Αρχαία Ηπειρος ...Πύρρος (Για να μην ακουμε φημες)

[Λαζαρος]

Τα κείμενα αυτά τα βρίκα σε ένα φόρμου Ηπειρωτώ και τα συνέλεξε ένας Ηπειρώτης ιστορικός (δεν συγκράτησα ούτε το φόρουμ ούτε το όνομα του ιστορικού, αλλά επειδή έχει πολλά ιστορικά στοιχεία θεώρησα ότι είναι καλό να μάθουμε και εμείς. Εγώ τα διάβασα και μου άρεσαν πάρα πολύ.



Με την εμφάνιση και τη βασιλεία του Πυρρού, η αρχαία Ήπειρος απέκτησε για πρώτη φορά ακτινοβολία, πολύ, πέρα από τα σύνορα της. Η εντυπωσιακή στρατιωτική φυσιογνωμία του Πυρρού και ο ένοπλος αγώνας του εναντίον της Ρώμης προκάλεσαν το ενδιαφέρον των ιστορικών, από την αρχαιότητα ως σήμερα.
Γεννήθηκε το 319 π.Χ. Πατέρας του ήταν ο Διακίδης, βασιλιάς των Μολοσσών και μητέρα του η Φθία, θυγατέρα του Θεσσαλού στρατηγού Μένωνα.
Οι Ηπειρώτες ανέτρεψαν τον Ακακίδη, φόνευσαν πολλούς συνεργάτες του και ζήτησαν να σκοτώσουν και τον μικρό τότε Πυρρό ο οποίος καταφεύγει στην Αυλή του βασιλιά των Ιλλυριών Γλαυκία.
Το 295 π.Χ. μετά από δυο μακρόχρονες προσπάθειες ξαναθρονίζεται με ενίσχυση του Πτολεμαίου και οδήγησε την Ήπειρο σε επέκταση.
Ο Πυρρός έστρεψε την προσοχή του στην οχύρωση και επέκταση της Ηπείρου. Παράλληλα έκτισε και θέατρα, ναούς, ανέγειρε μνημεία τέχνης και έκοψε νομίσματα.
Κατόρθωσε να δημιουργήσει μια Μεγάλη και Ενιαία Ήπειρο, ένα βασίλειο από τον Αωό μέχρι τον Αχελώο ποταμό. Εξασφαλίζοντας την ασφάλεια της Ηπείρου κατά την απουσία του με συμφωνίες, που είχε συνάψει με τους τρεις βασιλείς της Ελλάδας και της Ασίας έχοντας επίσης καταφατική απάντηση από το μαντείο της Δωδώνης, ξεκίνησε να κατακτήσει την Ιταλία σε ηλικία 37 ετών! Έδωσε την πρώτη μάχη εναντίον των Ρωμαίων κοντά στον ποταμό Σίρι της Κ. Ιταλίας.
Ο Πυρρός νίκησε με μεγάλες απώλειες γεγονός που επιβεβαίωσε την αξία των αντιπάλων του. Ο Πυρρός έστειλε τα πλούσια λάφυρα, δώρα στο ναό του Δία στη Δωδώνη με επιγραφή: "ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΡΩΤΑΙ ΚΑΙ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟΙ ΑΠΟ ΡΩΜΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΔΙΙ ΝΑΙΩ".
Μετά την απελευθέρωση της Σικελίας (στους οποίους για ανάμνηση τους έκοψε και νομίσματα με την υπογραφή Σικελιωταν). Η τελευταία μάχη εναντίον των Ρωμαίων δόθηκε από τον Πυρρό το 275 π.Χ. στις πλαγιές των βουνών του Βενεβέτου στην περιοχή του Σαμνίου. Ο Πυρρός ηττήθηκε και κατέφυγε στον Τάραντα, και μετά αποβιβάστηκε στο λιμάνι του Ωρίκου. Για μια ακόμη φορά, το όνειρο του Μ. Αλέξανδρου για απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων και την εθνική ένωση δεν ευοδώθηκε δυστυχώς, ούτε με τον Πυρρό. Αργότερα, ο Πυρρός γίνεται κυρίαρχος ολόκληρης της Θεσσαλίας και Μακεδονίας. Αποδεχόμενος την πρόσκληση του Κλεωνύμου να βοηθήσει να αποκτήσει το θρόνο της Σπάρτης, εκστράτευσε στην Πελοπόννησο. Εκεί, στο Αργός, σε νυχτερινή οδομαχία προσπαθώντας να εκπορθήσει την πόλη δέχτηκε από μια γυναίκα δυνατό κτύπημα με κεραμίδι στο κεφάλι όπου μετά στρατιώτης του Αντίγονου τον αναγνώρισε και του απέκοψε το κεφάλι.
Μετά το θάνατο του Πυρρού, γνωστός ως "Αετός της Ηπείρου" αναδιπλώθηκαν και τα φτερά της Ηπείρου και θα περάσουν πολλά χρόνια για την ξαναζωντανέψει το δεσποτάτο της Ηπείρου.
Αλέξανδρος ο Μακεδών (μήπως και Απειρώτης; )
Η γενεολογία του εκ της μητρός Ολυμπιάδος


Το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της Απείρου, καθ΄ημας Ηπείρου γνωστής, είναι κάτι που σκεπάζεται από χοντρό αδιαπέραστο από το φως της ανάδειξης πέπλο λήθης και αδιαφορίας.
Στην ουσία, με μερικές περιστασιακές αναφορές στα χρόνια του Πύρρου, στο Μαντείο (πρώτο των Πανελλήνων) της Δωδώνης, άντε και κάποιες αναφορές στο Δεσποτάτο της Ηπείρου και ίσως στους Σουλιώτες, τον Αλή Πασα, η αναφορά της Ηπείρου στην ιστορία μας, και εννοώ σε αυτή την οποία διδασκόμαστε (όπως γίνεται αυτό) στα σχολεία μας, αυτή την οποία προβάλουν τα ΜΜΕ (όταν ασχολούνται με τέτοια θέματα, και όχι με realities), είναι λοιπόν η αναφορά αυτή ΜΗΔΑΜΙΝΗ έως ΜΗΔΕΝΙΚΗ!

Ακόμα και στα σχολεία της ίδιας της Ηπείρου! Μα στο κάτω κάτω, αν η Ηπειρος έχει ένα πληθυσμό, αυτόν που έμεινε ακόμα εκεί σήμερα και συνεχίζει τον μόχθο τον αιώνιο, άλλοι τόσοι και πολλοί περισσότεροι ηπειρώτες ζουν στην Αθήνα, μα και στη Θεσσαλονίκη, Πάτρα, να μην αναφέρω άλλες πόλεις της χώρας, και φυσικά μην αναφερθώ στις εκατοντάδες χιλιάδες των μεταναστών...
Γιατί ΟΛΟΙ αυτοί να μην μαθαίνουν μέσα στην γενική ιστορία της πατρίδας και του έθνους μας, και την ιστορία του τόπου τους;

Και μαζί τους και όλων των άλλων περιφερειών την ιστορία! Η Ελλάδα δεν ήταν, ούτε είναι, μόνο η Αθήνα, η Σπάρτη, η Μακεδονία του Φιλίππου κλπ

ΟΛΟΙ οι τόποι μας, λεύτεροι και σκλαβωμένοι, έχουν πλούσια ιστορία. Και κακό να μην την μαθαίνουμε.

Ανακάλυψα στις περιπλανήσεις μου σε διαδικτυακά βιβλιοπωλεία ένα δίτομο βιβλίο σχετικό με την ιστορία της περιοχής όπου βρίσκεται η ιδιαίτερη πατρίδα της μάνας μου, και αγαπημένος μου τόπος, ειδικά στα παιδικά μου χρόνια, της περιοχής Λάκκας Πωγωνίου Ν.Ιωαννίνων, στην ουσία της νότιας περιφέρειας της επαρχίας Πωγωνίου. Στο οποίο Πωγώνι μάλλον εντάχθηκε μετά την απελευθέρωση, και παραπέρα στον Ν.Ιωαννίνων, ίσως επειδή το αρχαιόθεν κέντρο αναφοράς της περιοχής, το Αργυρόκαστρο, παρέμεινε σκλαβωμένο... Οχι ότι δεν έχει η Λάκκα ίδια ήθη και έθιμα και πολλά κοινά με το βορειο Πωγώνι, απλά ιστορικά είχε την δική του πάντοτε ιδιαιτερότητα.

Στο βιβλίο αυτό, ακόμα δεν το έχω τελειώσει, ανακάλυψα σιγά σιγά λεπτομέρειες της γενικότερης ιστορίας της Ηπείρου που δεν είχα δει άλλοτε.
Σε κάποια σημεία του βέβαια ο συγγραφέας, ως μη ιστορικός ο ίδιος (Κων.Δ.Παπανικολάου το όνομά του), υιοθετεί εξ ανάγκης πηγές που είχε στην διάθεσή του, και έτσι καταλήγει στην αναφορά των γνωστών περι ινδοευρωπαίων κλπ απόψεων, μόνο που αν κάποιος αφήσει στην άκρη αυτή του την ένσταση, άνετα μπορεί να διαβάσει πολλά ενδιαφέροντα γιά την ηπειρωτική ιστορία...

Εδώ, θα αναφερθώ στα ονόματα και σχετικά με τους διάφορους βασιλείς και ηγέτες των ηπειρωτών,

Αρχαϊκή Εποχή, Κλασσική Εποχή

Ας αναφερουμε απλά μερικά ονόματα των ηπειρώτικων φυλών, όπως τα δωρικά φύλα Μολοσσοί (οι άρχοντες), οι Ατιντάνες (σύμμαχοι και συμπολίτες των πρώτων, μάλλον κάτοικοι δε της περιοχής της Λάκκας και των προς το Αργυρόκαστρο περιοχών), οι Χάονες (που τα μέρη τους σήμερα είναι σκλαβωμένα), το αχαϊκό φύλο των Θεσπρωτών (απλώνονταν παλαιότερα σε περιοχές πολύ μεγαλύτερες της σημερινής Θεσπρωτίας), το φύλο των Φοινίκων... ΝΑΙ Φοίνικες, ΕΛΛΗΝΕΣ δε... Σήμερα στα μέρη τους υπάρχει ακόμα το λιμανάκι της Φοινίκης! Αυτοί, σε μεγάλο βαθμό μετανάστευσαν μαζί με Θεσπρωτούς προς Θεσσαλία, μα και προς νότια. Ενας παραπόταμος του Καλαμά (Θύαμις) ονομάζονταν δε Κάδμος!!! Αααα, οι περίφημοι ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ Φοίνικες του Κάδμου, πόσο ασιάτες ήταν τελικά! χαχαχα ΑΛΛΑ ΠΟΙΟΣ ΞΕΡΕΙ ΙΣΤΟΡΙΑ;;; Αλλα ηπειρώτικα φύλα, οι Αθαμάνες, οι Κασσωπαίοι, οι Αμφιλόχιοι (αυτό με ευχαριστεί ιδιαίτερα, ως έχοντος καταγωγή από τον πατέρα του πατέρα μου από Αμφιλοχία. Πάντα μας θεωρούσα Ηπειρώτες και γενικά τους Αιτωλούς και Ακαρνάνες, ηπειρώτες, όπως ήταν ιστορικά, και όχι ρουμελιώτες!), Ακαρνάνες, Παραυαίοι...
Πρωτεύουσα των Μολοσσών έγινε κάποια στιγμή η Πασσαρώνα! Αγνωστο σε μένα όνομα, πριν λίγα χρόνια είδα μιά ποδοσφαιρική ομάδα με αυτό το όνομα, και είχα απορία!!! Και σκέψου άλλοι, που τα της ιστορίας ΔΕΝ τα αγκίζουν καν...
Από δίπλα σε αυτές τις φυλές, οι (βασικά Κορινθιακές) αποικίες Ελλήνων από τον νότο... Κέρκυρα, Αμβρακία (Αρτα), Επίδαμνος, Απολλωνία, Δυρράχιο (σκλαβωμένες σήμερα οι 3 τελευταίες).

Ο Ηρόδοτος λοιπόν αναφέρει ότι κάποτε ο τύρρανος της Σικυώνος (Κιάτο) Κλεισθένης προσκάλεσε υποψήφιους γαμβρούς γιά την όμορφη θυγατέρα του Αγαρίστη. Ο καλύτερος θα ήταν ο γαμβρός του... Τέτοια πράγματα οι αρχαίοι μας, δεν ψάχνανε τον πλούτο τον χρηματικό, αλλά τον πνευματικό και σωματικό... Ο καλύτερος εννοείται σε αγώνες. "Οστις Ελλήνων εαυτόν αξιοί Κλεισθένους γαμβρόν γενέσθαι, ηκείν εξηκοστήν ημέρην" ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΞΗΝΤΑ ΗΜΕΡΕΣ! Και ανάμεσα στους υποψήφιους και ο Μολοσσός Αλκων... Να ένας πρώτος αρχων των ηπειρωτών. Εκτός και αν ήταν απλός πολίτης, διότι στους Ελληνες, είναι γνώρισμα η δυνατότητα (άλλοτε, όχι στην σημερινή Ελλάδα των τζακιών) οποιουδήποτε να διεκδικήσει οτιδήποτε, εφόσον είχε δυνάμεις.

Κατά τους περσικούς πολέμους μόνο η Αμβρακία έστειλε 7 πλοία στην Σαλαμίνα και 500 οπλίτες στη μάχη των Πλαταιών. Κάτι η φτώχεια, κάτι το απόμακρο της Ηπείρου και δεν δώσαμε την βοήθειά μας στον πανελλήνιο αγώνα.

Ο νικητής όμως της Σαλαμίνας Θεμιστοκλής, όταν βρέθηκε σε δυσμένεια, στον βασιλιά των Μολοσσών Άδμητο κατέφυγε, ο οποίος όμως φοβούμενος την οργή Σπάρτης και Αθήνας, τον φυγάδευσε στην Πύδνα και τελικά από εκεί κατέφυγε στην Περσία (οποία τύχη γιά τον άνδρα αυτόν!).

Δυστυχώς οι Ηπειρώτες, αν και δεν είχαν σημαντική παρουσία στους πολέμους κατά των Περσών, στην εμφύλια διαμάχη, στον πελοποννησιακό πόλεμο, έλαβαν μέρος! Διαμαχες τοπικές, μεταξύ κυρίως των αποικιών, οδήγησαν σε συμμαχίες τοπικές και με άλλες ελληνικέ πόλεις και κράτη, και τελικά, στο γενικό χαλασμό δεν είχε την τύχη να μην συμμετάσχει και η Ηπειρος...
Τα χρόνια εκείνα βασιλιάς των Μολοσσών ήταν (ανήλικος ακόμα) ο Θαρύπας με επίτροπο και αρχηγό των Μολοσσών τον Σαβόλυνθο και βασιλιάς των Παραυαίων ο Όρυδος.

Σημειώνω ότι τα ηπειρώτικα φύλα, κυρίως δωρικά, είχαν παραδοσιακά πολίτευμα βασιλικό, όπως και η Σπάρτη άλλωστε, αλλά όπως και η Σπάρτη με κάποια ιδιαιτερότητα ως προς τις εξουσίες του βασιλιά. Ο Ξενοφών και ο Πλούταρχος πχ αναφέρουν ότι ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ στην πρωτεύουσα των Μολοσσών γίνονταν μιά
τελετή κατά την οποία ο βασιλιας έκανε θυσία στον Άρειο Δία και μετά άλλαζε δώρα και ΟΡΚΟΥΣ με αντιπρόσωπους του λαού. Ο βασιλιάς ορκίζονταν ότι θα κυβερνήσει με βάση τους νόμους και οι αντιπρόσωποι του λαού ότι θα σεβαστούν τα προνόμιά του.
Κατά την κλασική εποχή κάποιες φυλές αναμόρφωσαν το πολίτευμά τους, πχ οι Χάονες κατάργησαν το βασιλικό πολίτευμα και πέρασαν στο ολιγαρχικό, ο Ηρόδοτος τους ονόμασε "αβασίλευτους". Μα και οι άλλοι, που διατηρησαν την κληρονομική βασιλεία, περιόρισαν την εξουσία του βασιλιά, γράφτηκαν νόμοι,
καθιερώθηκε ο θεσμός της Γερουσίας και η ετήσια αρχή των "προστατών", που θεωρείται ίδια με αυτή των εφόρων της Σπάρτης.

Επανέρχομαι στα του πελοποννησιακού πολέμου. Το 431 πΧ ξεκινάει ο πελοποννησιακός πόλεμος, το 430πΧ η Αμβρακία με την συμμαχία των Χαόνων και άλλων ηπειρωτικών φύλων, επιτιθενται στο Αμφιλοχικό Αργος. Η Αμβρακία, κορινθιακή θυγατέρα άλλωστε, ήταν σύμμαχος των Πελοποννησίαων. Ζήτησαν από τους
Σπαρτιάτες βοήθεια, ώστε να επιτεθούν εναντίον των συμμάχων της Αθήνας, Ακαρνανίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας. Μαζί τους πήγαν και οι Μολοσσοί και οι Παραυαίοι. Ομως ο αθηναϊκός στόλος, με ναύαρχο τον ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ (!!!) παρέπλεε στα δυτικά παράλια της Πελοποννήσου και της Ακαρνανίας, και έτσι απέτυχε
αυτή η επιχείρηση. Αποτέλεσμα είχε, να χάσουν οι Χάονες την ηγεμονική τους θέση μεταξύ των Ηπειρωτών (το κύρος) και να περάσει αυτό στους Μολοσσούς, που άλλωστε ήταν πιό ισχυρή δύναμη (αν και πιό αποκομμένη και πιό φτωχικά μέρη). Με τα πολλά οι Αθηναίοι προσπάθησαν να πλησιάσουν τα ηπειρωτικά έθνη, και σε αυτό πρώτα προσπάθησαν να συμμαχίσουν με τους Χάονες, αλλά απέτυχαν, και τότε εστράφηκαν προς τους Μολοσσούς, όπου και βρήκαν ανταπόκριση.
Τότε η Σπάρτη αντέδρασε, κα οργάνωσε στην Πασσαρώνα συνομωσία με την βοήθεια των ολιγαρχικών κατά του ανήλικου βασιλιά Θαρύπα, που αναγκάσθηκε να καταφύγει στην Αθήνα, όπου έμεινε έως το 423πΧ Εκεί κατά την παραμονή του, γνώρισε από κοντά τη δύναμη και το μεγαλείο των Αθηνών, και επηρεάστηκε βαθύτατα από τον πολιτισμό της Αθήνας.
Ο Θαρύπας γύρισε το 423πΧ στην Ηπειρο, και ανέλαβε τη βασιλεία των Μολοσσών, εκτόπισε οριστικά την πελοποννησιακή επιρροή αντικαθιστώντας την με την αθηναϊκή.
Παράλληλε έφερε ένα φιλοπρόοδο πνεύμα, που επηρέασε όχι μόνο τους Μολοσσούς, αλλά όλα τα ηπειρωτικά φύλα, στον συνασπισμό των Μολοσσών.
Πιστεύεται ότι τον χρόνο που επέστεψε ο Θαρύπας, παίχτηκε η τραγωδια "Ανδρομάχη" του Ευριπίδη στην Πασσαρώνα, εγκαινιάζοντας μιά νέα εποχή πολιτισμού και προόδου στην Ηπειρο.

Γενικά από τις αρχές του 4ου πΧ αιώνα, νέες συνθήκες διαμορφώνουν τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό βίο των Ηπειρωτών. Εγκαταλείπονται σταδιακά οι μικρές "κώμες", τα χωριά δηλαδή, και οι κάτοικοι συγκεντρώνονται σε αστικά κέντρα. Ετσι πλάι στις παλαιές πόλεις, Πασσαρώνα, Τράμπυα και Φοινίκη, προστίθενται νέες, με λιθόκτιστα κτίρια, δημόσια οικήματα και ναούς και ισχυρά τείχη και οχύρωση, όπως η Γιτάνη (στη σημερινή Γκούμανη των Φιλιατών) και άλλες με άγνωστο όνομα, όπως κοντά στην Αρετή (Γκρίμπιανη), στα Δολιανά (Ηπείρου όχι του λαλιώτη, :ΡΡ), στα Κτίσματα (Αρίνιστα) κοντά στα σημερινά σύνορα ελεύθερης με σκλάβα Ηπειρο, στο Πωγώνι, στη Σωτήρα, στην Πολύτσανη, στο Λάμποβο και στη Μάλτσιανη, και άλλες...

Οσο προχωρα ο 4ος πΧ αιώνας, τόσο οι Μολοσσοί εδραιώνουν την δύναμη και επιρροη τους στην Ήπειρο. Ο Θαρύπας (418-390 πΧ) επιβάλλει την παράδοση ότι οι Μολοσσοί κατάγονται από τη γενιά του Αχιλλέα και του γιού του Νεοπτόλεμου, που έχουν δε άμεση σχέση με τον τοπικό θεό Άσπετο.
Μετά το θάνατο του Θαρύπα, στον θρόνο ανεβαίνει ο γιός του Αλκέτας (Βασιλική, να η αφορμή που μου εδωσες... :ΡΡ) (390-370πΧ), ο οποίος επεκτείνει την κυριαρχία των Μολοσσών σχεδόν σε όλη την Ήπειρο, σε σημείο να λέγεται ολόκληρη Μολοσσία! Μετά τον Αλκέτα βασιλεύουν μέχρι το 357πΧ μαζί ο Νεοπτόλεμος και ο Αρρύβας και μετά τον θάνατο του Νεοπτόλεμου βασιλεύει μόνος του ο Αρρύβας, σαν επίτροπος των παιδιών του Νεοπτόλεμου, που ήταν ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ και η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ.

Δηλαδή Αλέξανδρος είναι ένα ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ όνομα, και ο μεν Θαρύπας ήταν προ-προπάππους του Μ.Αλέξανδρου,
ο Αλκέτας (άλλο Ηπειρώτικο όνομα, που βλέπουμε και στην Μακεδονία, ίσως απλά κοινό δωτικό...) προπάππους του, ο Νεοπτόλεμος παππούς του...
Και ο Αχιλλέας μακρυνός του προ-προ-προπάππους!

Στο διάστημα αυτό, η μεν Ηπειρος δέχεται επίθεση από τα βόρεια από τους Ιλλυριους, με βασιλία τον Βάρδυλη. Λεηλατείται η βόρεια Μολοσσική επικράτεια, στην οποία ανήκει και η Ατιντανία (κοιλάδα Δρίνου, Λάκκα Πωγωνίου κλπ), τους οποίους παρακινεί και υποστηρίζει ο τύραννος των Συρακουσών (!!!) της Σικελίας Διονύσιος ο Α'

Στο μεταξύ όμως πέρα από την Πίνδο μιά άλλη δύναμη δημιουργείται, η Μακεδονία, που σταδιακά θα επεκτείνει την κυριαρχία της και στην Ηπειρο.

H Mακεδονική κυριαρχία

Ο Φίλιππος ο Β', αφού στερέωσε στο εσωτερικό της Μακεδονίας την ισχύ του, κατάλαβε βλέποντας τις πολιτικές αδυναμίες των αντιμαχόμενων μεταξύ τους ελληνικών κρατών, ότι δεν θα του ήταν δύσκολο να κυριαρχήσει μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα. Θέτοντας σε εφαρμογή το σχέδιό του, άρχισε επεκτατική πολιτική (δεν ήταν του "δεν διεκδικούμε τίποτε";;;;) πρώτα στους γείτονές του Παίονες και Ιλλυριούς, και έπειτα προς τους Θεσσαλούς και Ηπειρώτες.
Το 352πΧ αφού ερρυθμισε όπως ήθελε τα της Θεσσαλίας, εκστράτευσε κατά της Ιλλυρίας και υποχρέωσε τον Κλείτο (πόσο ΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟ όνομα, ε;;;) γιό του Βαρδίλιου να υποταχθεί στην Μακεδονία.

Το 353πΧ παντρεύθηκε την Ολυμπιάδα, κόρη του Νεοπτόλεμου των Μολοσσών και αδερφή του Αλέξανδρου, νόμιμου κληρονόμου του μολοσσικού θρόνου.
Επειδή όμως ο Αλέξανδρος, ο θείος του Μ.Αλέξάνδρου δηλαδή, ήταν ανήλικος, επιτροπεύονταν από τον θείο του Αρρύβα, που όμως δεν φαίνονταν διατεθειμένος να παραδώσει την βασιλεία με την ενηλικίωσή του. Ο Φίλιππος Β' λοιπόν, μετά τον γάμο του, που ήταν σαφώς μέσα στα γενικότερα σχέδιά του, ως γυναικάδελφος του διαδόχου, θέλησε να τακτοποιήσει το ζήτημα του μολοσσικού θρόνου κατά το συμφέρον του. Επειδή ο μεν Αλέξανδρος ήταν ανήλικος, ο δε Αρρύβας ήταν επικίνδυνος γιά τον ανηψιό του, αλλά και ο Φίλιππος δεν εμπιστεύονταν να ορίσει άλλο επίτροπο, πήρε τον Αλέξανδρο στην αυλή του μέχρι να ενηλικιωθεί. Έτσι είχε τον μελλοντικό βασιλέα της Ηπείρου κάτω απ΄ την επιρροή του και την επίβλεψή του, ώστε να του εμπνέει σεβασμό και αφοσίωση!
Απέσπασε όμως από τους Μολοσσούς την Παραυαία (σημερινή περιοχή της Πρεμετής, σκλάβα και αυτή), την προσήρτησε στο κράτος του, ωστε να ελέγχει και την Ιλλυρία και την Ήπειρο.

Μετά από 10 χρόνια, το 342πΧ ενηλικιώθηκε ο Αλέξανδρος, και επανήλθε στην Ηπειρο να διεκδικήσει τον θρόνο του. Ο Αρρύβας δεν έδειξε πρόθυμος να παραδώσει τον θρόνο, και ο Φίλιππος τότε τον έδιωξε με την βία. Ο Αρρύβας με τους γιούς του κατέφυγε στην Αθήνα, κέντρο της αντιμακεδονικής πολιτικής.
Εκεί έγινε δεκτός με τιμές και υποσχέσεις, που φυσικά μείνανε υποσχέσεις...

Ο Φίλιππος βοήθησε τον Αλέξανδρο να επεκτείνει το κράτος του, αναγκάζοντας τους Κασσωπαίους, που κατοικούσαν στην περιοχή της σημερινής Πρέβεζας, να προσχωρήσουν στο "κοινό" των Ηπειρωτών, την κοινοπολιτεία των ηπειρώτικων φύλων, με ηγεσία μολοσσική, που με την σειρά τους όμως ήταν κάτω απο μακεδονική κυριαρχία.

Οταν πέθανε ο Αλέξανδρος, στο μεταξύ είχε πεθάνει ο Φίλιππος Β΄ το 336πΧ, η Ολυμπιάδα με την έγκριση του γιού της Μ.Αλεξάνδρου, έγινε βασίλισσα των Μολοσσών.

Στο μεταξύ είχε αρχίσει η μεγάλη εποποιία του Ελληνισμού υπό τον Μ.Αλέξανδρο. Στους καταλόγους των ελληνικών και βαρβαρικών στρατιωτικών δυνάμεων που πήρε μαζί του ο Μ.Αλέξανδρος, δεν αναφέρονται Ηπειρώτες! Αξιοπερίεργο, αφού πήρε μαζί του δυνάμεις από όλες τις περιοχές (πλην Λακεδαιμονίων), αλλά στρατολόγησε και "βάρβαρους" (σιγά μην ΔΕΝ ήταν Ελληνες και αυτοί δηλαδή!) όπως Ιλλυριούς, Θράκες, Παίονες κλπ Πώς άφησε αστρατολόγητη την Ηπειρο, την οποία είχε πολύ περισσότερο στην εξουσία του; Απλό! Η Ηπειρος ανήκε στο βασίλειο της Μακεδονίας, με βασίλισσα άλλωστε την Ολυμπιάδα, άρα οι στρατιωτικές δυνάμεις που προήλθαν από την Ήπειρο, απλά ήταν μέρος των κυρίων μακεδονικών δυνάμεων.

Το 323πΧ, 10 Ιούνη ήταν, ο Μ.Αλέξανδρος άφησε την τελευταία του (φυσική μόνο όμως...) πνοή και το απέραντο κράτος του μοιράσθηκε στους διαδόχους του.

Η Μακεδονία, στην οποία ανήκε και η Ηπειρος, ύστερα από σύντομη επιτροπεία του Αντίπατρου, περιέρχεται στην εξουσία του Φιλίππου-Αριδαίου, ετεροθαλή αδερφού του Μ.Αλεξάνδρου, άρα και νόμιμου διαδόχου του. Αυτό δεν άρεσε στην πάντα φιλόδοξη Ολυμπιάδα, επειδή έχανε τα δικαιώματά της στον θρόνο της Μακεδονίας, όπως επίσης
τα έχανε και ο γιός του Μ.Αλέξανδρου και της Ρωξάνης, Αλέξανδρος Δ΄, που γεννήθηκε μετά τον θάνατο του πατρός του...

Το 317πΧ η Ολυμπιάδα άφησε τον θρόνο των Μολοσσών στον Αιακίδη, γιό του Αρρύβα και ξάδερφό της (Αιακίδης !!!), ο οποίος είχε όπως είδαμε καταφύγει μαζί με τον πατέρα του στην Αθήνα, εκδιωχθέντες από τον Φίλιππο Β΄, αλλά μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου (των Μολοσσών, αδερφού της Ολυμπιάδας) επέστρεψε στην Ηπειρο και πήρε τυπικά τον θρόνο, αφού ουσιαστικά βασίλευε η Ολυμπιάδα. Με την επιστροφή της στην Μακεδονία αυτή, αφήνει και ουσιαστικά την βασιλεία στον Αιακίδη, ώστε έτσι να έχει και την βοήθειά του σαν αντάλλαγμα. Ο Αιακίδης πράγματι βοήθησε την εξαδέρφη του, να επιστρέψει και να αποκαταστήσει τα δικαιώματα του Αλέξανδρου Δ' (εγγονού της και γιού του Μ.Αλεξάνδρου). στο θρόνο της Μακεδονίας. Ομως η γιαγιά μας η Ολυμπιάδα, φέρθηκε με μεγάλη σκληρότητα στους αντιπάλους της, προκαλώντας έτσι αντιπάθεια και μισος από τους Μακεδόνες, το οποίο και εκμεταλλεύθηκαν οι αντίπαλοί της.
Τον ίδιο χρόνο ο Κάσσανδρος διακδικώντας τα δικαιώματα του πατέρα του Αντίπατρου στη Μακεδονία, πολιορκεί την Ολυμπιάδα στην Πύδνα. Ο Αιακίδης θέλει να την βοηθήσει, αλλά ο Κάσσανδρος προλαβε και κατέλαβε τα περάσματα της Πινδου. Ο στρατός του Αιακίδη βλέποντας ότι οδηγείται σε βέβαια σφαγή, εστασίασε, και προσχώρησε στον Κάσσανδρο! Εκθρόνισαν τον Αιακίδη και ανέβασαν στον θρόνο τον Νεοπτόλεμο, γιό του Αλέξανδρου (αδερφός της Ολυμπιάδας, άρα ο Νεοπτόλεμος ξαδερφάκι του Αιακίδη, μιλάμε γίνεται της ίντριγκας στα του ηπειρώτικου θρόνου! :ΡΡ)

Το 316πΧ ο Κάσσανδρος κυρίευσε την Πύδνα και εξόντωσε την Ολυμπιάδα, τον Αλέξανδρο Δ΄και την Ρωξάνη!!! Αν ήξερε ο Μ.Αλέξανδρος! Αν ήξερε!....

Το 313πΧ ο Αιακίδης ξαναπαίρνει το θρόνο του, αλλά τον ίδιο χρόνο στην Ηπειρο εισβάλει ο αδερφός του Κάσσανδρου Φίλιππος, και ο Αιακίδης σκοτώνεται πολεμωντας τον. Ο γιός του Αιακίδη ΠΥΡΡΟΣ φυγαδεύεται στους Ιλλυριούς Ταυλαντίνους και βρίσκει άσυλο στον βασιλιά τους Γλαυκία (α, καλά, άλλο ΜΗ ελληνικό όνομα :ΡΡ) Ενώ στον θρόνο των Μολοσσών ανεβαίνει ο αδερφός του Αιακίδη (θείος του Πύρρου δηλαδή) Αλκέτας Β'.

Αρα ο Πύρρος ήταν γιός του α΄εξαδέρφου της Ολυμπιάδας Αιακίδη, και κατά συνέπεια β΄ ξαδερφάκι του Μ.Αλέξανδρου...

Ο Αλκέτας Β΄ συνέχισε τον πόλεμο κατά των Μακεδόνων, και ο Κάσσανδρος έστειλε εναντίον του τον στρατηγό Λυκίσκο, ο δε Αλκέτας Β΄ ανάθεσε στους γιούς του Αλέξανδρο και Τεύκρο να στρατολογήσουν από την Ηπειρο νέες δυνάμεις, αλλά στο μεταξύ ο στρατός που είχε εστασίασε και προσχώσησε στους Μακεδόνες, ενώ ο ίδιος αναγκάσθηκε να καταφύγει στις Ευρυμενές της Μαγνησίας. Ο γιός του Αλέξανδρος αφού συγκέντρωσε στρατό, στην σύγκρουση του με τον Λυκίσκο νικήθηκε και έτσι ο Λυκίσκος έγινε διοικητής της Ηπείρου...
Στο ίδιο διάστημα ο Κάσσανδρος αγωνίζονταν να υποτάξει τις επαναστατημένες περιοχές της Ελλάδας και είχε εκστρατεύσει στην Αιτωλία. Από εκεί ήρθε στην Ηπειρο και πολιόρκησε την Απολλωνία, που όμως δεν μπόρεσε να κυριεύσει, και έπειτα επιτέθηκε εναντίον του Ταυλαντινού Γλαυκία, με τον οποίο τελικά σύναψε συνθήκη συμμαχίας και τελικά κατέλαβε την Επίδαμνο. Επιστρέφοντας στην Μακεδονία, αποκατέστησε ειρηνικές σχέσεις με τον Αλκέτα Β΄ και τον επανεφερε στον θρόνο.
Ο Αλκέτας Β΄ μετά την επιστροφή του εκυβέρνησε τυρρανικά και ανάγκασε τους Μολοσσούς να εξεγερθούν εναντίον του, και να σκοτώσουν τόσο αυτόν όσο και τους γιούς του! Μετά τον θανατό του επικράτησε χαώδης κατάσταση μέχριτο 307πΧ, όταν εισέβαλε ο Ιλλυριός Γλαυκίας και ανέβασε στον θρόνο τον προστατευόμενό του Πύρρο, τότε 12 ετών





Οι χρόνοι του Πύρρου

Με την άνοδο στην εξουσία του Πύρρου, τελειώνει η μακεδονική κυριαρχία, και αρχίζει ένα σύντομο διάστημα ανεξαρτησίας της. Κατά την περίοδο αυτή, η ηπειρωτική παρουσία και συμβολή στα πράγματα της Ελλάδας (είμαστε στην ελληνιστική περίοδο δε) και της Κάτω Ιταλίας είναι εντονη, αλλά δυστυχώς η ισχυρή προσωπικότητα του Πύρρου έσβησε πρόωρα (σαν το ξαδερφάκι του Μ.Αλέξανδρο) και άδοξα, βυθίζοντας τον ηπειρωτικό κόσμο σε αφάνεια και δυστυχία.

Ο Πύρρος γεννήθηκε το 319πΧ και είναι ο 23ος βασιλιάς σε σειρά διαδοχής του μολοσσικού θρόνου. Πατέρας του όπως είδαμε ήταν ο Αιακίδης και μητέρα του η Φθία, θυγατέρα του Θεσσαλού στρατηγού Μένωνα, που διακρίθηκε στο λαμιακό πόλεμο. Σε ηλικά 12 ετών το 307πΧ με την βοήθεια του Ταυλαντινού βασιλέα Γλαυκία ανέβηκε στο μολοσσικό θρόνο. Επειδή ήταν ανήλικος, είχε ανάγκη κηδεμόνες και συμβούλους, που κυβερνούσαν όμως ανεξέλεγκτοι, αλλά σε βάρος του Πύρρου, ώστε οι αυθαιρεσίες και οι παρεκτροπές τους να προκαλούν δυσαρέσκειες στο λαό, που τις εκμεταλλεύονταν έντεχνα και τις υποκινούσε ο Κάσσανδρος από τη Μακεδονία, με χρήματα, δώρα και υποσχέσεις...

Το 303πΧ η αδερφή του Πύρρου, Δηιδάμεια, πρώην μνηστή του Μ.Αλεξάνδρου (!!!!!!!!) παντρεύθηκε τον Δημήτριο τον Πολιορκητή στο Άργος, γιό του Αντίγονου και μιά από τις μεγαλύτερες στρατηγικές, αλλά και τυχοδιωκτικές φυσιογνωμίες των ελληνιστικών χρόνων. Με αυτό τον γάμο ο Δημήτριος ήθελε να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Μολοσσών στις στρατιωτικές και πολιτικές επιδιώξεις του, αλλά και ο Πύρρος εξασφάλιζε την υποστήριξη ενός ισχυρού ηγεμόνα, γιά να διασφαλίσει την βασιλεία του.

Το 302πΧ όμως, και ενώ όλα φαίνονταν ευνοϊκα γιά τον Πύρρο και μάλιστα τον χρόνο που ενηλικιώθηκε και δεν είχε ανάγκη κηδεμόνες, ξέσπασε επανάσταση εναντίον του, όταν ο ίδιος έλειπε στην Ιλλυρία προσκαλεσμένος του προστάτη του Γλαυκία, στους γάμους ενός γιού του. Οι Μολοσσοί κήρυξαν τότε τον Πύρρο έκπτωτο, λεηλάτησαν την περιουσία του, και έδωσαν την βασιλεία στο Νεοπτόλεμο Β΄ γιό του Αλέξανδρου.

Ο Πύρρος σε ηλικία 17 ετών βρέθηκε εκθρονισμένος χωρίς καμμιά βοήθεια από κανέναν, αφού και ο Γλαυκίας είχε περιπλακεί σε πόλεμο με τον Κλεώνυμο, βασιλέα της Σπάρτης, ο δε Δημήτριος ο Πολιορκητής βρίσκονταν σε πολεμικές περιπέτειες στην Ασία, όπου και επρόκειτο να κριθει οριστικά η κληρονομιά του Μ.Αλεξάνδρου, με την τελική αναμέτρηση των διαδόχων.
Ετσι ο Πύρρος είχε σαν μόνη λύση να πάει κοντά στο γαμπρό του Δημήτριο, γιά να κατακτήσει μιά θέση ανάμεσα στους στρατηγούς που πρόβαλλαν αξιώσεις γιά ένα μερίδιο στο κράτος του Μ.Αλεξάνδρου (ειρωνεία, αλλά ο Πύρρος ήταν ΣΥΓΓΕΝΗΣ του Μ.Αλεξάνδρου!).
Ηταν η εποχή που ένας ικανός στρατηγός μπορούσε να γίνει εύκολα βασιλιάς μιάς περιοχής.

Στο στρατόπεδο του Δημητρίου ο Πύρρος βρήκε κατάλληλο περιβάλλον γιά το χαρακτήρα του, ώστε να καλλιεργήσει την έμφυτη στρατηγική του ιδιοφυΐα, που όπως φαίνται ήταν κοινή κληρονομική καταβολή με το β΄ εξάδερφό του Μ.Αλέξανδρο, στον οποίο μάλιστα ΕΜΟΙΑΖΕ και στην μορφή.
Μακρυά από την Ηπειρο ο Πύρρος είχε περιπλανήσεις και περιπέτειες πολλές. Απλά να αναφέρουμε ότι έλαβε μέρος στην μάχη της Ιψού το 301πΧ, και ήταν με το μέρος των ηττημένων, ύστερα ακολούθησε τον Δημήτριο στην Ελλάδα, έγινε διοικητής στην Κόρινθο και στα Μέγαρα και τελικά βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια ως όμηρος του Πτολεμαίου γιά εγγύηση στη συνθήκη συμμαχίας που έκανε αυτός με τον Δημήτριο τον Πολιορκητή.

Στο μέγαρο του Πτολεμαίου ο Πύρρος, κέντρο της ελληνιστικής εποχής, συμπλήρωσε την μόρφωσή του και μυήθηκε στα μυστικά της πολιτικής και της διπλωματίας, δίχως να δελεαστεί από την ευχάριστη ζωή των απολαύσεων και της ακολασίας, που πρόσφερε η αυλική χλιδή της Αλεξάνδρειας.
Οταν διαλύθηκε η συμμαχία Πτολεμαίου με Δημήτριο, ο Πύρρος ήταν ελεύθερος, στο μεταξύ όμως είχε λήξει και η συγγένειά του με τον Δημήτριο επειδή είχε πεθάνει η αδερφή του Πύρρου Δηιδάμεια. Ο Πύρρος τότε παντρεύθηκε την Αντιγόνη, κόρη της Βερενίκης δεύτερης γυναίκας του Πτολεμαίου, συνάπτοντας έτσι συγγενικό δεσμό με το ισχυρό βασίλειο της Αιγύπτου.

Στο μεταξύ ο Δημήτριος ο Πολιορκητής στην Ελλάδα αποκτούσε μεγάλη και επικίνδυνη δύναμη, και έπρεπε να βρεθεί ένας ισάξιος αντίπαλός του, που δεν θα τον άφηνε απερίσπαστο να στρέψει τις μεγάλες πολεμικές του ικανότητες προς την Ασία και την Αίγυπτο. Ο Πτολεμαίος λοιπόν εφαρμόζοντας το σχέδιό του να δημιουργήσει αντιπερισπασμούς στον Δημήτριο, έδωσε στον Πύρρο πλοία, στρατό και χρήματα και τον έστειλε να ξαναπάρει τον θρόνο της Ηπείρου.

Το 296πΧ ο Πύρρος αποβιβάσθηκε στα ηπειρωτικά παράλια και όχι μόνο δεν συνάντησε καμμιά αντίσταση, αλλ΄ αντίθετα έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους Μολοσσούς.
Στην Ηπειρο εξακολουθούσε να είναι βασιλιάς ο Νεοπτόλεμος Β΄ και ο Πύρρος θα μπορούσε εύκολα να τον εκθρονίσει, αλλά προτίμησε να συμβιβασθεί μαζί του και να μοιρασθούν την εξουσία.
Όπως ο ίδιος ξαναγύρισε με την βοήθεια του Πτολεμαίου, έτσι και ο Νεοπτόλεμος θα μπορούσε να καταφύγει σε κάποιον άλλο βασιλιά και αργότερα να ξαναγυρίσει με την βοήθειά του και να διεκδικήσει πάλι το θρόνο της Ηπείρου. Οσο όμως ήταν κοντά του, μπορούσε να τον ελέγχει και να προλαβαίνει κάθε ενέργεια εναντίον του.
Ο δε Νεοπτόλεμος, βλέποντας ότι θα τα έχανε όλα, δέχθηκε τον συμβιβασμό, και έτσι η επιστροφή του Πύρρου δεν έγινε αφορμή γιά εμφύλια σύγκρουση στην Ηπειρο.
Αρχισε μιά συμβασιλεία, που δεν άργησε όμως να γίνει δύσκολη και επικίνδυνη. Ύστερα από μηχανορραφίες και σκοτεινές συνομωσίες, που διοργάνωνων οι φίλοι και οπαδοί του ενός εναντίον του άλλου, τελικά ο Πύρρος πήρε την απόφαση να απαλλαγεί από τον Νεοπτόλεμο. Τον κάλεσε σε δείπνο, όπου οι άνθρωποί του φρόντισαν να τον δηλητηριάσουν, και έτσι έμεινε μόνος βασιλιάς.
Μετά από αυτό ο Πύρρος επιδόθηκε στην οικονομική, πολιτική και στρατιωτική αναδιοργάνωση της χώρας του, που εξακολουθούσε να παραμένει μιά καθυστερημένη κτηνοτροφική περιοχή. Στον τομέα όμως κτηνοτροφία, οι Ηπειρώτες είχαν κάνει αρκετές προόδους, ώστε τα βόδια και ιδιαίτερα οι αγελάδες της Ηπείρου να είναι φημισμένες και περιζήτητες.
Είχαν μεγάλα κέρατα και τόσο ύψος, που δεν μπορούσαν να τις αρμέξουν καθιστοί!

Το ίδιο ονομαστά ήταν και τα σκυλιά, οι περίφημοι μέχρι και σήμερα "Μολοσσοί" σαν σπουδαία ράτσα σκυλιών. Πολλοί Ελληνες και Λατίνοι συγγραφείς μας δίνουν πληροφορίες γιά το μέγεθος, την αγριότητά τους, τη δύναμή τους, αλλά και την μέχρι θανάτου αφοσίωσή τους στον κύριό τους...

Μετά την πρώτη προσπάθεια του Θαρύπα, να φέρει τον πολιτισμό στην Ήπειρο, οι διάδοχοί του δεν ενδιαφέρθηκαν ουσιαστικά γιά την πολιτιστική ανάπτυξη αυτής της ορεινής χώρας και μόνο ο Πύρρος καταπιάνεται σοβαρά με την αξιοποίηση των οικονομικών πόρων και τον εκπολιτισμό της χώρας του.
Οργάνωσε ο κράτος και την αυλή του στα πρότυπα της Αυλής των Πτολεμαίων, καθιέρωσε νέα αξιώματα και ιδιαίτερη ανακτορική φρουρά. Βασικά όμως φρόντισε γιά τον εξωραϊσμό των πόλεων με νέα κτίρια, με αγάλματα και άλλα τεχνικά έργα, διέδωσε την ελληνική παιδεία και έκτισε μιά νέα πόλη, την Βερενικίδα, κοντά στην μετέπειτα Νικόπολη. Ο N.Hammond πιστεύει μάλιστα, ότι αρκετά από τα παλιά γεφύρια της Ηπείρου, σώζονται από την εποχή του!
Ιδρυσε νομισματοκοπείο και έκοψε νομίσματα, ώστε να διευκολύνει τις συναλλαγές και να αναπτύξει το εμπόριο. Τέλος προσέφερε τις ιατρικές του γνώσεις, που είχε αποκτήσει στην Αίγυπτο, όπου η ιατρική επιστήμη είχε μεγάλη ανάπτυξη.

Ενα χρόνο μετά την επιστροφή του, πέθανε η γυναίκα του Αντιγόνη, αφήνοντάς του ένα γιό, που τον ονόμασε Πτολεμαίο, τιμώντας έτσι τον ευεργέτη του από την Αίγυπτο. Το 294πΧ πήρε δεύτερη γυναίκα του τη Λάνασσα κόρη του Αγαθοκλή τυρράνου των Συρακουσών. Τότε πήρε σαν προίκα την Κέρκυρα.
Από την Λάνασσα απέκτησε δεύτερο γιό, τον Αλέξανδρο.

Ο Πύρρος εξουδετέρωσε κάθε εσωτερική αντίδραση, στερέωσε τον θρόνο του στην Ηπειρο και εξασφάλισε τα σύνορά του, και τότε άρχισε να ετοιμάζει μεγαλεπήβολα σχέδια. Ονειρό του ήταν αφού κατακτήσει πρώτα όλη την Ελλάδα, στην συνέχεια να κάνει το ίδιο με τα ασιατικά κράτη των διαδόχων και να δημιουργήσει πάλι το μεγάλο κράτος του Μ.Αλεξάνδρου. Οταν του δώθηκε η ευκαιρία να επέμβει στα πράγματα της Μακεδονίας, δεν δίστασε να το κάνει, ωθούμενος από την ασυγκράτητη φιλοδοξία του.

Οταν ο Αλέξανδρος, γιός του Κάσσανδρου, κατέφυγε στον Πύρρο και ζήτησε την βοήθειά του, γιά να πάρει το μισό βασίλειο της Μακεδονίας, που το είχε πάρει ολόκληρο ο αδερφός του και νόμιμος διάδοχος του θρόνου Αντίπατρος, ο Πύρρος δέχθηκε πρόθυμα να βοηθήσει, αλλά σαν αντάλλαγμα ζήτησε τις μακεδονικές επαρχίες Τυμφαία και Παραυαία (που είδαμε ότι από ηπειρωτικό έδαφος, δώθηκε στον Φίλιππο Β' αντάλλαγμα!... Πώς αλλάζουν οι καιροί!!!), καθώς και την Αμβρακία, Αμφιλοχία και Ακαρνανία που βρίσκονταν στην μακεδονική κατοχή. Αφού ικανοποιήθηκαν οι απαιτήσεις του αυτές, θεώρησε σκόπιμο να καταλάβει και την περιοχή των Ατιντανών (που παραδοσιακά άλλωστε ήταν στην Μολοσσική επικράτεια ή συμμαχία), και έτσι επέκτεινε το κράτος του προς τα δυτικά.
Στην Ατιντανία έκτισε την πόλη Αντιγόνεια, σε ανάμνηση της πρώτης του συζύγου. Ο N.Hammond τοποθετεί την πόλη αυτή στο δυτικό άκρο της κοιλάδας του Αργυροκάστρου, εκεί που ενώνονται ο Δρίνος και ο Αώος. Το 1970 όμως, Αλβανοί αρχαιολόγοι εδημοσίευσαν τα αποτελέσματα των ανασκαφών στο κάστρο Jesme βορειοδυτικά της Σαρακινίτσας, 5 χλμ ανατολικά του Αργυροκάστρου, και σύμφωνα με αυτά βρέθηκε μέρος αρχαίας πόλης περιτειχισμένης με ισοδομικό τείχος, καθώς και χάλκινες ψήφοι με την επιγραφή "ΑΝΤΙΓΟ - ΝΕΩΝ", έτσι βρέθηκε οριστικά η θέση της Αντιγόνειας.

Ο Πύρρος πήρε τον στρατό του στη Μακεδονία, έδιωξε τον Αντίπατρο και ανέβασε στο θρόνο τον Αλέξανδρο, αλλά σε λίγο με μεσολάβηση του Λυσίμαχου τα δύο αδέρφια μοιράσθηκαν το θρόνο της Μακεδονίας. Ο Πύρρος γύρισε στην Ήπειρο το 294πΧ, αφου από την επέμβαση αυτή κέρδισε τις νέες του επαρχίες και εισέπραξε πολεμική αποζημιώση από τον μεσολαβητή Λυσίμαχο. Τον επόμενο χρόνο όμως ο Δημήτριος ο Πολιορκητής διακόπτοντας τις πολεμικές του επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο πήγε στην Μακεδονία και σκότωσε τον Αλέξανδρο, ανάγκασε τον Αντίπατρο να καταφύγει στην Θράκη και αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς της Μακεδονίας!

Η άμεση γειτονιά με ένα τόσο επικίνδυνο αντίπαλο (παλαιό όμως προστάτη, συγγενή και σύμμαχό του!!!) ήταν θανάσιμη απειλή γιά τον Πύρρο. Γιατί και οι δύο είχαν φιλοδοξίες και μεγαλεπήβολα σχέδια, αλλά ο Πύρρος μειονεκτούσε σε στρατιωτικές δυνάμεις. Γιά τον λόγο αυτό άρχισε να οργανώνει την άμυνά του γιά μιά ενδεχόμενη επίθεση του Δημητρίου. Πρώτη του κίνηση η μεταφορά της πρωτεύουσάς του στην Αμβρακία (σημερινή Αρτα), που οχύρωσε με ισχυρά τείχη.
Στη συνέχεια παντρεύθηκε την Βιρκέννα, κόρη του Βαρδύλιδος, βασιλιά των Ιλλυρίων, και την κόρη του Αυτολέοντα, βασιλιά των Παιόνων, που όμως δεν διασώθηκε το όνομά της, ώστε να εξασφαλίσει τα βόρεια σύνορά του (Σύμφωνα με τα ήθη και τους άγραφους νόμους της εποχής, ο βασιλιάς είχε το δικαίωμα να είναι παντρεμένος με περισσότερες από μία γυναίκες!) Από την Βιρκέννα απέκτησε τον τρίτο του γιό, τον Έλενο. Στο τέλος συμμάχησε με τους Αιτωλούς, και έπειτα περίμενε την ευκαιρία να καταφέρει κάποιο κτυπημα στον αντίπαλό του.

Οταν ο Δημήτριος επιτέθηκε πάλι εναντίον των Βοιωτών, ο Πύρρος θεώρησε ότι ήταν η ευκαιρία που περίμενε, και σκέφθηκε να καταλάβει τα στενά των Θερμοπυλών, γιά να αποκόψει την επικοινωνία του Δημητρίου με την Μακεδονία, και έπειτα να υποκινήσει εξέγερση των Μακεδόνων εναντίον του Δημητρίου. Δεν το προφθασε όμως, διότι οι Βοιωτοί νικήθηκαν πολύ γρήγορα, και τότε δέχθηκε την επίθεση του Δημητρίου, πριν καταλάβει τα στενά. Ετσι αναγκάσθηκε να επιστρέψει στην Ηπειρο, επειδή ακόμα υστερούσε αριθμητικά σε στρατό.

Οταν επέστρεψε στην Ηπειρο, η δεύτερη γυναίκα του η Λάνασσα είχε εγκαταλείψει τα ανάκτορα, διότι δεν ανέχονταν τους άλλους δύο γάμους του, και είχε καταφύγει στην Κέρκυρα που ήταν προίκα της. Από εκεί κάλεσε τον Δημήτριο τον Πολιορκητή, να την παντρευθεί (!!!) προσφέροντάς του και την Κέρκυρα. Ο Δημήτριος δέχθηκε (όχι που δεν θα δέχονταν!!!) και το 290πΧ έπλευσε στην Κέρκυρα, κατέλαβε το νησί, παντρεύθηκε την Λάνασσα κα στην επιστροφή του κυρίευσε τη Λευκάδα που ανήκε στον Πύρρο μαζί με την Ακαρνανία.

Το καλοκαίρι του 289πΧ ο Δημήτριος επιτέθηκε στους Αιτωλούς, σύμμαχους του Πύρρου, και μη βρίσκοντας αντίσταση προχώρησε αμέσως γιά την Ήπειρο, αφήνοντας μιά μικρή δύναμη στην Αιτωλία. Στο μεταξύ ο Πύρρος ξεκίνησε να τον αντιμετωπίσει, αλλά τα δύο στρατεύματα ακολουθώντας διαφορετικό δρόμο δεν συναντήθηκαν πουθενά (!!!)
Ο Πύρρος φθάνοντας στην Αιτωλία βρήκε μικρή δύναμη του Δημητρίου και την εξουδετέρωσε, αφού εμονομάχησε με τον στρατηγό της Πάνταυχο και πήρε την προσωνυμία "Αετός". Ο Δημήτριος φοβούμενος να αντιμετωπίσει ενωμένους τους Ηπειρώτες και τους Αιτωλούς, έφυγε γιά την Μακεδονία, και τελικά οι δύο αντίπαλοι ήρθαν σε συμφωνία, επειδή ο Δημήτριος ενδιαφέρονταν περισσότερο γιά την Ασία, και γιά το λόγο αυτό άρχισε μεγάλες ετοιμασίες.

Αυτές όμως οι προετοιμασίες προκάλεσαν συνασπισμό του Λυσιμάχου της Θράκης και του Πτολεμαίου της Αιγύπτου, στον οποίο προσχώρησε και ο Πύρρος, και την άνοιξη του 287πΧ ο Δημήτριος πριν αρχίσει την πραγματοποίηση του σκοπού του δέχθηκε επίθεση των αντιπάλων του από ξηρά και θάλασσα. Οταν έστρεψε όλες του τις δυνάμεις προς την Θράκη, ο Πύρρος βρήκε την ευκαιρία και εισέβαλε στη Μακεδονία και ανακηρύχθηκε βασιλιάς της. Ο Δημήτριος έσπευσε να τον αντιμετωπίσει, αλλά τότε ο στρατός του εστασίασε και προσχώρησε στον Πύρρο, αναγκάζοντας τον να καταφύγει στον νότιο Ελλάδα.
Υστερα απο συντομες πολεμικές περιπέτειες με τον υπόλοιπο στρατό του στην νότιο Ελλάδα, ο Δημήτριος τελικά κατέφυγε στην Ασία, όπου το 286πΧ αιχμαλωτίσθηκε από τον Σέλευκο της Συρίας και έτσι τερματίσθηκε η πολυτάραχη σταδιοδρομία του.
Ο Λυσίμαχος της Θράκης, αφού απαλλάχθηκε από τον Δημήτριο, το 284πΧ, στράφηκε εναντίον του Πύρρου, ο οποίος ύστερα από την αποστασία του μακεδονικού στρατού προς τον Λυσίμαχο, αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει και το στέμμα και τη χώρα της Μακεδονίας και να επιστρέψει στην Ηπειρο, αλλα στο μεταξύ ο γιός του ο Πτολεμαίος είχε καταλάβει την Κέρκυρα.

Αυτη ήταν η πρώτη αποτυχία του Πύρρου στα σχέδιά του, και αυτό γιατί ακόμα δεν είχε τις αναγκαίες στρατιωτικές δυνάμεις. Δεν απογοητεύθηκε όμως, διότι ήξερε πόσο ευμετάβολα ήταν τα πρόσωπα και τα πράγματα στην εποχή του. Στο μεταξύ όμως κατάφερε να επεκτείνει το κράτος του προς την περιοχή της Ιλλυρίας, αλλά ενώ έλειπε στην εκστρατεία αυτή, ο Λυσίμαχος βρήκε ευκαιρία να εισβάλει στην Ηπειρο και να λεηλατήσει την χώρα.

Την εποχή αυτή το κράτος του Πύρρου εκτείνονταν από το Δυρράχιο μέχρι τον Αχελώο, αλλά ήταν πολύ μικρό γιά να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του. Άλλωστε η Ηπειρος δεν είχε μεγάλα και πολυάνθρωπα αστικά κέντρα, γιά να μπορέσει ο Πύρρος να συγκροτήσει μεγάλο στρατό και προπαντός να βρίσκει τις απαραίτητες εφεδρείες ύστερα από μιά αποτυχία του. Ούτε η γη μπορούσε να του εξασφαλίσει αρκετά εφόδια, αφού καλά καλά δεν μπορούσε να θρέψει τους κατοίκους της.

Σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών, η Ηπειρος δεν μπορούσε να δώσει παραπάνω απο 10.000 στρατιώτες, ούτε αξιόλογα οικονομικά μέσα γιά την συντήρησή του. Αυτό φαίνεται από την μετέπειτα εκστρατεία του στη Σικελία, κατά την οποία και με ενισχύσεις που πήρε, μόλις κατάφερε να συγκεντρώσει 28.500 στρατιώτες. Με τόσο λίγες δυνάμεις όμως, δεν δημιουργούνται αυτοκρατορίες και μεγάλα κράτη.

Η πολεμική δραστηριότητα του Πύρρου δεν σταμάτησε όμως. Η φιλοδοξία του τον παρέσυρε σε νέες περιπέτειες στην Κάτω Ιταλία και Σικελία, όπου τον εκάλεσαν οι εκεί Ελληνες, γιά να αντιμετωπίσει τους Ρωμαίους και τους Καρχηδόνιους, οι οποίοι τους απειλούσαν με ολοκληρωτική υποδούλωση.

Αφού ετοίμασε τον στρατό του ο Πύρρος, και πήρε σημαντικές ενισχύσεις από τον Αντίοχο, τον Αντίγονο και τον Πτολεμαίο Κεραυνό, ερώτησε το μαντείο της Δωδώνης, ποιά ήταν η γνώμη των θεών. Αξίζει τον κόπο να δούμε το διφορούμενο χρησμό, που του έδωσαν, όπως τον διέσωσαν Λατίνοι συγγραφείς. Η απάντηση ήταν: "Φημί σε, Αιακίδη, τους Ρωμαίους νικάν δύνασθαι" (λατινικά "Aio te, Aeacida, Romanos vincere posse") δηλαδή "Λέγω, Αιακίδη, ότι συ δύνασαι να νικήσεις τους Ρωμαίους", αλλά με άλλη σύνταξη σημαίνει το αντίθετο! Δηλαδή, "Λέγω, Αιακίδη ότι σε δύνανται να νικήσουν οι Ρωμαίοι"

Το 280πΧ, ο στόλος του Πύρρου φορτωμένος με τον στρατό του ξεκίνησε γιά τον Τάραντα της Μ.Ελλάδας, οδηγώντας τους Ηπειρώτες σε μιά πολεμική περιπέτεια, με αβέβαια και επικίνδυνα αποτελέσματα. Αντιμετώπισε με επιτυχία τους Ρωμαίους, στην Κάτω Ιταλία, και τους Καρχηδονίους στην Σικελία, αλλά με τεράστιες απώλειες, και χωρίς να κερδίσει τον πόλεμο.
Οι λίγες αμιγεις ηπειρωτικές δυνάμεις, η ανομοιογένεια του υπόλοιπου στρατού του, η μοιρολατρική αδιαφορία και μαλθακότητα των Ελλήνων της Δύσης (απαράδεκτοι, αλλά και μερικούς αιώνες μετά, η ίδια μοιρολατρία και μαλθακότητα έφερε το τέλος και στην Ανατολή....ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ! Μία με την Αλωση της Πόλης, και η άλλη το 1922...) εμπρός στον ρωμαΐκό κίνδυνο, και η αθέτηση της υπόσχεσης ότι θα συγκροτούσαν μιά στρατιά από 350.000 άνδρες (που τους ήταν πανεύκολο να κάνουν, ακόμα και 4-5 τέτοιες στρατιές αν θέλανε μπορούσαν, αλλά....), ήταν τα βασικά αίτια της αποτυχίας του Πύρρου.
Γιά την αποτυχία αυτή κατηγορήθηκε δριμύτατα από τους ιστορικούς σαν επιπόλαιος και τυχοδιώκτης, με αδιαμφισβτήτητες βέβαια στρατιωτικές ικανότητες, αλλά με έλλειψη πολιτικής διορατικότητας, ώστε να αξιοποιήσει τις νίκες του. Καθιερώθηκε ο όρος "πύρρειος" νίκη, γιά κάθε νίκη, που στοιχίζει πολλές θυσίες, αλλα δεν φέρνει όφελος.
ΟΜΩΣ ο Πύρρος πίστεψε ότι θα μπορούσε να αξιοποιήσει το μεγάλο ελληνικό δυναμικό της Δύσης, και ότι με αυτό θα συγκροτούσε μεγάλη πολεμική μηχανή, ώστε να κατακτήσει την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ανατολή. Γελάσθηκε όμως σε αυτό, διότι ο Ελληνισμός στη Δύση, ζούσε ακόμα με το πνεύμα της πόλης-κράτους. Οχι μόνο δεν υπήρχε καμμιά πολιτική, οικονομική και εθνική συνοχή μεταξύ των πόλεων, αλλά αντίθετα τις χώριζαν ανταγωνισμοί, τοπικά συμφέροντα, μίση και αντιζηλίες, τα οποία τελικά τους έφθειραν και προετοίμασαν την εύκολη υποταγή στους Ρωμαίους.

Ο Πύρρος θα μπορούσε αν είχε στήριξη, να είχε αλλάξει τον ρου της ιστορίας, όπως την ξερουμε σήμερα, θα είχε υποτάξει την ίδια την Ρώμη, πριν καν καταστεί δύναμη εκτός ιταλικής χερσονήσου...

Εγκατέλειψε την Ιταλία ο Πύρρος, όχι όμως και στα σχέδιά του. Σκόπευε να επιστρέψει, αλλά με καλύτερες συνθήκες.
Αφού πρωτα γίνονταν κύριος όλης της Ελλάδας, εξουδετερώνοντας τον Αντίγονο Γονατά, βασιλιά της Μακεδονίας και κυρίαρχο του μεγαλύτερου ελληνικου χώρου.
Ετσι φεύγοντας άφησε φρουρά στον Τάραντα με το στρατηγό Μίλωνα και τον γιό του Έλενο, γιά να έχει βάση εξόρμησης σε μελλοντική του εκστρατεία.

Οταν επέστρεψε το 275πΧ στην Ηπειρο, αμέσως στράφηκε εναντίον του Αντίγονου και στην πρώτη σύγκρουση σε κάποια στενά μεταξύ Ηπείρου και Μακεδονίας, οι Μακεδόνες του Αντιγονου ελιποτάκτησαν και προσχώρησαν στον Πύρρο, ενώ οι μισθοφόροι του Αντίγονου ενικήθηκαν εύκολα. Αποτέλεσμα της νίκης του αυτής, ήταν να καταλάβει ο Πύρρος το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και την Θεσσαλία. Μιά δεύτερη απόπειρα του Αντίγονου με Γαλάτες μισθοφόρους (όχι δεν ήταν συγγενείς του Οβελίξ, :ΡΡ) είχε την ίδια τύχη, αλλά εκτός απο ένα μέρος της Μακεδονίας είχε και στην νότια Ελλάδα ισχυρες πόλεις με στρατό και αρκετό στόλο. Ετσι ο Πύρρος αποφάσισε να εξουδετερώσει πρώτα τα στηρίγματα του Αντίγονου στην νότια Ελλάδα και ύστερα να καταλάβει και την υπόλοιπη Μακεδονία, ώστε να μην έχει που να καταφύγει ο αντίπαλός του γιά να συνεχίσει την αντίστασή του.

Το 272πΧ ύστερα από πρόσκληση του εξόριστου βασιλιά της Σπάρτης Κλεώνυμου να τον βοηθήσει να ξαναπάρει την βασιλική του θέση και να εξασφαλίσει έτσι ένα σύμμαχο, ο Πύρρος με 25.000 πεζούς, 2.000 ιππείς και 24 ελέφαντες έφθασε στην Πελοπόννησο, διακηρύσσοντας ότι θα την ελευθερώσει από την κυριαρχία των Μακεδόνων. Όλες οι πόλεις τον δέχθηκαν με ενθουσιασμό και προσχώρησαν σ΄ αυτόν, αλλ΄ οι Σπαρτιάτες ανησύχησαν από την παρουσία του Κλεώνυμου και άρχισαν να προετοιμάζουν την άμυνά τους. Ο Πύρρος ύστερα από άκαρπες επιθέσεις κατά της Σπάρτης αποφάσισε να την πολιορκίσει στενά λεηλατώντας τις άλλες πόλεις της Λακωνίας, αλλά στο μεταξύ έφθασε ο Αντίγονος στην Πελοπόννησο με σκοπό να καταλάβει το Αργος και να ενωθεί με τους Σπαρτιάτες και τελικά να επιτεθούν μαζί κατά του Πύρρου.

Ο Πύρρος έχοντας μαζί του το αρχηγό του αντιμακεδονικού κόμματος του Αργους, αποφάσισε να καταλάβει πρώτος την πόλη αυτή, γιά να εξουδετερώσει τα σχέδια του Αντίγονου. Οταν έφθασε εκεί, βρήκε το στρατό του Αντίγονου στρατοπεδευμένο σε οχυρή θέση πίσω από την πόλη, οι δε Αργείοι βλέποντας το διπλό κίνδυνο, ζήτησαν απο τους δύο βασιλιάδες να φύγουν, γιατί αυτοί δεν είχαν καμμία θέση ανάμεσα στις διαφορές τους. Ο Αντίγονος δέχθηκε, τις προτάσεις τους, αλλά ο Πύρρος αρνήθηκε, γιατί ήταν συνεννοημένος με τον Αριστέα, τον αρχηγό του αντιμακεδονικού κόμματος, να του ανοίξει μιά πύλη, γιά να επιτεθεί αιφνιδιαστικά τη νύχτα.

Πράγματι όταν νύκτωσε ο Αριστέας άνοιξε μιά πύλη, και ο Πύρρος μπήκε με ένα μικρό τμήμα στρατού στο Άργος. Η πύλη όμως ήταν μικρή και χαμηλή, ώστε πριν περάσουν σημαντικές δυνάμεις, έγινε αντιληπτη η εισβολή και οι Αργείοι αντεπιτέθηκαν αμέσως. Μέσα στο σκοτάδι ήταν αδύνατο ο Πύρρος να ελέγξει την κατάσταση και ούτε ήξερε τι ακριβώς συνέβαινε.
Οταν ξημέρωσε διαπίστωσε ότι βρίσκονταν σε πολύ δύσκολη θέση, γιατί όσος στρατός μπήκε στην πόλη, κινδύνευε να εξοντωθεί, χωρίς να μπορεί και να υποχωρήσει, γιατί ο υπόλοιπος στρατός του εξακολουθούσε να μπαίνει, εμποδίζοντας την έξοδο.
Πολεμώντας γενναία ο Πύρρος, στην ουσία σε οδομαχίες, δέχθηκε σε μιά στιγμή ένα κτύπημα απο το δόρυ ενός Αργείτη, και αμέσως ύψωσε το ξίφος του να τον σκοτώσει.
Επάνω όμως στις στέγες των σπιτιών είχαν ανέβει γυναίκες και από εκεί πετούσαν στους εισβολείς διάφορα αντικείμενα, βοηθώντας τον αγώνα των υπερασπιστών της πόλης τους. Σε μιά από τις γύρω στέγες, η μητέρα του Αργείτη που είχε τραυματίσει τον Πύρρο, βλέποντας το θανάσιμο κίνδυνο του γιού της, άρπαξε ένα κεραμύδι και το εκσφενδόνισε κατά του Πύρρου! Η τύχη θέλησε να φθάσει το κεραμύδιο στο κεφάλι του Πύρρου, να κτυπήσει την περικεφαλαία του. Το κτύπημα ήταν δυνατό, έριξε τον Πύρρο από το άλογό του, ζαλισμένο και έμεινε αναίσθητος, αλλά ζωντανός. Υστερα από λίγο όμως ένας στρατιώτης περνώντας από εκεί τον γνώρισε, και του έκοψε το κεφάλι. Το έφερε στο γιό του Αντίγονου και εκείνος το έριξε στα πόδια του πατέρα του.

Ετσι πέθανε ένας ένδοξος στρατηγός, με ένα αδοξο τρόπο, και φάνηκε η ματαιότητα της ανθρώπινης φιλοδοξίας...

Το πιό τραγικό είναι ότι όλοι οι στρατιώτες του Πύρρου, μαζί με τον Ελενο, αιχμαλωτίσθηκαν, και ενώ ο Ελενος σαν γιός βασιλιά ελευθερώθηκε και ξαναγύρισε στην Ηπειρο, οι άλλοι Ηπειρώτες στρατιώτες ακολούθησαν την τύχη των αιχμαλώτων, και έτσι χάθηκε ένα πολύτιμο μέρος από τον λίγο πληθυσμό της Ηπείρου.

Το 272πΧ δεν είναι μόνο ο χρόνος θανάτου του Πύρρου, αλλά και ο χρόνος επιστροφής της Ηπείρου στην αφάνεια.

Ο σύντομος ρόλος της στο προσκήνιο της ελληνικής ιστορίας τελείωσε, και θα περάσουν αιώνες, γιά να ξαναγυρίσει στην ενεργό δράση.

Μέχρι τότε επιστρέφει στις κτηνοτροφικές της ασχολίες, αποδιοργανώνεται σαν κράτος και δέχεται αλλεπάλληλες επιθέσεις και επιδρομές πολιτισμένων και βάρβαρων λαών, που μείωσαν ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό της, και μεγάλωσαν τη φτώχεια και τη δυστυχία του λαού της.

Οι διάδοχοι του Πύρρου - Το κοινό των Απειρωτών

Μετά την ανέλπιστη νίκη του στο Αργος, ο Αντίγονος Γονατάς, πήρε πίσω την Θεσσαλία, την Τυμφαία και την Παραυαία (Πρεμετή), ενώ η Ακαρνανία έμεινε ανεξάρτητη.
Αφησε όμως την Αμβρακία, την Κεστρήνη, τη Θεσπρωτια, τη Χαονία και την Ατιντανία στην κυριαρχία των Μολοσσών, μιά κυριαρχία όμως που με τον καιρό εξασθενεί και τελικά τα ηπειρωτικά φύλα ξαναβρίσκουν την ανεξαρτησία τους.

Στο θρόνο των Μολοσσών ανέβηκε ο Αλέξανδρος, γιός του Πύρρου από την Λάνασσα, ο οποίος συνέχισε την δυναστεία των Αιακιδών.
Ο Αλέξανδρος παντρεύθηκε την ετεροθαλή αδερφη του Ολυμπιάδα, κόρη του Πύρρου και της Αντιγόνης, ακολουθώντας το παράδειγμα των Πτολεμαίων της Αιγύπτου, και έκανε δύο παιδιά τον Πύρρο Β' και τον Πτολεμαίο. Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, στον θρόνο ανέβηκε ο Πύρρος Β΄, αλλά επειδή δεν είχε αρσενικούς απογόνους, μετά τον θανατό του έγινε βασιλιάς ο αδερφός του Πτολεμαίος. Σε λίγο όμως ο Πτολεμαίος δολοφονήθηκε, και ταυτόγχρονα πέθανε και η μητέρα του Ολυμπιάδα απ΄ την λύπη της. Ετσι μόνη απόγονος των Αιακιδών έμεινε η Δηιδάμεια κόρη του Πύρρου Β΄, αφού η άλλη αδερφή της είχε παντρευθεί τον Γέλωνα στη Σικελία.

Στην Ηπειρο όμως είχε αρχίσει από καιρό μιά αντιμοναρχική κίνηση, με απώτερο σκοπό να απαλλαγούν οι ηπειρωτικές φυλές από την ηγεμονία των Μολοσσών. Μετά την δολοφονία του Πτολεμαίου και την έλλειψη αρσενικού διαδόχου, τα δικαιώματα του θρόνου κληρονόμησε η Δηιδάμεια, αλλά κάτω από την πίεση των αντιμοναρχικών αναγκάσθηκε να παραιτηθεί. Τα εξτρεμιστικά όμως στοιχεία, που προκάλεσαν την εξέγερση, ζητούσαν και την εξόντωση της. Εκείνη μπροστά στον κίνδυνο που διέτρεχε, κατέφυγε στο ναό της Αρτέμιδος, αλλά ο φανατισμένος όχλος παραβίασε το ιερό άσυλο, μπήκε στο ναό και την σκότωσε!

Ετσι καταλύθηκε η βασιλεία στους Μολοσσούς, το 231πΧ Απαλλάχθηκαν τα ηπειρωτικά έθνη από την ηγεμονία των Μολοσσών, και ίδρυσαν ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ, που ονομάσθηκε "Κοινόν των Ηπειρωτών των περί Φοινίκην" με πρωτεύουσα τη Φοινίκη της Χαονίας, που ήταν στο σημερινό χωριό Φοινίκι του Δελβίνου. Στο "Κοινό" συμμετείχαν τα ελεύθερα ηπειρωτικά έθνη, εκτός από τους Αθαμάνες που διατήρησαν το βασιλικό πολίτευμα, δηλαδή οι Μολοσσοί, οι Θεσπρωτοί, οι Χάονες, οι Ατιντάνες και οι Κασσωπαίοι, ενώ οι Παραυαίοι και οι Τυμφαίοι εξακολουθούσαν να ανήκουν στο μακεδονικό κράτος.

Το Κοινό είχε σαν ανωτάτη εξουσία τη γενική συνέλευση, που κάθε χρόνο εξέλεγε το "Συνέδριον", ένα είδος Βουλής με προϊστάμενο Γραμματέα. Επίσης εξέλεγε και τα μέλη της εκτελεστικής εξουσίας, που την αποτελούσαν τρεις στρατηγοί, ο Ίππαρχος (αρχηγός του ιππικού), ο Γραμματέας και ένας "Προστάτης" των Μολοσσών, κατάλοιπο του βασιλικού θεσμού. Ο πρώτος στρατηγός ήταν και ο επώνυμος άρχοντας, που έδινε το όνομά του στο ετος, χωρίς όμως να έχει ιδιαίτερη εξουσία.

Τον ίδιο χρόνο οι Ακαρνάνες έρχονται σε ρήξη με τους Αιτωλούς, που ήταν σύμμαχοι του Κοινού των Ηπειρωτών, και ζήτησαν την βοήθεια των Ιλλυρίων.
Ο βασιλιάς τους Αγρώνας (άλλο ΜΗ ελληνικό όνομα...) έστειλε 5.000 Ιλλυριούς στρατιώτες και έτσι οι Ακαρνάνες ενίκησαν τους Αιτωλούς, αλλά την επόμενη ανοιξη του 230πΧ η σύζυγος του Αγρώνα, ο οποίος στο μεταξύ είχε πεθάνει, Τεύτα διέταξε την εισβολή των Ιλλυριών στη Ηπειρο αιφνισιαστικά. Το Κοινό των Ηπειρωτών, μη περιμένοντας την επίθεση βρέθηκε απροετοίμαστο και όταν οι Γαλάτες μισθοφόροι των Ηπειρωτών (αντε παλι, τι άλλο θα δούμε!!!) τους επρόδωσαν, οι Ιλλυριοί κατέλαβαν την πρωτεύουσά τους Φοινίκη.

Οι Ηπειρώτες αφού συγκέντρωσαν όσο στρατό μπορούσαν, επιτέθηκαν γιά να ελευθερώσουν την πρωτεύουσά τους, αλλά ηττήθηκαν και όχι μόνο δεν μπόρεσαν να ελευθερώσουν την Φοινίκη, αλλά έχασαν και την Αντιγόνεια στην κοιλάδα του Δρίνου. Τότε κάλεσαν σε βοήθεια τους Αιτωλούς, και όταν αυτοί έφθασαν στην Ηπειρο, τότε οι Ιλλυριοί αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν.

Μετά την αποχώρηση των Ιλλυρίων οι Ηπειρώτες συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαν τη δύναμη να αποκρούσουν άλλες μελλοντικές επιδρομές των βορείων γειτόνων τους, και ούτε μπορούσαν να υπολογίζουν πάντα στην βοήθεια των Αιτωλών. Ετσι αποφάσισαν να συνάψουν συμμαχία με τους Ιλλυριούς, που είχε όμως ακριβά ανταλλάγματα!
Αναγκάσθηκαν να δώσουν στους Ιλλυριούς ολόκληρη την περιοχή της Ατιντανίας! Μέχρι τότε οι κάτοικοι της Ατιντανίας (περιοχή Αργυροκάστρου και Λάκκας Πωγωνίου) δεν είχαν γνωρίσει παρά μόνο περαστικά ξένα στρατεύματα (τίποτε Κορίνθιους, κάτι Μακεδόνες και Γαλάτες ή Ιλλυριούς) και ποτέ κατακτητή. Τώρα αναγκάσθηκαν να υποκύψουν σε μιά κοινή απόφαση, που όμως αυτούς τους έδινε σαν λάφυρο σε ξένο κατακτητή.

Χαρακτηριστικό ότι ΚΑΙ σήμερα η περιοχή αυτή, είναι μοιρασμένη, και το μεγαλύτερο μέρος της κάτω από την ξένη κυριαρχία (αν και αμιγώς ελληνικό ΑΚΟΜΑ)

Παράλληλα από το Κοινό των Ηπειρωτών, αποχώρησαν οι Αμβρακία και Αμφιλοχία, που έγιναν μέλη της Αιτωλικής Συμπολιτείας.


Η εμφάνιση των Ρωμαίων

Η υποδούλωση αυτή των Ατιντάνων στους Ιλλυριούς κράτησε μόλις 2-3 χρόνια, διότι στο μεταξύ νέος πρωταγωνιστής εμφανίσθηκε στο προσκήνιο της ελληνικής ιστορίας, και ιδιαίτερα στην περιοχή της Ηπείρου.

ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ!

Αφού απαλλάχθηκαν από την ενόχληση του Πύρρου, και εύκολα υπόταξαν τις ελληνικές πόλεις της Ιταλίας και Σικελίας, και αφού το 241πΧ συντρίψανε τους Καρχηδόνιους, στον Α΄Καρχηδονιακό Πόλεμο, δεν άργησαν να βρουν αφορμή, ώστε να εφαρμόσουν την επεκτατική τους πολιτική στην απέναντι ακτή του Ιονίου, στην βορειοδυτική Ελλάδα (και όχι μόνο).

Την αφορμή έδωσε ο Ιλλυριός βασιλιάς Άγρωνας και μετά τον θανατό του η συζυγός του Τεύτα, γιατί είχαν μεταβάλει τα πλοία τους σε πειρατικά και καταλήστευαν όσα ρωμαϊκά πλοία έπλεαν στην Αδριατική.
Υστερα απο άκαρπα διαβήματα οι Ρωμαίοι αποβιβάσθηκαν το 229πΧ στις ακτές της Ιλλυρίας και κατέλαβαν την Επίδαμνο (ελληνίδα πόλη) και την Ίσσα.

Σε λιγο στους Ρωμαίους προσχώρησαν η Απολλωνία και οι Ατιντάνες, γιατί στο μεταξύ οι Ιλλυριοί είχαν αποσυρθεί βορειότερα. Το 227πΧ οι Ρωμαίοι έφυγαν, αφού όμως επέβαλαν φιλορωμαϊκά στοιχεία και άρχοντες στην Απολλωνία, Επίδαμνο, Ίσσα, Κέρκυρα και Ατιντανία. Ετσι κάποιοι Ηπειρώτες, πχ οι Ατιντάνες, ξεκομένοι από τους υπόλοιπους Ηπειρώτες ύστερα απο την παραδοσή τους στους Ιλλυρίους, βιάσθηκαν να προσχωρήσουν στους Ρωμαίους, νομίζοντας ότι έτσι εξασφάλιζαν μιά φιλική προστασία, ώστε να γλυτώσουν από μιά νέα υποδούλωση στους Ιλλυρίους.

Ομως οι Ιλλυριοί με προτροπή το Δημητρίου του Φάριου, τον οποίο οι Ρωμαίοι άφησαν διοικητή της ιλλυρικής παραλίας, αλλά αυτός προσχώρησε στους Ιλλυριούς, άρχισαν πάλι τις πειρατικές επιδρομές στα ιταλικά πλοία. Οι Ρωμαίοι το 219πΧ κάνουν δεύτερη εκστρατεία στην Ιλλυρία, αναγκάζουν όλες τις πόλεις να αναγνωρίσουν τη ρωμαϊκή κυριαρχία και ξαναφεύγουν, γιατί το 208πΧ άρχισε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος, με αντίπαλο τον Αννίβα.

Στη Μακεδονία ο βασιλιάς Φίλιππος Ε΄, που δεν αισθάνονταν καθόλου ευχάριστα έχοντας την αιχμή του ρωμαϊκού δόρατος στα πλευρά του, αρχίζει προσπάθεια να διώξει τους Ρωμαίους απο την Ιλλυρία και την Ηπειρο.
Συμμαχώντας με τον Αννίβα και επιχειρώντας το 214πΧ την πρώτη εκστρατεία του από την θάλασσα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το 213πΧ επιχειρεί δεύτερη εκστρατεία από την ξηρά, εισβάλει στην Ηπειρο, κυριεύει την Ατινταντία και ένα μεγάλο τμήμα της Ιλλυρίας.

Οι Ρωμαίοι το 212πΧ συμμαχούν με την Αιτωλική Συμπολιτεία (καλοί ήταν και τούτοι!!!) και τη στρέφουν εναντίον του Φιλίππου, αναγκάζοντάς τον να αποσυρθεί στην Μακεδονία. Ο Φίλιππος όμως δεν παραιτήθηκε απο τον σκοπό του, αλλά αφού έκλεισε ειρήνη με τους Αιτωλούς το 206πΧ. εισέβαλε και πάλι στην Ηπειρο και στην Ιλλυρία. Οι Ρωμαίοι έστειλαν πάλι στρατό και ύστερα απο τις πρώτες συγκρούσεις με την μεσολάβηση των Ηπειρωτών υπογράφτηκε συνθήκη ειρήνης στη Φοινίκη το 205πΧ σύμφωνα με την οποία οι Ρωμαίοι πήραν την Ιλλυρία και οι Μακεδόνες την Ατιντανία.

Αυτή η συνθήκη δεν κράτησε πολύ (κι όμως ξέρανε οι Ελληνες, ότι το φίδι το σκοτώνεις όταν είναι μικρό, πώς το ξέχασαν με τους Ρωμαίους;;;).
Η επεκτατική πολιτική του Φιλίππου Ε΄ ανάγκασε τους Ρωμαίους (στην πατρίδα τους ήταν καλέ!) να αναλάβουν προληπτικο πόλεμο εναντίον του, όταν βέβαια είχαν απαλλαγεί από τον Αννίβα.

Σημείωσή μου: Κάτι σαν τον Μπους σήμερα! Προληπτικό πόλεμο έκανε στο ΙΡΑΚ καλε! Ε, οι Ιρακινοί σαφώς ήταν επικίνδυνοι γιά την ακεραιτότητα της Φλώριδα!

Το 200πΧ ο Πόπλιος Σουλπίκιος αποβιβάσθηκε στην Απολλωνία με δύο ρωμαϊκές λεγεώνες και αμέσως προχώρησε στο εσωτερικό λεηλατώντας τις μακεδονικές κτήσεις στην Ηπειρο. Ετσι η Ατιντανία πχ ήταν από τις πρώτες περιοχές που δοκίμασαν την ρωμαϊκή λεηλασία, αφού είχε την ατυχία να αποχωρισθεί παρά την θέλησή της από το Κοινό των Ηπειρωτών, και βρέθηκε μετά απο περιπέτειες μακεδονική κτήση.

Οι συγκρούσεις μεταξύ Φιλίππου Ε΄ και Ρωμαίων συνεχίσθηκαν και τον επόμενο χρόνο, αλλά το 198πΧ ο Φίλιππος θέλησε να εμποδίσει νέα εισβολή των Ρωμαίων στέλνοντας τον στρατηγό Αθηναγόρα να καταλάβει τα στενά του Δρίνου κοντά στο σημερινό χωριό Λέκλι μεταξύ Αργυροκάστρου και συμβολής Δρίνου με τον Αώο, ενώ σε λίγο και ο ίδιος ο βασιλιάς με το υπόλοιπο στρατό του έκλεινε το στενό του Αώου, ανάμεσα στα τωρινά χωριά Δραγότι και Κιλέζι. Ο στρατηγός των Ρωμαίων Τίτος Φλαμίνιος θέλησε να τον απωθήσει, αλλά η επίθεσή δεν ήταν εύκολη και οι αντίπαλοι έμειναν άπρακτοι 40 ημέρες, ενώ οι γύρω περιοχές είχαν το βάρος συντήρησης τόσων στρατευμάτων. Γιά τον λόγο αυτό μερικοί τοπικοί άρχοντες ανέλαβαν να μεσολαβήσουν γιά ειρήνη, αλλά οι αξιώσεις του Φλαμίνιου ήταν τόσο υπερβολικές που οι διαπραγματεύσεις ναυάγησαν. Ο Φλαμίνιος παρά τις υπερβολικές απαιτήσεις του, έβλεπε ότι η κατάληψη των στενών ήταν τρομερα δύσκολη και θα επλήρωνε ακριβά τις επιθέσεις του.

ΟΜΩΣ απο την δύσκολη θέση τον έβγαλε η ΠΡΟΔΟΣΙΑ! Αλλη μιά φορά, όπως σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις, βρέθηκε ο "εφιάλτης"...

Μερικοί ντόπιοι βοσκοί, που ήξεραν καλά τα βουνά και τα μονοπάτια, ανέλαβαν να οδηγήσουν τους Ρωμαίους στα μετόπισθεν του Φιλίππου. Οταν άρχισε η μάχη, οι Μακεδόνες βρέθηκαν περικυκλωμένοι, αλλά κατάφεραν να υποχωρήσουν, χωρίς να εξοντωθούν. Ο Φλαμίνιος μετά την νίκη του δεν κατεδίωξε τον Φίλιππο, αλλά έμεινε στην περιοχή αυτή και με τη βοήθεια ενός Ηπειρώτη άρχοντα (τρομάρα του του παπαρα!), του Χάροπα, έστρατολόγησε Ηπειρώτες. Αφού συμπλήρωσε τα κενά του στρατού του (οι πρωτοι Ελληνες στις λεγεώνες;;; Ισως...), εισέβαλε στη Θεσσαλία από τη δίοδο της σημερινής Κατάρας του Μετσόβου (λέτε απο εκεί να πήρε το όνομα, να την καταράσθηκαν οι Θεσσαλοί;)

Τελικά οι Ρωμαίοι ενίκησαν τον Φίλιππο Ε΄ το 197πΧ στις Κυνός Κεφαλές (μαύρο σκυλί μας έφαγε!) και αφού επέβαλαν τις θελήσεις τους και οργάνωσαν την επιρροή τους σε πολλές πόλεις και περιοχές αποχώρησαν το 194πΧ από την Ελλάδα. Το 179πΧ ο Φίλιππος Ε΄ πέθανε και τον διαδέχθηκε ο γιός του Περσέας, που συνέχισε την ίδια πολιτική, μέχρι που ήρθε και αυτός αντιμέτωπος με τους Ρωμαίους.

Το 172πΧ οι Ρωμαίοι με αρχηγό τον Πόπλιο Λικίνιο Κράσσο, αφού αποβιβάσθηκαν στην Απολλωνία, προχώρησαν στο εσωτερικό της Ηπείρου και από την κοιλάδα του Δρίνου έφθασαν στην Αθαμανία (Τζουμέρκα), η σύγκρουση όμως έγινε στη Θεσσαλία και έπειτα στη νότια Ελλάδα. Το δεύτερο χρόνο του πολέμου, το 170πΧ, ο Περσέας εκστρατευει στην Ηπειρο, όπου είχαν αποβιβασθεί νέες ρωμαϊκές δυνάμεις, με σκοπο να βαδίσουν προς τη Θεσσαλία. Στο μεταξύ όμως οι Ηπειρώτες είχαν διασπασθεί, σε φιλορωμαϊκούς και σε φιλομακεδονικούς και μάλιστα είχαν έρθει και σε ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ μεταξύ τους!!! Αρχηγός των φιλορωμαϊκών ήταν ο Χαρόπας, εγγονός του προηγούμενου (παπάρα) Χαρόπα, και αρχηγός των φιλομακεφονικών ήταν ο Κέφαλος.

Ο Κέφαλος κατάφερε να στρέψει κατά των Ρωμαίων κυρίως τους Μολοσσούς και σχεδίαζε να αιχμαλωτίσει το νέο ύπατο και αντικαταστάτη του Κράσσου, Αύλο Οστίλιο Μαγκίνο, πριν φθάσει στη Θεσσαλία. Η απόπειρα απέτυχε, αλλά κατάφερε να κλείσει το δρόμο από την κοιλάδα του Δρίνου προς την Αθαμανία και Θεσσαλία. Αυτό σημαίνει ότι δεν έκλεισε μόνο το δρόμο από τη σημερινή Κακαβιά, αλλά και από το Ανω Πωγώνι, αλλά και από το πέρασμα από τη Λάκκα Πωγωνίου στο άνοιγμα στην (κατεχόμενη) Κοσοβίτσα και στην (ελεύθερη) Καστανή.

Ο Περσέας έτρεξε να ενισχύσει τους φιλομακεδονικούς, αλλά στο μεταξύ είχαν απωθηθεί από τους αντιπάλους τους (Ελληνες φιλορωμαίους!!!) στα στενά του Αώου.
Πάντως ενισχύθηκε πολύ το αντιρρωμαϊκό ρεύμα, ώστε να παρατηρηθεί μιά γενική εξέγερση κατά των Ρωμαίων, που θα εστοίχιζε αργότερα ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΑΚΡΙΒΑ σε όλον τον ηπειρώτικο κόσμο.
Τέλος ο Περσέας από τα στενά του Αώου και του Δρίνου πήγε στην Φανότη, όπου άφησε το εκστρατευτικό του σώμα, αποτελούμενο από 12.000 άνδρες υπό την αρχηγία του Κλεύα, γιά να αναπαυθεί.

Η πόλη Φανότη, τοποθετείται στις νότιες υπώρειες του Κασιδιάρη επάνω στον Καλαμά (Θύαμις), στο σημερινό χωριό Βρυσούλα. Γιά να φθάσει το στράτευμα του Περσέα απο την κοιλάδα του Δρίνου στη Φανότη, ο συντομότερος δρόμος ήταν από την κοιλάδα του Ξεριά, και απο το πέρασμα της Κοσοβίτσας-Καστανής και αφού διέσχισε τη Λάκκα Πωγωνίου πέρασε απο τη διάβαση Λάβδανης-Βριστόβου (ε, ρε μεγαλεία η Βραστοβα, το χωριό της μάνας μου!) και ακολούθησε το δρόμο ανέμεσα στα χωριά Αετόπετρα, Φωτεινό, Γρανιτσοπούλα, Ριζό, Βρυσούλα και έφθασε στη Φανότη (χμμ, μάλλον τότε φτιάξανε και τον δρόμο, αφού δείχνει ΚΑΙ στις μέρες μας, να είναι έργο τουλάχιστον 2000 ετών, τέτοια η προσοχή τους κράτους μας γιά τις περιοχές αυτές...)

Το Φεβρουάριο του 169πΧ 6.000 Ρωμαίοι, Χάονες και Θεσπρωτοί (είπαμε, η προδοσία και η βλακεία, αιώνιο "προσόν" των Ελλήνων... :angry: ) επολιόρκησαν τον Κλεύα στη Φανότη, γιά να επηρεάσουν τους Μολοσσούς και να τους ξαναφέρουν στη ρωμαϊκη συμμαχία. Ο μακεδονικός στρατός απομονωμένος βρέθηκε σε δύσκολη θέση, αλλά η είδηση ότι ο Περσέας εισέβαλε στην Αιτωλία, ανάγκασε τους Ρωμαίους να εγκαταλείψουν την πολιορκία της Φανότης και να υποχωρήσουν στην πεδιάδα του Μελεώνος.

Η πεδιάδα αυτή είναι κοντά στην παραλία στα νότια του Βουθρωτού και βορειοδυτικά της Κονίσπολης. Ο Κλεύας, αφού κατεδίωξε τους Ρωμαίους και τους προξένησε μεγάλες απώλειες, προχώρησε στην περιοχή της Χαονίας (σημερινό Δέλβινο) και από το πέρασμα της Μουζίνας έφθασε στην κοιλάδα του Δρίνου, στη σημερινή Δερόπολη. Στην Αντιγόνεια προξένησε άλλες μεγάλες απώλειες στους Ρωμαίους και έπειτα επέστρεψε στην πεδιάδα του Μελεώνος, γιά να εμποδίσει τη δραστηριότητα των Ρωμαίων. Ετσι ο Άππιος Κλαύδιος αναγκάσθηκε να διαλύσει το στρατευμα των Χαόνων και Θεσπρωτών και με τους δικούς του μόνο στρατιώτες αποσύρθηκε στην Ιλλυρία.

Σημείωση: Πόσοι άραγε ξέρουν τη δράση του Περσέα, και κυρίως αυτού του στρατηγου του Κλεύα; Διότι η δράση τους, αποτέλεσε δίχως άλλο, την εσχάτη αντίσταση των Ελλήνων κατά των Ρωμαίων, ή έστω μιά από τις τελευταίες...

Τον επόμενο χρόνο, το 168πΧ, έφθασε νέος ύπατος των Ρωμαίων, ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος, ενώ στην Απολλωνία ήρθε ο Λεύκιος Ανίκιος Γάλλος, γιά να αντικαταστήσει τον Άππιο Κλαύδιο, που είχε στρατοπεδεύσει στις όχθες του Γενούσου ποταμού. Ο Αιμίλιος Παύλος από τους Δελφούς έφθασε στη Θεσσαλία και τελικά νίκησε τον Περσέα στην Πύδνα, ενώ ταυτόγχρονα ο Ανίκιος Γάλλος εξουδετέρωσε τις ιλλυρικές δυνάμεις, που ήταν ο αντιπερισπασμός το Περσέα. Ετσι οι Ρωμαίοι ΣΥΝΕΤΡΙΨΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ στην Ελλάδα και μπορούσαν πια ανενόχλητοι να επιβάλουν την κυριαρχία τους.


Η ρωμαϊκή κατάκτηση

Μετά την συντριβή των Μακεδόνων και ενώ ο Αιμίλιος Παύλος περιόδευε στην Ελλάδα, η ρωμαϊκή Σύγκλητος, αποφάσισε γιά την τύχη των Μακεδόνων και των Ηπειρωτών.
Τη Μακεδονία, αφού της αφαίρεσε ολες τις κτήσεις στη Θράκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα, την εχώρισε σε τέσσερα ανεξάρτητα τμήματα φόρου υποτελή στη Ρώμη καταργώντας το βασιλικό πολίτευμα. Το ίδιο πολίτευμα επέβαλε και στην Ιλλυρία, αφού την εκήρυξε ανεξάρτητη, αλλά ουσιαστικά την έκανε υποτελή στη Ρώμη.

Αλλά εκείνοι που πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα στη ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ της Ρώμης, ήταν οι Ηπειρώτες.

Ο Αιμίλιος Παύλος μετά το συνέδριο της Αμφίπολης το 167πΧ, όπου ανακοίνωσε στους Μακεδόνες τις αποφάσεις της Συγκλήτου, εξεκίνησε να επιστρέψει στη Ρώμη περνώντας από την Ηπειρο. Φθάνοντας εκεί εστρατοπέδευσε στην Πασσαρωνα, όπου ήρθε σε επαφή με τον Ανίκιο Γάλλο, που στο μεταξύ είχε εξουδετερώσει κάθε αντίσταση των φιλομακεδονικών εναντίον των Ρωμαίων και εστρατοπεδευσε επίσης κάπου κοντά στην Πασσαρώνα. Εκεί το ανακοίνωσε ότι με απόφαση της Συγκλήτου η Ήπειρος είχε καθορισθεί σαν ΛΕΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ γιά τον ρωμαϊκο στρατό (!!!)

Η εκτέλεση όμως της απόφασης αυτής ήταν περισσότερο βάρβαρη και απάνθρωπη από μιά απλή διαρπαγή χρημάτων και άλλων λαφύρων σαν λεία πολέμου, γιατί κατέληξε στην ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ 70 ΠΕΡΙΠΟΥ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΛΟΣΣΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ 150.000 ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ, ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΗΘΗΚΑΝ ΣΑΝ ΔΟΥΛΟΙ ...
Τύφλα να ΄χει ο Αττίλας και οι ορδές των οθωμανών δηλαδή!

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΝΟΝΙΚΗ! Και κανείς δεν την αναφέρει, κανείς δεν ΘΥΜΑΤΑΙ!

Οπως γράφει ο αρχαίος ιστορικός Πολύβιος, γιά να επιτύχει η επιχείρηση αυτή, έγινε αιφνιδιαστικά και ταυτόγχρονα σε όλες τις ηπειρωτικές πόλεις, αλλά το κέρδος από μιά τόσο μεγάλη καταστροφή (γενοκτονία...) ήταν ΜΗΔΑΜΙΝΟ! Γιατί τελικά ο κάθε λεγεωνάριος δεν πήρε περισσότερες από 11 δραχμές, μεγαλύτερης βέβαια αξίας από της σημερινές, αλλά... ΓΙΑ 11 ΔΡΑΧΜΕΣ ΕΞΑΝΔΡΑΠΟΔΙΣΑΝ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΟΛΑΚΕΡΗ δηλαδή ο κάθε λεγεωνάριος χωριστά !!!

Ανέπαφες έμειναν οι περιοχές των Θεσπρωτών και Χαόνων, επειδή έμειναν πιστοί σύμμαχοι των Ρωμαίων κάτω απ΄ την ηγεσία του Χαροπα του νεώτερου, αλλά και οι παραλιακές περιοχές επειδή χρειάζονταν στους Ρωμαίους σαν λιμάνια.

ΟΛΟΙ οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν σαν αιτία αυτής της τόσο βάρβαρης καταστροφής την ΑΜΟΙBΗ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ... Υστερα απο μιά νικηφόρα εκστρατεία και σαν αφορμή την παρασπονδία των Μολοσσών, που ενώ ήταν σύμμαχοι των Ρωμαίων εβοήθησαν τους (ομοεθνείς) τους Μακεδόνες του Περσέα. Κατά τον C.Niebuhr η καταστροφή της Ηπείρου ήταν ΕΚΔΙΚΗΣΗ γιά την εκστρατεία του Πύρρου εναντίον των Ρωμαίων, κάτι που δέχονται και όλοι οι νεότεροι ιστορικοί, Έλληνες και ξένοι, χωρίς να εξετάζουν βαθύτερα το θέμα αυτό, που έρχεται σε αντίθεση με την λογική.

Πρώτα απ΄ όλα οι Ρωμαίοι δεν ήταν τόσο συναισθηματικοί ώστε να παρασύρονται από μνησικακίες και να επιζητούν εκδίκηση, ούτε η πολιτική τους διαμορφώνονταν από ψυχικές παρορμήσεις. Αντίθετα, ήταν τόσο πρακτικοί και υπολογιστές, ώστε να θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό του συμφέροντος. Γι΄ αυτό κάθε πράξη και ενέργειά τους ήταν καλά υπολογισμένη με ψυχρή λογική και απέβλεπε πάντα σε συγκεκριμένο κέρδος. Επειτα η εκστρατεία τους δεν στρέφονταν εναντίον των Ηπειρωτών, αλλά εναντίον των Μακεδόνων. Αλλά τους Μακεδόνες που ήταν οι ηττημένοι, όχι μόνο δεν τους πείραξαν, αλλά αντίθετα τους απάλλαξαν και από το μισό φόρο, απο όσο πλήρωναν προηγούμενα. Γιατί λοιπόν αφού άφησαν ατιμώρητους τους Μακεδόνες, που ήταν οι κυρίως εχθροί τους, να τιμωρήσουν σκληρότατα τους Ηπειρώτες, γιά μιά σχεδόν ασήμαντη παρασπονδία; Αν ήθελαν να πληρώσουν τους λεγεωνάριους, γιατί δεν το έκαναν αυτό απο τους αμύθητους θησαυρούς του Περσέα, που μετέφερε ΑΘΙΚΤΟΥΣ στη Ρώμη ο Αιμίλιος Παύλος; Ή μήπως δεν ήξεραν από πριν ότι η Ηπειρος ήταν μιά φτωχή ορεινή χώρα και δεν επρόκειτο να αποφέρει σημαντική λεία πολέμου;

Ο Σ.Κ. Σιωμόπουλος στην πραγμάτεια του "Η Καταστροφή της Ηπείρου από τους Ρωμαίους", εξετάζει διεξοδικά το θέμα και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η καταστροφή της Ηπείρου δεν είχει συναισθηματικούς ή οικονομικούς λόγους, ούτε ήταν τιμωρία γιά παραβίαση συνθήκης, αλλά ήταν ψυχρή πολιτική σκοπιμότητα.

Η Ηπειρος ΕΡΗΜΩΘΗΚΕ γιά να εξασφαλισθεί η Ιταλία από κάθε πιθανό επιδρομέα, που θα ήθελε να περάσει από αυτήν, γιά να διεκπεραιωθεί από τα παράλια της Αδριατικής στις ιταλικές ακτές. Ηταν η πολιτική και η τακτική της "ΚΑΜΕΝΗΣ ΓΗΣ", που εφαρμόσθηκε τότε γιά ΠΡΩΤΗ φορά σε βάρος ενός δυστυχισμένου λαού, που θυσιάσθηκε απάνθρωπα στο βωμό των ρωμαϊκών συμφερόντων.

Απόψη που δείχνει λογικότερη όλων, αν και δεν καλύπτει απόλυτα το ζήτημα, γιατί αφήνει κάποια ερωτήματα χωρίς απάντηση.
Πώς ήταν δυνατόν να ερημωθεί η Ήπειρος με την καταστροφή μόνο της περιοχής των Μολοσσών;
Οι περιοχές των Χαόνων, Θεσπρωτών και των Ιλλυρίων, δεν ήταν αρκετές γιά έναν μελλοντικό επιδρομέα, γιά να τροφοδοτηθεί και να φθάσει στην παραλία;

Φεύγοντας οι Ρωμαίοι έδωσαν τη διοίκηση της Ηπείρου στον Χάροπα τον νεότερο, που άσκησε εξουσία τυρρανική (σαν τα μούτρα του δηλαδή!) και ληστρική, συμβάλλοντας στη δυστυχία από τη ρωμαϊκή καταστροφή γιά αρκετά χρόνια. Το βορειοδυτικό τμήμα της Ηπείρου και ιδιαίτερα η Χαονία (Δέλβινο - Χειμάρα) διέφυγε την καταστροφή από τους Ρωμαίους, αλλά παρήκμασε, γιατί η πρωτεύουσά της η Φοινίκη έχασε τα εμπορικά της πλεονεκτήματα, επειδή οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν την Εγνατία Οδό, που ήταν πολύ μακρυά. Αλλά ο άλλος δρόμος μετά την κοιλάδα του Δρίνου (Δερόπολη) δεν ευνοούσε την Φοινίκη και γενικότερα την Χαονία και γιατί ήταν βορειότερα και γιατί είχε δευτερεύουσα σημασία.


Η ρωμαϊκή κυριαρχία

Η καταστροφή απ΄ τους Ρωμαίους σημάδεψε οριστικά τη μοίρα της ηπειρωτικής περιοχής, γιατί χάθηκαν πολυάρι