύνης και Γραφείο Αστυνομικού Συνδέσμου.

Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει δύο Γενικά Προξενεία, στο Αργυρόκαστρο και στην Κορυτσά.



ΙΙ. Συμβατικό πλαίσιο:

Βασική γενική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Αλβανίας αποτελεί το «Σύμφωνο Φιλίας, Συνεργασίας, Καλής Γειτονίας και Ασφάλειας» που υπεγράφη στις 21 Μαρτίου 1996 (κυρώθηκε με το Ν.2568/ΦΕΚ Α΄8/13-1-1998)

Επίσης υπάρχει ένα ευρύτατο πλέγμα ειδικοτέρων συμφωνιών σε επί μέρους τομείς, οι κυριώτερες εκ των οποίων είναι:

· Συμφωνία Οικονομικής, Βιομηχανικής, Τεχνικής και Επιστημονικής Συνεργασίας (υπεγράφη στα Τίρανα, 19-11-1987, κυρώθηκε με το Ν.1973/91, ΦΕΚ 173/Α/ 20.11.1991)

· Συμφωνία Αμοιβαίας Προώθησης και Προστασίας των Επενδύσεων (κυρώθηκε με το Ν.2069/14.06.1992, ισχύει από 04.01.1995)

· Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (κυρώθηκε με το Ν.2755/ΦΕΚ Α΄ 252/19-11-1999)

· Συμφωνία Εμπορικής Ναυτιλίας (Ν.1980/ΦΕΚ Α΄186/09.12.1991)

· Συμφωνία Διεθνών Οδικών Επιβατικών και Εμπορευματικών Μεταφορών (κυρώθηκε με το Ν. 2649/ΦΕΚ Α΄246/3-11-1998)

· Συμφωνία Μορφωτικής Συνεργασίας (κυρώθηκε με το Ν.2829/ΦΕΚ Α΄ 95/16-3-2000) καθώς και το Εκτελεστικό Πρόγραμμα Συνεργασίας.

· Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας (κυρώθηκε με το Ν.3253/ΦΕΚ Α΄ 133/16-7-2004)

· Συμφωνία Παροχής Υποτροφιών στις Ελληνικές Στρατιωτικές Σχολές (κυρώθηκε με το Ν. 2634/ΦΕΚ Α΄159/10-7-1998)

· Συμφωνία για την Αναβάθμιση της Ναυτικής Βάσης του Δυρραχίου (κυρώθηκε με το Ν. 3214/ΦΕΚ Α΄310/31-12-2003)

· Συμφωνία για την κατασκευή και λειτουργία του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αργυροκάστρου (κυρώθηκε με το Ν. 3244/ΦΕΚ Α΄104/1.6.2004)

· Συμφωνία Αστυνομικής Συνεργασίας (κυρώθηκε με το Ν. 2147/ΦΕΚ Α΄96/16-6-1993)

· Συμφωνία Δικαστικής Αρωγής (κυρώθηκε με το Ν. 2311/ΦΕΚ Α΄119/19-6-1995)

· Συμφωνία για την Εκτέλεση Δικαστικών Αποφάσεων (κυρώθηκε με το Ν. 2313/ΦΕΚ Α΄ 121/19-6-1995)


Πρωτόκολλο συνεργασίας Ελλάδος-Αλβανίας για την επιτήρηση της θαλάσσιας μεθορίου. Υπεγράφη στα Τίρανα μεταξύ του γ.γ. του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Ιωάννη Τζοάννου και του υφυπουργού εσωτερικών της Αλβανίας κ. Γκιέργκι Λέζα. (19.12.2005). Το εν λόγω πρωτόκολλο προβλέπει την συνεργασία μεταξύ του Λιμενικού σώματος της Ελλάδας και της αστυνομίας συνόρων του αλβανικού υπουργείου εσωτερικών για την αποτελεσματικότερη επιτήρηση της θαλάσσιας μεθορίου μεταξύ των δύο χωρών.


ΙΙΙ. Πολιτικές σχέσεις:

Η Αλβανία επέχει θέση σημαντικού εταίρου για την Ελλάδα στην περιοχή και οι σχέσεις των δύο χωρών χαρακτηρίζονται από στενή συνεργασία σε πλειάδα τομέων. Κύριο θεσμικό βάθρο της συνεργασίας αυτής είναι το Σύμφωνο Φιλίας, Συνεργασίας, Καλής Γειτονίας και Ασφάλειας (βλ. ανωτέρω υπό σημείο «ΙΙ. Συμβατικό Πλαίσιο»), το οποίο έθεσε νέα θεσμική βάση για τις σχέσεις των δύο χωρών, εκτοπίζοντας τα όποια, κατάλοιπα από το παρελθόν, προβλήματα υπήρχαν στις σχέσεις τoυς.



Η Ελλάδα στηρίζει σταθερά τις προσπάθειες της Αλβανίας για την προσέγγιση στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ και για το λόγο αυτό έρχεται, όπου είναι δυνατόν, αρωγός στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, στις οποίες πρέπει να προβεί η Αλβανία για την πραγματοποίηση της προσέγγισης αυτής. Η διαδικασία για τη σύναψη Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης αποτελεί το πλέον πρόσφορο πλαίσιο για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και την ουσιαστική προσέγγιση στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς. Η Ελλάδα στηρίζοντας τις αλβανικές προσπάθειες, συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Αποστολή Αστυνομικής Βοήθειας, καθώς και στην αντίστοιχη Τελωνειακής Βοήθειας, παρέχει οικονομική και αναπτυξιακή βοήθεια (βλ. και κατωτέρω υπό σημείο IV.) σε μία σειρά τομέων (μεταξύ άλλων έχει κατασκευάσει και λειτουργεί με δικά της έξοδα στρατιωτικό νοσοκομείο στο Αργυρόκαστρο), επιδιώκοντας παράλληλα την πολύπλευρη ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας.





Επισκέψεις:

Ø Στις 18-20 Οκτωβρίου 2004 ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κ.Στεφανόπουλος, συνοδευόμενος από την Υπουργό Παιδείας κα Γιαννάκου και από τον Υφυπουργό Εξωτερικών κ. Στυλιανίδη, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αλβανία, κατά τη διάρκεια της οποίας είχε συναντήσεις με τον Αλβανό Πρόεδρο κ. Moisiu, τον Πρωθυπουργό κ. Nano, τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Pellumbi και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Berisha. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε επίσης συναντήσεις με εκπροσώπους της ομογένειας τόσο στα Τίρανα, όσο και στις περιοχές της νότιας Αλβανίας, όπου είναι συγκεντρωμένος ο κύριος όγκος της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας.

Επίσης, κατά το παρελθόν έτος, πραγματοποιήθηκαν από ελληνικής πλευράς, πέραν της προαναφερθείσης, και οι κατωτέρω, σε υψηλό επίπεδο επισκέψεις:

· του Υπουργού Δημόσιας Τάξης κ. Γ.Βουλγαράκη (14 Απριλίου 2004)

· του Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Σ. Σπηλιωτόπουλου (8-9 Ιουλίου 2004), κατά τη διάρκεια της οποίας υπεγράφη Πρωτόκολλο Συνεργασίας των Όπλων Μηχανικού των δύο χωρών και έγινε η παράδοση του κατασκευασθέντος από την Ελλάδα Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αργυροκάστρου,

· του Υφυπουργού Πολιτισμού κ. Π.Τατούλη, ο οποίος συμμετείχε στη διαβαλκανική συνάντηση κορυφής με θέμα τον «Διεθνοτικό και Διαθρησκειακό Διάλογο» (9-10 Δεκεμβρίου 2004)

· του Γ.Γ. του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας κ. Ι. Τζωάννου (24 –25 Αυγούστου 2004 και 15-19 Δεκεμβρίου 2004), με αντικείμενο τα θέματα διαχείρισης θαλασσίων συνόρων και την ανανέωση Πρωτοκόλλου Συνεργασίας για Κοινές Περιπολίες στα θαλάσσια σύνορα.



Ομοίως πραγματοποιήθηκε κατά το 2004 και από αλβανικής πλευράς μία σειρά επισκέψεων στην Ελλάδα, όπως:

· επίσκεψη του τότε αλβανού Π/Θ κ.Nano, με την ευκαιρία συνεδρίου του περιοδικού Economist (04-08 Μαϊου 2004), κατά τη διάρκεια της οποίας είχε συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό κ. Κ.Καραμανλή, την Πρόεδρο της Βουλής κα Α.Ψαρούδα-Μπενάκη και τον Υπουργό Απασχόλησης κ. Π.Παναγιωτόπουλο.

· του Υπουργού Δημόσιας Τάξης κ. I.Toska (24-27 Απριλίου)

· του Υπουργού Οικονομίας της Αλβανίας κ. Α.Αγγέλη (13-14 Ιουνίου 2004)

· του Υπουργού Εξωτερικών κ.K.Islami (16-17 Σεπτεμβρίου 2004),

· του Υπουργού Αμύνης κ. P. Majko (22 Οκτωβρίου στην Καστοριά) με την ευκαιρία τριμερούς συναντήσεως ΥΕΘΑ Ελλάδος-Αλβανίας-πΓΔΜ.

· του Υπουργού Παιδείας κ. L. Memushi (8-10 Δεκεμβρίου 2004)

Επίσκεψη του Αλβανού πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα στην Αθηνά και συνάντηση με τον πρωθυπουργό κ. Κώστα Καραμανλή και τον υπουργό εξωτερικών κ. Πέτρο Μολυβιάτη.(22.12.2005)

IV. Οικονομικές σχέσεις:



Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, κατά το έτος 2004, οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε 414,1 εκατ. δολ. ΗΠΑ, παρουσιάζοντας αύξηση 15,6%, ενώ οι εισαγωγές από την Αλβανία σε 23 εκατ. δολ. Το α’ εξάμηνο 2005 οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε 191,230 εκ. δολ., από 190,60 εκ. Δολ. ΗΠΑ, το αντίστοιχο διάστημα 2004 και οι εισαγωγές από την Αλβανία ανήλθαν σε 11,02 Δολ. ΗΠΑ,, από 9,8 εκ Δολ. ΗΠΑ το 2004. Το ισοζύγιο για την Ελλάδα είναι πλεονασματικό.

Παρά την ύπαρξη ακόμη αριθμού θεμάτων που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επενδύσεις και τα οποία συνδέονται κυρίως με δομικές δυσχέρειες γραφειοκρατικού χαρακτήρα, η χώρα μας κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ των ξένων επενδυτών, με επενδύσεις που υπερβαίνουν μέχρι σήμερα τα 400 εκ. Δολ. ΗΠΑ.

Οι τομείς οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει τον κύριο όγκο των ως άνω επενδύσεων είναι:

· η κινητή τηλεφωνία

· οι τράπεζες (δραστηριοποιούνται με υποκαταστήματά τους η Εθνική Τράπεζα, η Alpha Bank, η Εμπορική Τράπεζα, καθώς και η Tirana Bank, θυγατρική της Τράπεζας Πειραιώς)

· η εμπορία πετρελαιοειδών

· οι κατασκευές

-βιομηχανία τροφίμων, κλωστοϋφαντουργία, καπνός

Οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις εδρεύουν στα Τίρανα και την Κορυτσά και έχουν δημιουργήσει περίπου 9.000 νέες θέσεις εργασίας στην Αλβανία.



Το ΕΣΟΑΒ-σκέλος Αλβανία προβλέπει χορήγηση 49,89 εκ. Ευρώ για την πενταετία 2002-6. Το 20% του εν λόγω ποσού προορίζεται για ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις στην Αλβανία και το 1% για υλοποίηση μικρών έργων. Μετά από συμφωνία των δύο πλευρών, που επιβεβαιώθηκε κατά την 9η σύνοδο της ΜΔΕ, άμεση προτεραιότητα πρόκειται να δοθεί στην οδική σύνδεση Σαγιάδας –Κονίσπολης-Αγ. Σαράντα. Ο φάκελος του έργου βρίσκεται υπό αξιολόγηση από ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΥΠΕΞ.

Στο πλαίσιο του Ταμείου Μικρών Έργων, έχουν εγκριθεί τρία (3) έργα (επισκευή πεζοδρομίων στην Ερσέκα, αποκατάσταση αποχετευτικού δικτύου στο Φιέρι και πεζοδρόμηση κεντρικής οδού στη Πρεμετή). Ως προς τις ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις, μέχρι στιγμής δέκα προτάσεις (10) έχουν εγκριθεί για συγχρηματοδότηση και το ποσοστό απορρόφησης του συνολικού διαθέσιμου ποσού για το σκοπό αυτό ανέρχεται στο 88,45%.



Η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των δωρητριών χωρών με συνολική βοήθεια για το 2003 73,8 εκ. Ευρώ.


V. Πολιτιστικές δραστηριότητες:

Το 2004 η Ελληνική Πρεσβεία στα Τίρανα διοργάνωσε :

1. Κονσέρτο του Νέου Ελληνικού Κουαρτέτου στα Τίρανα και την Κορυτσά (Απρίλιος 2004, στο πλαίσιο του πολιτιστικού θεσμού Allegreto Albania, στο οποίο συμμετέχουν επίσης η Ιταλία, η Αυστρία, η Γερμανία, η Ισπανία και οι ΗΠΑ).

2. Βραδυά όπερας της διάσημης αλβανής υψιφώνου Inva Mula με τη συνοδεία του Νέου Ελληνικού Κουαρτέτου (Οκτώβριος 2004, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας του κ. Στεφανόπουλου).

3. Κονσέρτο του ελληνικού συγκροτήματος πνευστών Melos Brass και της σοπράνο Μαρίας Μηλολιδάκη (Νοέμβριος 2004)



Το α’ εξάμηνο του 2005 οργανώθηκαν:

1. Συναυλία κλασσικής μουσικής με καλλιτέχνες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, στα Τίρανα και το Αργυρόκαστρο (Απρίλιος 2005, στο πλαίσιο του Allegreto Albania).

2. Διάλεξη για την αρχαία ελληνική γραμματεία με τη συμμετοχή Αλβανών και Ελλήνων καθηγητών (Μάιος 2005).



VI. Ομογένεια:

Στην Αλβανία υπάρχει γηγενής Εθνική Ελληνική Μειονότητα(ΕΕΜ), η παρουσία της οποίας ανάγεται ήδη στον 7ο αιώνα π.Χ. Ο κύριος όγκος της είναι συγκεντρωμένος στην ευρύτερη περιοχή του Αργυροκάστρου, των Αγ. Σαράντα και της Χειμάρρας, αλλά υπάρχει παρουσία των μελών της ΕΕΜ σε όλη την Αλβανία. Κύριο όργανο πολιτιστικής εκπροσώπησής της είναι η οργάνωση «Ομόνοια». Δεν υπάρχουν, δυστυχώς, ακριβή στατιστικά στοιχεία για το μέγεθος της μειονότητας, διότι δεν έχει μέχρι στιγμής διενεργηθεί απογραφή με ειδικό για την εθνικότητα ερώτημα, κάτι που, άλλωστε, αποτελεί ανειλημμένη υποχρέωση και έναντι της ΕΕ. Πάντως, ενώ ο ελληνικής καταγωγής πληθυσμός, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάσθηκαν στο Συνέδριο των Παρισίων το 1919 υπολογιζόταν στις 120.000, η τελευταία απογραφή επί κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989 τους ανέβαζε σε 60.000 μόνον, αν και ο συνολικός πληθυσμός της Αλβανίας τριπλασιάσθηκε κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Στην τελευταία απογραφή του 2001 δεν συμμετείχε η Εθνική Ελληνική Μειονότητα, επειδή δεν συμπεριελήφθη ερώτημα για την εθνική καταγωγή.