Ο Θύμιος Λώλης

[sonia]

Ο Θύμιος Λώλης γεννήθηκε στην Κρανιά του Δελβίνου και από μικρός εμποτίστηκε με μίσος κατά των αγάδων, των τσιφλικάδων της περιοχής και όλων των εχθρών του Γένους και διάλεξε το ντουφέκι ως μοναδικό μέσο για να τους πολεμήσει.
Το 1904 ο επίσης θρυλικός αρχηγός της Χειμάρρας Σπυρομίλιος τον έστειλε στη Μακεδονία υπό τας διαταγάς του ωσαύτως θρυλικού Ηπειρώτη αρχηγού Παύλου Μελά, όπου επολέμησε γενναία.
'Υστερα γύρισε στην πατρίδα του και οργάνωσε αντάρτικο σώμα δικό του, το οποίο συνεργάσθη το 1912 με τον αείμνηστο Αργυροκαστρίτη οπλαρχηγό Ιωάννη Πουτέτση. Μετά το φόνο του Πουτέτση στην Τσούκα της επαρχίας Δελβίνου, ο Θύμιος συνέχισε τους αγώνες του πολεμώντας και τους Τούρκους και τα άτακτα στίφη των αλβανικών συμμοριών, που εμφανίστηκαν τότε με την κήρυξην του πολέμου, για να τρομοκρατήσουν τον ελληνικό πλυθησμό και να ιδρύσουν την Αλβανία.
Το 1914 με την κύρηξη της Επαναστάσεως του Βορειοηπειρωτικού λαού εναντίον των ισχυρών της γης για την άδικη απόφαση τους, ο καπετάν Θύμιος από τους πρώτους προσεχώρησε σ' αυτήν.
Πολέμησε γενναία σε όλες τις μάχες, προκαλέσας τον θαυμασμόν δια την τόλμη του, την ευκινησίαν του και την καταπληκτική σκοπευτική του ικανότητα.
Μετέπειτα όταν η Βόρειος Ήπειρος επεδικάσθη στους Αλβανούς, ο καπετάν Θύμιος σε όλους τους αγώνες του εκεί Ελληνισμού έδινε το παρόν.
Το 1934 κατά την απεργία των κατοίκων για τα σχολεία, ο Θύμιος με τους άλλους ηγέτες του εκεί Ελληνισμού εξωρίσθη. Και κατά τον πόλεμο του 1940 ο Θύμιος Λώλης πρώτος στον αγώνα.
Το 1941 ήρθε στην Αθήνα ως πρόσφυγας. Μα οι Αλβανοί που αποτελούσαν τη θλιβερή συνοδεία των Ιταλών, τον συνέλαβαν, τον μετέφεραν στα Τίρανα και τον καταδίκασαν διότι κατά τον πόλεμο βοήθησε τον Ελληνικό Στρατό.
Τον άφησαν αργότερα, αλλά ο καπετάν Θύμιος δεν ησύχασε. Οργάνωσε σώμα από 500 περίπου Βουρκάρηδες και πλεμούσε κατά των Ιταλών, Γερμανών και Αλβανών. Οι Αλβανοί όμως δεξιοί και αριστεροί τον κυνήγησαν και το 1944 κατέφυγε με λίγα παλληκάρια στις ομάδες του Ζέρβα.
Ήρθε στην Αθήνα ζώντας πάντοτε με τον καημό πως θα γυρίσει πίσω στον τόπο του, αλλά πέθανε πικραμένοςπου δεν πραγματοποιήθηκε ο πόθος του.
Το ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ που τον φιλοξενούσε πάντοτε στα γραφεία του και φεύγοντας απ' αυτό προ ημερών έπεσε στο δρόμο από τους πόνους που του προξενούσαν τα τραύματα που' χε στο σώμα του, γράφει τα λίγα αυτά λόγια.
Η δράση όμως του θρυλικού καπετάν Θύμιου είναι πολύ μεγάλη και θα επανέλθει.
Δεν κλέει για το θάνατο του, γιατί στα παλληκάρια δεν ταιριάζουν κλάματα.
Μα κι αν πέθανε οι αγώνες του και οι θυσίες του θα μείνουν πάντα χαραγμένοι στη σκέψη όλων των Βορειοηπειρωτών.
Στα βουνά και στα λαγκάδια του Νομού Αργυροκάστρου και ιδιαίτερα της επαρχίας Δελβίνου θα αχάει το θρυλικό τραγούδι:
"Μες στης Δρόβιανης τη ράχη
Θύμιος Λώλης κάνει μάχη".

Αθ. Γκογκόνης
(από την εφημερίδα ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ 16.6.1961)