Φόρουμ της Νεολαίας Βορειοηπειρωτών

Για την καταγωγή των Αλβανών οι γνώμες των ιστορικών διίστανται. Ορισμένοι τους θεωρούν απόγονους των Ιλλυριών και άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν έχουν καμία σχέση μαζί τους. Εκείνοι που υποστηρίζουν πως δεν έχουν καμία σχέση με τους Ιλλυριούς, θεωρούν πως οι Αλβανοί έχουν ως τόπο προελεύσεώς τους τις Άλπεις ή τον Καύκασο, άλλοι την Ιταλία ή την αρχαία Θράκη. Για πρώτη φορά το όνομα «Αλβανοί» αναφέρεται από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο. Δεν εξακριβώθηκε εάν αναφερόταν στους Αλβανούς που κατοικούσαν στην Ευρώπη ή στην Ασία.

Την Αλβανούπολη που αναφέρει ο Πτολεμαίος, μερικοί ιστορικοί την τοποθετούν κοντά στην πόλη Κρόγια, όπου υπάρχει και η τοποθεσία Άρμπονε και άλλοι κοντά στο Ελβασάν (έτσι δικαιολογούν και τις ονομασίες Αλβανοί και Αρβανίτες).
Το όνομα Αλβανία (στην Ιλλυρία) πρέπει να το γνώριζε ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, γιατί ονομάζει και τους Αλβανούς του Καυκάσου Ιλλυριούς.

Οι ίδιοι οι Αλβανοί σήμερα παραδέχονται ότι η ονομασία Αρβανίτες, ή Αλβανοί, « δεν είχε εθνική έννοια, αλλά πολιτικοθρησκευτική», ως εθνικές τους ονομασίες έχουν τις λέξεις Σκιπτάρ και Αρμπέρ και πιστεύουν ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Ιλλυριών. Το 13ο μ.Χ. αιώνα, όταν ιδρύθηκε το «βασίλειο της Αλβανίας» που περιλάμβανε τη σημερινή κεντρική και βόρεια Αλβανία, οι Αλβανοί αποτελούσαν μέρος μόνο των κατοίκων, γιατί οι άλλοι ήταν Ηπειρώτες. Οι Αλβανοί κατοικούσαν στις ορεινές περιοχές της σημερινής κεντρικής και βόρειας Αλβανίας. Είχαν προχωρήσει ορισμένοι στον καθολικισμό και η γλώσσα τους ήταν η ελληνική. Μεταξύ τους ήταν πολλοί δίγλωσσοι, φαινόμενο συνηθισμένο στην περιοχή κοντά στον Γενούσο ποταμό.

Ο Γεώργιος Καστριώτης θεωρεί τον εαυτό του Ηπειρώτη και «πρίγκιπα» των Ηπειρωτών, όπως και ηγεμόνα των Ηπειρωτών και Αλβανών. Είχε ελληνική συνείδηση και ο αγώνας του εναντίων των Τούρκων ήταν για την υπεράσπιση του Χριστιανισμού. Οι Έλληνες στην πολιορκία του Μεσολογγίου σε έναν από τους προμαχώνες τους έδωσαν το όνομα «Σκεντέρμπεης». Ο ίδιος γνωρίζοντας τους Αλβανούς και προαισθανόμενος τι θα επακολουθούσε στην Αλβανία, μετά το θάνατό του, μιλώντας στους καρδινάλιους της Ρώμης που δίσταζαν να τον βοηθήσουν έλεγε: « Εντός ολίγου στην αντίπερα όχθη της Αδριατικής δεν θα υπάρχουν αθλητές του Χριστού». Αναφέρεται ότι οι τοπάρχες δεν τον βοήθησαν και αρκετοί μάλιστα τον πρόδωσαν και πολέμησαν εναντίον του. Οι Αλβανοί θεωρούν τον Γ.Καστριώτη εθνικό τους ήρωα, «Ζώντος έτι του Σκεντέρμπεη και εν συνεχεία μετά το θάνατό του οι Αλβανοί κατεπρόδωσαν τα ιδανικά του ήρωα και εξισλαμίσθηκαν, απεμπόλησαν το Γεώργιο Καστριώτη και τον Σκεντέρ και κράτησαν το Μπέη, γενόμενοι μπέηδες των τέως ομοφρόνων και ομοθρήσκων. Όσοι Αλβανοί ήταν συμπολεμιστές τους εξισλαμίσθηκαν. Οποιαδήποτε και αν είναι η προέλευση των Αλβανών ποτέ δεν υπήρξαν ομοιογενές έθνος. Αφού υπάρχουν διαφορές μεταξύ των Γκέγκηδων της Βόρειας Αλβανίας και των Τόσκηδων στη Νότια Αλβανία. Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους οι Γκέγκηδες κατατάσσονται στον τύπο των λαών της Δειναρικής φυλής , που ανήκαν και τα ιλλυρικά φύλα. Αντίθετα οι Τόσκηδες δεν παρουσιάζουν χαρακτηριστικά της Δειναρικής φυλής. Η εθνική ενδυμασία τους μοιάζει με την ηπειρωτική ελληνική.

Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Τόσκηδες είναι αρχαίοι Ηπειρώτες που στο πέρασμα των αιώνων αναμίχθηκαν με τα γειτονικά ιλλυρικά. Οι Αλβανοί δεν μπορούν να αμφισβητήσουν όλα αυτά που αναφέρονται και έτσι κατέφυγαν σε μία θεωρία η οποία ξεφεύγει από τα όρια της επιστήμης. Διακήρυξαν λοιπόν, ότι όλα αυτά συμβαίνουν γιατί όχι μόνο οι Ηπειρώτες, αλλά και πολλοί άλλοι Έλληνες δεν είναι παρά Ιλλυριοί που εξελληνίσθηκαν. Είναι όμως απόλυτα βέβαιο ιδιαίτερα από τα αρχαιολογικά ευρήματα στη Δωδώνη, πως οι Ηπειρώτες μιλούσαν ελληνικά, τοπική δωρική διάλεκτο, στην οποία πολλές λέξεις ήταν της ομηρικής εποχής και διασώθηκαν με τον προφορικό λόγο. Από την εξέταση της αλβανικής γλώσσας που επιχείρησε ο γλωσσολόγος Γουσταύος Μέγιερ στο βιβλίο του « Ετυμολογικό Αλβανικό λεξικό», προκύπτει ότι μέσα σε 5.110 λέξεις κοινής χρήσεως οι 1.420 προέρχονται από τη λατινική γλώσσα, οι 1.180 είναι τούρκικες, οι 840 ελληνικές, οι 540 σλαβικές, οι 400 ινδοευρωπαϊκές και οι 730 είναι άγνωστης προελεύσεως, που εικάζεται ότι προέρχονται από την αρχαία ιλλυρική.

Μετά το θάνατο του Γεώργιου Καστριώτη όλοι σχεδόν οι Αλβανοί, εκτός από τους Μιρδίτες, της Βόρειας Αλβανίας, εξισλαμίσθηκαν και έγιναν στους επόμενους αιώνες η μάστιγα των Ελλήνων, αλλά και των άλλων γειτονικών λαών της Βαλκανικής. Αυτοί που εύκολα αλλαξοπιστούσαν ήταν οι Αλβανοί, γιατί στερούνταν εθνικών παραδόσεων και εθνικής συνειδήσεως. Το κύμα του εξισλαμισμού όταν πέρασε το Γενούσο ποταμό και συνάντησε την ελληνοχριστιανική συνείδηση, διασκορπίστηκε και στο τέλος σταμάτησε. Με τον εξισλαμισμό οι Αλβανοί έγιναν οι νέοι οι δήμιοι του ελληνισμού στην Ήπειρο.

Μέσα σ’ αυτή την τρομερή κατάσταση που δημιούργησε ο εξισλαμισμός των Αλβανών, ο ελληνισμός της Β. Ηπείρου επέζησε κατά το μεγαλύτερο μέρος του, χάρη στην πίστη του στην ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία και τη φυλετική ανωτερότητα. Ήταν φυσικό να σημειωθούν και απώλειες. Μία απ’ αυτές ήταν η απώλεια της ελληνικής γλώσσας σε ορισμένες περιοχές και σε άλλες η απόκτηση της διγλωσσίας. Στις πόλεις που δεν υπήρχαν Αλβανοί ή ήταν ανίσχυροι, η ελληνική γλώσσα επικράτησε και χρησιμοποιούταν όχι μόνο στο γραπτό, αλλά και στον προφορικό λόγο.

Στη Β. Ήπειρο δεν έγινε εξελληνισμός Αλβανών, αλλά εξαλβανισμός των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών που δεν μπορούσαν να αξιώσουν από τους δυνάστες αλβανούς, να μιλούν μαζί τους ελληνικά. Οι καταπιέσεις πέντε σχεδόν αιώνων στα νότια του Γενούσου ποταμού, δε δημιούργησαν μόνο στους δίγλωσσους Έλληνες βορειοηπειρώτες που όμως διατήρησαν την εθνική τους συνείδηση, αλλά και εξανάγκασαν τους Χριστιανούς Λιάπηδες και Τόσκηδες σε εξισλαμισμό.

Το όνομα "Shkyp" ή "Shqyp" Σκυπετάρι, που είναι το εθνικό όνομα των Αλβανών, είναι παντελώς άγνωστο και ξένο προς τους Αρβανίτες. Κανένας Αρβανίτης δεν γνωρίζει, δεν αναφέρεται σ' αυτό το όνομα, αλλά ούτε και καμία πηγή το αναφέρει, όπως κατέληξε και μετά από μεγάλη έρευνα ο πατέρας της βαλκανιολογίας, Τσέχος Κωνσταντίνος Γίρετσικ. Άρα το "Σκυπ" παγιώνεται: α) σε περιοχή διαφορετική από την περιοχή από όπου κατάγονται οι Αρβανίτες κατάγεται δηλαδή από το Κόσοβο και τα Σκόπια και από εκεί αρχίζει να εξαπλώνεται β) Αργότερα χρονικά, ίσως και μετά τον 15ο-16ο αιώνα, ώστε οι Αρβανίτες που έχουν κατέβει στον ελληνικό χώρο από την περιοχή της σημερινής Αλβανίας, να μην έχουν σχέση με αυτό το όνομα και με τις διαδικασίες εθνογέννεσης του λαού των Σκυπετάρων.

Οι Αρβανίτες, συμμετείχαν (στην ουσία το τρίτο συστατικό στοιχείο του ελληνικού έθνους, τα άλλα είναι οι Βλαχόφωνοι και οι ελληνόφωνοι Έλληνες) στην διαδικασία εθνεργεσίας του ελληνικού έθνους (18ος - 19ος αιώνας και η μόνη σχέση τους με το έθνος των Σκυπετάρων ή Αλβανών, είναι η συγγένεια της διαλέκτου.

Στην Ιστορία της Αλβανίας είχαμε μάθει πως παλιά η Αλβανία λεγόταν Arberia που μοιάζει με τους Αρβανίτες και μετά επειδή θαύμασαν τον αετό ονόμασαν τον εαυτό τους Shqipetar από τη λέξη shqiponja.

Αλβανία


<< Αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις >> (εξιχνίασης, έρευνα). Κατά τον Επίκτητο (Π.Λ. 301/3) ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης έλεγε ότι αρχή της μορφώσεως του ανθρώπου είναι η ακριβής εξέταση της σημασίας των λέξεων.

Η ρίζα της λέξεως της επικεφαλίδας, η όποια άλλωστε αυτούσια ή και παράγωγα της αφθονούν, θησαυρίζονται στα λεξικά της αρχαίας Ελληνικής όσο και της λατινικής καθώς και νεότερων γλωσσών.

Ο γεωγράφος Στράβων (ΙΑ’, 4.1.10), περιγράφει με τον όρο Αλβανία , κείμενη κοντά στην Αρμενία και Γεωργία, στον Καύκασο, όπου ονομαστές είναι οι Αλβανικές ή Καυκάσιες πύλες. Στα πλαίσια δε της τ. Σοβιετικής Ενώσεως ήταν αυτόνομη δημοκρατία του Νταγκεστάν . Η αρχαία πρωτεύουσα ονομάζεται Άλβανα, ο δε ποταμός , που διαρρέει τη χώρα, φέρει το όνομα Αλβανός, ο σημερινός Σαμούρ.

Επίσης, κατά την αρχαιότητα , όπως αφηγείται και ο Πλίνιος (VI 29,39), Αλβανοί κατοικούν και στις Βορειότερες ορεινές περιοχές τις γειτονικές με τη Σαρματία, η οποία είναι τμήμα της Σκυθίας.

Επιπλέον , σύμφωνα με παράδοση , την οποία διασώζουν οι Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς και Ιουστίνος, η παρακαυκάσια Αλβανία είναι δημιούργημα των Αλβανών, κατοίκων της Ιταλικής πόλεως Άλβα, οι οποίοι μετανάστευσαν με αρχηγό τον Ηρακλή ( Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα 1927, τ.3ος ).

Οι επίμαχη λοιπόν λέξη , σχετίζεται στενότατα με την Ελληνική γλώσσα, καθώς και με τη λατινική, συνάμα δε με τον απώτατο Ελληνισμό αφού η ίδρυση της απόμακρης Αλβανίας του Καυκάσου ανάγεται στον κύκλο των άθλων του Ηρακλή.

Η σύγχρονη Αλβανία

Ο κατεξοχήν Ιλλυρολόγος, καθηγητής και αντεπιστέλλον μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας Ι. Ι. Pussu μετά διεξοδικής έρευνας συμπεραίνει ότι η θεωρία για καταγωγή των Αλβανών από Ιλλύριους μη εκρωμαισμένους δεν έχει πιθανότητες επαληθεύσεως ( Σύγγραμμα - “Ilirii, Istoria-limba si onomastica-romanizarea,Bucuresti 1969”). Ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Σορβόννης P. H. Stahl δηλώνει ανεπιφύλακτα τη Θρακική καταγωγή των Αλβανών.

Ο πρώτος και ονομαστότερος Ρουμάνος εθνολόγος B. P. Hasdeu προγόνους των Αλβανών θέλει τους Κοστοβώκους, κατά V. Parvan βόρειο δακικό φύλο εντοπιζόμενο στις δυο πλευρές των Καρπαθίων από τη Μπουκοβίνα, Γαλικία, Μαραμούρες και παρακαρπαθική Ρωσία.

Σε αθηναϊκό επιστημονικό περιοδικό δημοσιεύεται από επίσης Ρουμάνο, βυζαντινολόγο, τον P. Nasturel παράδοξη θεωρία για καταγωγή των Αλβανών από Θρακο-δακο-ιλλυρικό υπόστρωμα, κοινό με Βλάχους-Αρωμούνους και Ρουμάνους, ώστε να διαφαίνεται η αναβίωση του παλαιού σχεδίου ενός άξονα από Καρπάθια εώς Πίνδο και Ταίναρο !

Εξάλλου ο George Cerbelaud Salangnac , για τις εθνικές ρίζες των Ευρωπαίων , μολονότι προφανέστατα προδιατεθειμένος για αναγνώριση της αυτοχθονίας των Αλβανών και της καταγωγής τους από τους Ιλλύριους, εν τούτοις , όπως τονίζει, ελλείψει αδιαμφισβήτητων τεκμηρίων , δεν υπάρχει απόδειξη ότι οι Αλβανοί είναι απόγονοι Ιλλυρίων.

Ο τούρκος καθηγητής του πανεπιστημίου της Άγκυρας Ahmet Aydinli αναζητεί την πατρίδα τους στην Ανατολή : << Οι σημερινοί Αλβανοί ουδεμίαν σχέση έχουν με τους Ιλλύριους, αλλά από πάσης πλευράς εξεταζόμενοι αποδεικνύονται πλήρως Τούρκοι. Κοιτίς τους υπήρξε το σημερινό Ατζερμπαϊτζάν >>.

Από τους επιστήμονες δεν αμφισβητείται απλώς η κυριότητα του χώρου, στον οποίο σήμερα κατοικούν οι Αλβανοί, αλλά αφήνεται μετέωρη και η αρχική εστία τους, κάπου στη ΝΑ Ευρώπη, στον Καύκασο.

Οι Σκυπιτάροι

Οι λέξεις Αλβανία και Αλβανός είναι ξένες προς την πρωταρχική γλώσσα των σημερινών Αλβανών , οι οποίοι αυτοαποκαλούνται Σκυπιτάρ και αποκαλούν τη πατρίδα τους Σκυπιρία. Αρέσκονται δε να δηλώνουν ότι αντίστοιχα σημαίνουν αετός και χώρα των αετών. Αυτές ακριβώς τις σημασίες διαδίδουν με όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα.

Βέβαια μπορεί να κολακεύονται οι Σκυπιτάροι παρουσιαζόμενοι σαν αετοί, αλλά το εθνωνύμιο τους δεν ευσταθεί ούτε ετυμολογικά ούτε ιστορικά.

Από τις ετυμολογίες, οι οποίες προτάθηκαν, δυο είναι επικρατέστερες. Κατά τον καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνιο Χατζή η λέξη σκυπιτάρ είναι παράγωγο της Ιταλικής λέξεως schioppetto = όπλο πυροβόλο και σημαίνει οπλοφόρος, ένοπλος, μισθοφόρος. Συνεπώς η ενδεδειγμένη ορθογραφία επιβάλλει ι, δυο π και δυο τα, σκιππιττάρ. Αλλά κατά τον Κροάτη Καθηγητή του πανεπιστημίου Ζάγκρεμπ Petar Skok το εθνικό όνομα των Αλβανών Σκυπιτάρ ετυμολογείται δια του Scupis ( >αλβανικα Shkyp), πρωτεύουσα της Δαρδανίας, Σκόπια. Σχετικά δε με τους Σκυπιτάρους βεβαιώνει ότι << ο πυρήνας του λαού αυτού φαίνεται να είναι το τελευταίο κατάλοιπο των Θρακών της επαρχίας της Δαρδανίας, οι οποίοι σε αντίθεση με τους Ρουμάνους επέτυχαν να αποφύγουν τον πλήρη εκρωμαϊσμό >>.

Κατά τον Vl. Georgiev ήδη τον 2ο αι. π.Χ. οι Σκυπιτάροι κατοικούν στη Δαρδανία, από την οποία μεταναστεύουν στο σημερινό έδαφός τους. Κατά τον Tagliavini (Studi Albanesi) προ της εγκαταστάσεως Σλάβων στα κεντρικά μέρη της Βαλκανικής κατοικούν Σκυπιτάροι. Σε άλλο δε δημοσίευμα επισημαίνει εγκαταστάσεις Σκυπιτάρων περί τα Σκόπια από την αρχαιότητα. Νωρίτερα ο Jirecek γράφει ότι οι Σλάβοι απωθούν προς Νότο και προς Αδριατικά παράλια Σκυπιτάρους, οι οποίοι μόλις τον 11ο αιώνα γίνονται αισθητοί στο Δυρράχιο, αλλά τον 14ο αιώνα στο Κάτταρο, παραλιακή πόλη του Μαυροβουνίου, σλαβική Kotor , και ΝΑ της Σκόδρας.

Αρβανίτες

Άρβων και Αρβών ελέγετο κατά την αρχαιότητα η προς τον Γενούσο Ποταμό περιοχή της Βορείου Ηπείρου και ο κάτοικός της λεγόταν Αρβωνίτης. Από αυτό το πατριδωνυμικό προήλθε κατά τα νεώτερα χρόνια το Αρβανίτης , ενώ συγχρόνως το γεωγραφικό Άρβων έγινε Άρβανον. Γειτονική χώρα προς τους Αρβωνίτες , επάνω από τον Γενούσο Ποταμό, ήταν η Ιλλυρία, η σημερινή Αλβανία, της οποίας το νεώτερο αυτό όνομα έχει λατινική προέλευση και σημαίνει Άσπρη Χώρα, σε αντιδιαστολή προς το αμέσως βορειότερο Μόντε Νέγκρο-Μαυροβούνιο.

Άλλωστε ,και ουσιαστικά οι κάτοικοι του Αρβάνου ηταν άσχετοι προς τους Αλβανούς ως προς την εθνικότητα, την θρησκεία και τον φυλετικό χαρακτήρα. Και μόνον ως προς την γλώσσα οι Αρβανίτες αυτοί , επειδή εγειτόνευαν άμεσα με τους Αλβανούς και είχαν επικοινωνία και συναλλαγές μαζί τους, μιλούσαν μια μικτή ελληνοαρβανίτικη γλώσσα, τα αρβανίτικα, που διαφέρουν πολύ από τη γλώσσα των Αλβανών.

Βιβλιογραφία

- Αχιλλέας Γ. Λαζάρου, <<Αλβανοί, Αρβανίτες, Βορειοηπειρώτες, Αθήνα 1992>>.

Ας τηρήσουμε αρχικά την Αρχή της Οικονομίας. Πες μας λοιπόν τι κατά την γνώμη σου είναι οι αρβανίτες και έχουμε καιρο και για την ''εκστρατεία''...

Σαν φοιτητης θετικης επιστημης και συγκεκριμενα της βιολογιας δεν μπορω να εκφρασω αποψη που δεν ειναι επιβεβαιωμενη με μαθηματικο τροπο.Ωστοσο σε καθαρα θεωρητικο επιπεδο με βαση τις ιστορικες πηγες μπορω να σημειωσω καποιες παρατηρησεις.

1) Μετα απο ενδελεχη γλωσσολογικη μελετη των ειδικων ολων των αλβανικων διαλεκτων παρατηρηθηκε οτι ολες οι ναυτικες λεξεις στις αλβανικες διαλεκτους αποτελουνται απο δανεια προερχομενα απο τους ρωμαιους και τους γειτονικους τους λαους.Αυτο δεν συμβαδιζει με την θεωρια περι ιλλυρικης καταγωγης των αλβανων λογω του οτι ειναι γνωστο απο τις ιστορικες πηγες πως ενας απο τους βασικους λογους της επιθεσεως και καταληψεως της Ιλλυριας απο τους ρωμαιους ηταν η ισχυρη παρουσια των ιλλυριων πειρατων στην αδριατικη θαλλασα οπου λεηλατουσαν τα ιταλικα παραλια και χτυπουσαν τα πλεοντα σε αυτην εμπορικα πλοια.Αυτο σημαινει οτι η Ιλλυριοι ειχαν αρκετα καλη ναυτικη παραδοση και εμπειρια αρα και ναυτικο λεξιλογιο.Επομενως η θεωρια της δακογετικης καταγωγης των αλβανων απο τα βορειοανατολικες ορεινες περιοχες ανωθεν της σημερινης Αλβανιας ειναι αρκετα ισχυρη σε σχεση με την ιλλυρικης καταγωγης θεωρια.

2) Η θεωρια της καυκασιας καταγωγης των αλβανων ειναι η πιο αστηρικτη διοτι ενας λαος μετα απο μια αρκετα μεγαλη μεταναστευση θα ειχε διατηρησει εστω μερικες μνημες και παραδοσεις για την αρχικη του κοιτιδα και δεν θα ειχε σε καμια μαλλον περιπτωση υποστει ιστορικη αμνησια για την προελευση του.

3) Το πιθανοτερο ισως ειναι οτι ο αρχικος πυρηνας των αλβανων ηταν ενας μικρος πληθυσμος δακογετικης προελευσης με αρχικο ζωτικο χωρο την Αλβανια που περιγραφει ο Πτολεμαιος οπου θα ειχε απορροφησει και καποιους γηγενεις Ιλλυρικους πληθυσμους.Με τον καιρο και λογω διαφορων συγκυριων και ευκαιριων κατορθωσε να δημιουργησει το δικο του κρατος-βασιλειο και να αρχισει να επεκτεινεται εδαφικα με αποτελεσμα να αρχισει μια εθνογενεση εντος αυτου του χωρου με κοινο παρανομαστη πιθανον ενα κοινο γλωσσικο ιδιωμα με διαφορετικες βεβαια εκφανσεις κατα περιοχη εφοσον δεν υπηρχε καποιο ενιαιο συστημα παιδειας.

4) Οσον αφορα τους αρβανιτες και ενα μερος τουλαχιστον απο τους τοσκες διαφαινεται πολυ καθαρα οτι ηταν γηγενεις ηπειρωτες οι οποιοι κατοικωντας στις παρυφες η και ενιοτε εντος του χωρου εθνογενεσης των αλβανων λογω της καθημερινης συμβιωσης και συναλλαγης-συνεργασιας με αυτους τους πρωιμους αλβανους υιοθετησε ενα παρομοιο γλωσσικο ιδιωμα και αφ'ενος οι αρβανιτες κατηλθαν στον ελληνικο χωρο πριν χαλκευθει και σε αυτους η πρωιμη αλβανικη εθνικη συνειδηση ενω αφ'ετερου οι τοσκες ενσωματωθηκαν στην αλβανικη εθνικη ιδεα διατηρωντας ομως σε σημαντικο βαθμο τις ηπειρωτικες τους παραδοσεις και διαφορα αλλα πατρωα πολιτισμικα στοιχεια.

5) Η γνωστη σε ολους μας περιπετεια των εθνικων ονομασιων και τοπωνυμιων ειναι μια αμφιβολου ποιοτητος μεθοδος μελετης των πληθυσμων αλλα φυσικα δυναται να βοηθησει αναλογως την περιπτωση πολυ σημαντικα την εθνολογια και την λαογραφια.

6) Σημερα βεβαια στην βιολογια υπαρχει και ο κλαδος της λεγομενης γενετικης πληθυσμων ωστοσο αυτος ο κλαδος βρισκεται ακομη σε βρεφικη ηλικια και θα χρειαστουν πολλα χρονια για να αποκτησει τα πρωτα αποδεδειγμενα πληρως στοιχεια για την προελευση και τις μετακινησεις των λαων.Προς το παρον μονον υποθεσεις μπορουν να γινουν και αυτες μαλιστα πολυ παρακινδυνευμενες.

Αλβανικές μεταναστεύσεις
στην αυγή της σύγχρονης εποχής
(14ος - 16ος αι.)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η μετανάστευση πληθυσμών και οι κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις τους είναι ένα πολύ μοντέρνο» φαινόμενο, το οποίο βιώνουμε πολύ έντονα στην Ελλάδα, ειδικά μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Όμως, δεν πρόκειται για φαινόμενο νέο. Οι μετακινήσεις πληθυσμών ουδέποτε έπαψαν, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, ιδίως στην τόσο ιδιόμορφη περιοχή των Βαλκανίων και της ευρύτερης λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου.

Στόχος αυτής της εργασίας είναι να καταδείξει τον τρόπο, τα αίτια και τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα μία από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις λαών στο γεωγραφικό χώρο που προαναφέραμε κατά την περίοδο του ύστερου μεσαίωνα και των απαρχών της νεότερης εποχής: του αλβανικού λαού.

Στο πρώτο μέρος της εργασίας εξετάζονται οι γεωγραφικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της μετακίνησης. Διερευνάται, δηλαδή, η κίνηση των αλβανικών φύλων στο σύντομο και το μακρό δρόμο της μετανάστευσης, τα αίτια που τους εξώθησαν σε αυτήν την κίνηση εγκατάλειψης της χώρας – κοιτίδας (source country) καθώς και η ανταπόκρισή τους σε μια συνήθη τακτική των «κρατών» της εποχής, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη δημογραφική έλλειψη: τους εποικισμούς.

Στο δεύτερο μέρος γίνεται προσπάθεια να καταδειχθούν οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις που είχε η διείσδυση των φύλων αυτών, τόσο στον ιταλικό όσο και τον ελλαδικό χώρο. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα θρησκείας, μεταναστευτικών δικτύων πληροφόρησης καθώς και στο πολύ «σύγχρονο» και φλέγον ζήτημα της αφομοίωσης και της ένταξης στην κοινωνία της φιλοξενούσας χώρας (host country).

Σε μία τόσο περιορισμένης έκτασης εργασία, είναι προφανές ότι τα παραπάνω ζητήματα θίγονται μόνον επιφανειακά. Στόχος δε θα μπορούσε να είναι άλλος από τη γενικότερη προσέγγιση του όλου φαινομένου με απώτερη πρόθεση την ανάδειξη του υπερτοπικού και διαχρονικού χαρακτήρα των μεταναστεύσεων, γενικώς, και ιδιαίτερα των κοινών παραμέτρων και κοινωνικών προεκτάσεων που έχει η μετανάστευση των Αλβανών του ύστερου μεσαίωνα με τη σύγχρονη μεταναστευτική κίνηση των ίδιου λαού από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μετά.


ΔΡΟΜΟΙ, ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

«Είναι μυριολεκτούμενο», γράφει ο Alain Ducellier στην αξεπέραστη μελέτη του για τις μεταναστεύσεις του ύστερου Μεσαίωνα[1], ότι «σε όλον το Μεσαίωνα οι Έλληνες μετακινούνται λίγο». Αν κάποιος λαός βρίσκεται στον αντίποδα αυτής της μονιμότητας και της σταθερής εγκατάστασης, αυτός είναι ο Αλβανικός λαός.

Οφείλουμε, καταρχάς, να εξετάσουμε ποιος είναι αυτός ο λαός, ποιος ο χαρακτήρας του, ποια η αρχική του κοιτίδα και ποιους δρόμους ακολούθησε όταν αναγκάστηκε για συγκεκριμένους λόγους, που θα αναλύσουμε παρακάτω, να εγκαταλείψει αυτήν την αρχική κοιτίδα και να μετακινηθεί.

Ο Sufflay στο έργο του «Acta et Diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia», παρομοιάζει τη μεσαιωνική Αλβανία με ένα κάτοπτρο το οποίο αντικατοπτρίζει ολόκληρο τον κόσμο της Βαλκανικής χερσονήσου (ελληνικό, ρωμανικό, ιταλικό, σλαβικό, βυζαντινό)[2].

Ως λαός εμφανίζονται για πρώτη φορά[3] το 1043, όταν προσέφεραν τη συνδρομή τους στον στασιαστή στρατηγό Γεώργιο Μανιάκη[4] . Αργότερα στα χρόνια των Κομνηνών, συνέδραμαν άλλον ένα στασιαστή, το Νικηφόρο Βασιλάκιο (1080)[5]. Οι Αλβανοί [6] εκείνης της μακρινής εποχής, κάτοικοι των ορεινών συμπλεγμάτων και όχι της αστικής και πλούσιας παραλίας, παρουσιάζονται πάντοτε στις βυζαντινές πηγές, είτε ως λαός ποιμενικός και νομαδικός, με φυλετική κοινωνική οργάνωση (κατά φύλα – γενεές -πατριές) και με μία μόνιμη ροπή προς τις ληστρικές επιδρομές κατά οχυρωμένων πόλεων, είτε ως κάτοικοι βουνών και πεδιάδων με έντονη πολεμική δραστηριότητα. Μάλιστα, ως προς τη φυλετική και κοινωνική οργάνωση των φύλων αυτών υπάρχει μία πρώτη αναφορά του όρου "Αλβανία" στο περιηγητικό βιβλίο "Anonymi Descriptio Europae Orientalis": «οι Αλβανοί μετακινούνται κατά ομάδες και κατά οικογένειες» (per turmas et cognationes suas)[7] .

Η αρχική τους κοιτίδα, με την ονομασία Άρβανον, (επίσης απαντάται και ως Άλβανον, Άρβανα, Αλβανία, Αλβανιτία, Ιλλυρία) εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή της κεντρικής και βόρειας Αλβανίας, η οποία το 13ο αιώνα εκτεινόταν στο ορεινό συγκρότημα από τα περίχωρα της λίμνης Αχρίδας μέχρι το Δυρράχιο και το φρούριο της Κρόιας (Kruje)[8] . Από αυτήν την κοιτίδα, ξεκινώντας το 13ο και, κυρίως, το 14ο αιώνα, θα μεταναστεύσει προς όλα τα σημεία του ορίζοντα: ανατολικά και βόρεια, προς τις πεδιάδες του Κοσόβου και τις εγγύς δαλματικές ακτές[9] , δυτικά, διασχίζοντας την Αδριατική, με κατεύθυνση την ιταλική χερσόνησο και νότια, προς την ελλαδική χερσόνησο.



ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΔΥΣΜΑΣ ΚΑΙ ΝΟΤΟ

Μετακίνηση προς την Ιταλική Χερσόνησο

Η μετακίνηση προς την ιταλική χερσόνησο θα γίνει σε πέντε διαφορετικές φάσεις, από τα μέσα του 14ου αιώνα ως την πτώση των Βενετικών κτήσεων στην Πελοπόννησο (βλ. χάρτη 1).

Η πρώτη φάση θα ξεκινήσει γύρω στο 1280[10] με διά θαλάσσης μετανάστευση Αλβανών του Δυρραχίου. Στα χρόνια της εμφάνισης της μαύρης πανώλης (1347-8), έχουμε νέο μεταναστευτικό κύμα προς τη Ραγούζα, την Απουλία, την κεντρική Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό προς τη Βενετία[11]. Η σκληρότατη μεταχείριση του τοπικού Αλβανού ηγεμόνα, Καρόλου Θώπια, θα εξαναγκάσει πολλούς Αλβανούς, σε τρίτο κύμα μετανάστευσης, αυτή τη φορά προς τη νότια Ιταλία, κύμα το οποίο ο Ducellier χαρακτηρίζει «νομαδισμό της εξαθλίωσης»[12].

Το επόμενο κύμα[13] θα ακολουθήσει το θαλάσσιο δρόμο για την Ιταλία κατά τη δεκαετία 1468 – 1479[14]. Κι αυτό γιατί το 1468 πεθαίνει ο μεγάλος Αλβανός ήρωας Σκεντέρμπεης (Γεώργιος Καστριώτης)[15] ο οποίος είχε προκαλέσει μεγάλα προβλήματα με τη σθεναρή αντίστασή του κατά τους μακρόχρονους πολέμους που διεξήγαγε εναντίον των Οθωμανών και των Βενετών.

Τέλος, η πέμπτη και τελευταία (μαζική, διότι οι μεταναστεύσεις μικρών ομάδων ουδέποτε έληξαν) μετακίνηση αλβανικών πληθυσμών προς την Ιταλία έλαβε χώρα μετά την πτώση των Βενετικών κτήσεων στην Πελοπόννησο, το α’ μισό του 16ου αιώνα[16] . Δηλαδή, με τη λήξη του Β΄ Βενετοτουρκικού πολέμου (1499-1503) και την πτώση της Μεθώνης και της Κορώνης και ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, με την πτώση του Ναυπλίου (1534), Αλβανοί (και Έλληνες) εγκαταλείπουν την Πελοπόννησο και μεταναστεύουν προς την Κάτω Ιταλία και Σικελία. Αυτοί οι πληθυσμοί – σύμφωνα με τον Κόλλια – δεν θα πάψουν ποτέ να νιώθουν νοσταλγία για τη «χαμένη πατρίδα», την Πελοπόννησο, όπως αποδεικνύει και το τραγούδι που έλεγαν όλοι μαζί με στραμμένα τα πρόσωπα προς το Μοριά:

«Ω ε μπούκουρα Μωρέ Ω πανέμορφε Μοριά

Ση κουρ τε λυάσς με νούκου τε πασς Αφ’ ότου σ’ άφησα, δεν σε ξανάδα πια

Άτιε καμ ου Ζώτιν Ταν, Εκεί έχω εγώ τον πατέρα μου,

άτιε καμ ου ζώνιεν μεμε, εκεί έχω εγώ τη μητέρα μου,

άτιε καμ εδέ τιμ βλα, εκεί έχω εγώ τον αδελφό μου,

γκύθ μπουλιούαρε νε δε. όλους θαμένους μέσ’ τη γη.

Ωι ε μπούκουρα Μωρέ Ωι πανέμορφε Μοριά

Πλιοτ τε φλιας με λιότε νε σή Με λυγμούς και δάκρυα στα μάτια σε καλώ

Ωι μωρέ ω Αρμπερί ωι Μοριά κι Αρβανιτιά.» [17]

Μετακίνηση προς την Ελλαδική Χερσόνησο (Α΄ Φάση)

Η κάθοδος των Αλβανικών φύλων προς την ελλαδική χερσόνησο γίνεται σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση, που ξεκινά στα τέλη του 13ου αιώνα[18] και διαρκεί μέχρι την έκρηξη της μαύρης πανώλης στα 1348 οι Αλβανοί νομάδες κατευθύνονται προς τη Θεσσαλία, όπου και εγκαθίστανται για αρκετά χρόνια. Έτος εγκατάστασης θεωρείται, από τους περισσότερους ερευνητές[19] , το 1325[20].

Σχετικά με το δρόμο που ακολούθησαν στη μετακίνησή τους αυτή, οι γνώμες διίστανται. Ο Παναγιωτόπουλος[21] θεωρεί ότι έχοντας ως χώρο εκκίνησης το Άρβανον, ακολούθησαν το «μακρύ δρόμο» (longitudinale) ο οποίος διασχίζοντας τον ποταμό Δεβόλ (βυζαντινός Δεάβολις) και την άνω λεκάνη του Αλιάκμονα, διαμέσου Κορυτσάς, Καστοριάς και Γρεβενών τους έφερε στο Θεσσαλικό κάμπο. Υπάρχει, όμως, και η άλλη άποψη[22] που υποστηρίζει ότι εκτός από αυτόν τον δρόμο, υπήρχε και ένας άλλος, «εγκάρσιος» (transversale) δρόμος που ξεκινούσε από νοτιότερη «κοιτίδα» (περιοχές Πρεμετής – Αργυροκάστρου) και ακολουθούσε τη διαδρομή Αργυρόκαστρο – Ιωάννινα – Αιτωλοακαρνανία.

Διαμέσου, λοιπόν, του ενός ή του άλλου δρόμου – ή και των δύο – Αλβανικά φύλα διείσδυσαν στον ελλαδικό χώρο και εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλία. Μάλιστα, λίγα χρόνια αργότερα, το 1333, έχουν συμπληρώσει αρκετά χρόνια διαμονής για να θεωρούν ότι η αποκατάσταση της εξουσίας του βυζαντινού αυτοκράτορα στην περιοχή καθιστούσε επισφαλή πλέον τη χειμερινή τους κάθοδο στα πεδινά[23] . Κατά συνέπεια, προκειμένου να αποκτήσουν απρόσκοπτη κάθοδο στους χειμερινούς βοσκότοπους της πεδιάδας, εξαναγκάστηκαν να δώσουν όρκο υποταγής στον Ανδρόνικο Γ’.

Τα ίδια αυτά χρόνια, η αύξηση της μεγάλης ιδιοκτησίας, οι ενδοβυζαντινές συγκρούσεις και οι καταστροφικές επιδρομές των Αλβανών και των Καταλανών κάνουν το Marino Sanudo Torcello (1325) να περιγράφει την κατάσταση ως αξιοθρήνητη σε μία Θεσσαλία ερημωμένη και κατεστραμμένη: “Deus misit hanc pestem patriae Blachiae supradictae, quia ipsa miserat quodam genus, Albanensium gentis nomine, in tanta quantitate numerosa: quae gens omnia quae errant extra castra penitus destruxerunt”[24]. Η Θεσσαλία θα είναι πλέον γι’ αυτούς, η δεύτερη κοιτίδα, το νέο Άρβανον, η «Μεγάλη Βλαχία»[25].

Γράφει πολύ εύστοχα ο Παναγιωτόπουλος: «Μ’ αυτό το πνεύμα, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα ο ρόλος που έπαιξε η πληθυσμιακή ομάδα της Θεσσαλίας στην εξάπλωση των Αλβανών. Η ανατολική πλαγιά της Πίνδου με τα παρακλάδια της, σε συνδυασμό μ’ έναν πεδινό ζωτικό χώρο, πρόσφερε ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της εποχιακής κτηνοτροφίας και, επομένως, για τη λειτουργία του γεωργοκτηνοτροφικού οικονομικού συστήματος της ομάδας. Έτσι, η Θεσσαλία έγινε για μερικές δεκαετίες η νέα αλβανική «κοιτίδα» που συγκέντρωσε τις προϋποθέσεις για μια δημογραφική ανάπτυξη, ανάλογη μ’ εκείνη του άλλου ισχυρού σημείου εκκίνησης της αλβανικής επέκτασης, του ιστορικού «Άρβανου». Μακριά από τη μαύρη πανώλη, που αποδεκάτισε ολόκληρες περιοχές της ελληνικής χερσονήσου, από τις ακτές της Θεσσαλονίκης ως τα παράλια της Ηπείρου, περνώντας από την Αττική και την Πελοπόννησο, τα αλβανικά φύλα της θεσσαλικής «κοιτίδας» μπόρεσαν να διατηρήσουν το ρυθμό αναπαραγωγής τους και βρέθηκαν, έτσι, σε πλεονεκτικότερη θέση συγκριτικά με τους γειτονικούς πληθυσμούς. Στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα, σ’ εποχή διαταραγμένης δημογραφίας, τα αλβανικά φύλα, όσα έμειναν προσωρινά στη Δυτική Θεσσαλία, άρχισαν να βαδίζουν προς τη Νότια Ελλάδα, σ’ εδάφη που είχαν πρόσφατα χάσει ένα μεγάλο αριθμό των κατοίκων τους! […] σ’ εκείνη την εποχή των συνεχών πολέμων, οι Αλβανοί, με τη βοήθεια των τοπικών αρχών που αναζητούσαν συμπληρωματικές στρατιωτικές δυνάμεις, είδαν την τύχη τους να καλυτερεύει και, από επικίνδυνοι ποιμένες – πολεμιστές – ληστές, έγιναν “ισότιμοι” κάτοικοι του τόπου»[26].



Μετακίνηση προς την Ελλαδική Χερσόνησο (Β΄ Φάση)

Σε μία δεύτερη μεταναστευτική φάση, οι Αλβανοί κατεβαίνουν προς νότο και εγκαθίστανται στην Αττική και την Πελοπόννησο.

Αττική: Έχοντας πρώτα σταθμεύσει κατά τα έτη 1380-81 στην κοιλάδα του Σπερχειού που τότε ονομαζόταν «Αλλάδα»[27], παίρνουν το 1382, νόμιμη άδεια από τον Πέτρο Δ΄ της Αραγωνίας, για να «προνοιαστούν»[28] στο καταλανικό Δουκάτο των Αθηνών[29] . Η άδεια αυτή ήταν η απάντηση στην έκκληση του Δούκα των Αθηνών Ροκκαβέρτη για να του δοθεί η άδεια «να δώσωμε προνόμιο σε κάθε Έλληνα και Αρβανίτη που θα θελήσει να έρθει στο δουκάτο της Αθήνας, να είναι ασύδοτος για δύο χρόνια…»[30]. Η κίνηση αυτή απέβλεπε στην ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας του Δουκάτου απέναντι στις ξένες (οθωμανικές κυρίως) επιβουλές.

Πελοπόννησος: Οι βυζαντινές πηγές[31] αναφέρουν ότι την πρώτη δεκαετία του 15ου αιώνα 10.000 Αλβανοί (10.000 πολεμιστές ή 10.000 ψυχές;) εμφανίστηκαν στον Ισθμό της Κορίνθου, προφανώς χωρίς προηγούμενη συμφωνία με τις αρχές. Ο δεσπότης του Μυστρά Θεόδωρος Παλαιολόγος, παρά την καχυποψία των συμβούλων του για αυτούς τους «ξένους», επέτρεψε το «πρόνοιασμά» τους στα εδάφη του δεσποτάτου.

Για την εγκατάσταση των Αλβανών στην Πελοπόννησο[32] υπάρχουν τρεις θεωρίες:
1. ότι κατέβηκαν από τη Θεσσαλία
2. ότι κατέβηκαν από τη νότια Αλβανία, διαμέσου Ηπείρου και Αιτωλίας. Ως αίτιο αναφέρεται το γεγονός ότι οι Οθωμανοί (μαζί με τον Κάρολο Α΄ Tocco) κατέκτησαν το Αργυρόκαστρο, με αποτέλεσμα το γένος των Ζενεβισαίων να υποστεί διωγμό. Πρόκειται για δεύτερο μεταναστευτικό κύμα (μετά από εκείνο του 1404/05) στην Πελοπόννησο: οι ρακένδυτοι και μαστιζόμενοι από ασθένειες Ζενεβισαίοι, αφού περιπλανηθούν στην Ήπειρο θα περάσουν τελικά στην Πελοπόννησο[33]
3. ότι μπήκαν στην Πελοπόννησο Αλβανικοί πληθυσμοί προερχόμενοι από την Αττική και την Εύβοια[34]

Η πρώτη θεωρία, την οποία αποδέχονται οι περισσότεροι ερευνητές, φαίνεται μάλλον η πιθανότερη. Κι αυτό, για τον εξής λόγο: όταν οι Τούρκοι, το 1393, κατέστρεψαν το σερβικό πριγκιπάτο της Θεσσαλίας, είναι πολύ πιθανόν να άσκησαν πιέσεις στους αλβανικούς πληθυσμούς της περιοχής. Αυτοί οι πληθυσμοί, κατά συνέπεια, φαίνεται ότι πήραν το δρόμο της προσφυγιάς και είναι αυτοί τους οποίους βρίσκουμε μερικά χρόνια αργότερα (1404-5) στρατοπεδευμένους στον Ισθμό της Κορίνθου.

Και για έναν επιπλέον λόγο: οι Αλβανοί, τους οποίους βλέπει στον Ισθμό ο Μανουήλ Παλαιολόγος[35] , έτοιμους να μπουν στο δεσποτάτο του Μυστρά, δε μπορεί να ήταν οι Αλβανοί της Αττικής και της Εύβοιας, γιατί τότε θα είχε αδειάσει ο αλβανικός πληθυσμός των περιοχών αυτών, πράγμα που απλούστατα δε συνέβη. Αντίθετα, αυτό συνέβη στη Θεσσαλία, η οποία εκκενώθηκε εντελώς από κάθε αλβανικό στοιχείο. Οι Αλβανοί την εγκατέλειψαν και μόνο σπανιότατα ιστορικά τεκμήρια μαρτυρούν το πέρασμά τους από εκεί.

Συμπληρωματικά, αξίζει να αναφερθεί κατά τα μέσα του 14ου αιώνα είχε ήδη συντελεστεί η δημιουργία δύο περιορισμένων αλβανικών «κρατιδίων». Συγκεκριμένα, μετά τη μάχη του Αχελώου (1358 ή 1359), ο αρχηγός των Αλβανών, Κάρολος Θώπια, νίκησε στην Αιτωλία το δυσαρεστήσαντα τους Αλβανούς, Νικηφόρο Β΄ Άγγελο. Επακόλουθο αυτής της νίκης υπήρξε η ίδρυση δύο μικρών αλβανικών πριγκιπάτων, το ένα στην Άρτα, από τον Πέτρο Λιόσα και το άλλο στο Αγγελόκαστρο[36] από τον Γκιν Μπούα Σπάτα[37].



ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Έχοντας, πλέον, σχηματίσει μία σφαιρική εικόνα για το γεωγραφικό και χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονται οι μετακινήσεις των Αλβανικών πληθυσμών, μπορούμε να εξετάσουμε τα γενεσιουργά αίτια[38] αυτών των μετακινήσεων.

Τα αίτια αυτά είναι:

Η έκρηξη και ραγδαία εξάπλωση του «Μαύρου Θανάτου», δηλαδή της πανώλης, και η δημογραφική κρίση που συνεπέφερε[39]. Οι παράλιες ή πεδινές περιοχές εξασθενούσαν δημογραφικά, ενώ οι Αλβανοί, καλά προφυλαγμένοι στις δύσβατες ορεινές περιοχές, απέκτησαν το πλεονέκτημα της πληθυσμιακής ευρωστίας και έσπευσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των εύθραυστων δημογραφικά κρατικών μορφωμάτων της εποχής˙ η Βενετία, για παράδειγμα εφάρμοσε αρκετά συχνά ανάλογα εποικιστικά προγράμματα, προσελκύοντας εύκολα εποίκους με τις ιδιαιτέρως ελκυστικές φοροαπαλλακτικές ρυθμίσεις που υποσχόταν.

Θεωρίες του Cvijić[40] : Σύμφωνα με αυτές, το πολιτικό πλαίσιο στις περιοχές όπου κατοικούσαν οι αλβανικοί πληθυσμοί αποτέλεσε μεταναστευτικό αίτιο. Το πλαίσιο αυτό οριοθετείται από τους σκληρούς και διαρκείς αγώνες ανάμεσα σε Βυζαντινούς, Λατίνους (Ανδεγαυούς – Νορμανδούς - Βενετούς) και Σέρβους για την κυριαρχία στη ΝΔ Βαλκανική. Οι τελευταίοι, μάλιστα, με τη στερέωση της κυριαρχίας τους στην περιοχή το 13ο και 14ο αιώνα, δεν αποκλείεται να οδήγησε σε μετανάστευση Αλβανούς χωρικούς ή τυχοδιώκτες που ως πολεμιστές προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στους Σέρβους ηγεμόνες[41] . Επιπροσθέτως, ο Cvijić απέδωσε στο Αλβανικό γένος δύο σημαντικότατα προτερήματα: τη «γονιμότητα» και τον «ισλαμισμό». Και σε αυτό το σημείο, ωστόσο, ο Παναγιωτόπουλος αμφισβητεί τη «γονιμότητα» ως θετικό παράγοντα[42] , από δημογραφικής άποψης.

Αλλαγές που εισήχθησαν στο καθεστώς της γαιοκτησίας και που είχαν στόχο τη δημιουργία φεουδαλικής εξουσίας, θεωρούνται επίσης παράγοντας ώθησης σε μεταναστευτική κίνηση. Οι Ανδεγαυοί, δηλαδή, προσπάθησαν να εισαγάγουν δυτικές φεουδαρχικές δομές, αυτούσιες, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε αναγκαστική μετανάστευση τους φτωχότερους αλβανικούς πληθυσμούς.

Άλλο αίτιο υπήρξε η κατά καιρούς άσχημη αντιμετώπιση από τους τοπικούς άρχοντες. Στα αίτια επίσης περιλαμβάνεται και η Οθωμανική κατάκτηση καθώς και οι τροποποιήσεις που επέφεραν οι Οθωμανοί στο διοικητικό σύστημα των κατακτημένων περιοχών. Όλα αυτά, βέβαια, αναφέρονται σε μεταγενέστερη εποχή, δηλαδή στο 15ο αιώνα. Κατά τον Παναγιωτόπουλο[43] , ο ποιμενικός, ευκαιριακά νομαδικός και συχνά ληστρικός χαρακτήρας των αλβανικών φύλων αποτελεί την κύρια αιτία της μεταναστευτικής τους κίνησης. Νεότεροι ερευνητές εντάσσουν την αλβανική περίπτωση σε μια συνολικότερη μεταναστευτική κίνηση που παρατηρείται στα Βαλκάνια του τέλους του μεσαίωνα και τη διερευνούν μέσα από μία υποτιθέμενα μεγάλη δημογραφική έκρηξη[44] των αλβανικών φύλων.



ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΙ

Κατά την περίοδο που εξετάζουμε, μία περίοδο έντονης δημογραφικής ερήμωσης εξαιτίας των λιμών, των λοιμών και των πολέμων, οι εποικισμοί ήταν το κατεξοχήν μέτρο των διαφόρων κρατικών μορφωμάτων της εποχής με το οποίο επιδίωκαν την πληθυσμιακή ανασυγκρότηση των περιοχών που είχαν πληγεί, είτε από την πανώλη, είτε είχαν υποστεί τις οδυνηρές συνέπειες των πολεμικών συγκρούσεων. Έτσι, σε όλη τη διάρκεια της περιόδου που μας απασχολεί και, κυρίως, το 15ο και 16ο αιώνα, έχουμε εγκατάσταση αλβανών εποίκων, ως αποτέλεσμα της εποικιστικής πολιτικής των στρατιωτικών και πολιτικών αρχών: των Βυζαντινών δεσποτών, της Βενετίας και των Φράγκων ηγεμόνων.

Μεγαλύτερη επιτυχία στην προσέλκυση των Αλβανών εποίκων είχαν οι Βυζαντινοί και οι Βενετοί, μολονότι οι δεύτεροι είχαν να αντιμετωπίσουν την απόκεντρη θέση και την περιορισμένη έκταση των κτήσεών τους που δεν επέτρεπε την απορρόφηση μεγάλου αριθμού μεταναστών (πλην της Εύβοιας). Ο πιο επιτυχημένος εποικισμός ήταν εκείνος της Εύβοιας, στα μέσα του 14ου αιώνα, σε ένα νησί, δηλαδή, του οποίου τόσο η γεωγραφική θέση (γειτνίαζε με την ηπειρωτική Ελλάδα όπου μόλις είχε εγκατασταθεί ένα άρτι αφιχθέν κύμα αλβανικών πληθυσμών), όσο και η έκτασή του βοήθησε τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία να προσελκύσει ομάδες Αλβανών, αντιμετωπίζοντας έτσι την ερήμωση του νησιού λόγω της πανώλης. Οι Βενετοί ήταν πάντοτε οι πιο γενναιόδωροι από όσους επιχειρούσαν να προσελκύσουν εποίκους και φυσικά οι Αλβανοί μετανάστες που αναζητούσαν νέα πατρίδα είχαν κάθε λόγω να προσελκύονται από τα προνόμια με τα οποία συνόδευαν κάθε νέα εποικιστική πρόσκλησή τους. Μάλιστα, γύρω στα 1425, οι Βενετοί κατάφεραν, με γενναίες υποσχέσεις και φοροαπαλλακτικά μέτρα, να προσελκύσουν μεγάλο αριθμό αλβανών εποίκων από τη Στερεά προς την Εύβοια, σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο Τοσκανός δούκας των Αθηνών, Antonio Acciaiuoli, να αποστείλει έντονες διαμαρτυρίες προς το Συμβούλιο των Δέκα, σχετικά με αυτόν τον «εκμαυλισμό»[45] . Η απάντηση της Βενετίας σε αυτά τα παράπονα του Τοσκανού, είναι ενδεικτική της σημασίας που απέδιδε στην εποικιστική πολιτική της: απάντησε με διπροσωπία, ότι δήθεν δε γνώριζε τίποτα και για να κερδίσει χρόνο, καθησύχαζε τον Acciaiuoli ότι σκοπεύει να ερευνήσει περαιτέρω το ζήτημα.





ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΕΞΑΣΤΙΣΜΟΣ & ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η πολιτική των αρχών, οι οικονομικές συνήθειες και ανάγκες, η οικολογία και η γεωμορφολογία ήταν μερικοί από τους παράγοντες που επηρέασαν την εγκατάστασή τους των πληθυσμών αυτών στα νέα εδάφη.

Ως νομαδικά και πολεμικά-ληστρικά φύλα χρειάζονταν ελεύθερες και ενιαίες εκτάσεις κατάλληλες για τις μετακινήσεις τους, καθώς οι δεσμοί τους με τη γη και τις «στατικές» δραστηριότητές τους ήταν πολύ χαλαροί, τουλάχιστον εκείνη την εποχή. Σε αντίθεση με τους ελληνικούς πληθυσμούς που είχαν κάποια έστω στοιχειώδη βιοτεχνία, οι αλβανικοί πληθυσμοί ήταν ολοκληρωτικά αγροτικού χαρακτήρα.

Εξαιτίας του γεγονότος ότι το αγροτικό σύστημα της χώρας είχε υποβαθμιστεί, τα αγροτικά προϊόντα σπάνιζαν μονίμως. Εφόσον οι Αλβανοί ήταν κυρίως νομάδες κτηνοτρόφοι, υποθέτουμε ότι η έλλειψη αγροτικών προϊόντων τούς ανάγκασε να ασχοληθούν με τη γεωργία. Αλλιώς θα ήταν υποχρεωμένοι να τα προμηθεύονται με αντάλλαγμα τα ζώα τους, πράγμα που θα σήμαινε «άνιση ανταλλαγή» (αν και αυτός ο όρος αποτελεί αναχρονισμό), οικονομικά επιζήμια για την ομάδα. Είναι δε ιδιαζόντως παράδοξος ο βρόγχος των οικονομικών σχέσεων που δημιουργούσαν οι συνθήκες: οι οικονομικές συνθήκες τους οδηγούσαν σε μετακίνηση, κατόπιν η μετακίνηση έφερνε επάρκεια και από κει οδηγούνταν σε γεωργικές δραστηριότητες[46] και, κατά συνέπεια, στη μόνιμη εγκατάσταση.

Ο Σπ. Ασδραχάς συμπεραίνει μετά από εξέταση φορολογικών καταστίχων ότι το εισόδημα της αλβανικής οικογένειας από τη γεωργία θα πρέπει να ήταν αισθητά χαμηλότερο από της ελληνικής[47] . Κάτι τέτοιο συνεπάγεται το δευτερεύοντα ρόλο των γεωργικών δραστηριοτήτων των Αλβανών, χαμηλό βαθμό ένταξης τους στο αγροτικό σύστημα της χώρας και, βέβαια, τον προσωρινό χαρακτήρα των οικισμών τους. Η εγκατάστασή τους στη Θεσσαλία τους έδωσε τη δυνατότητα να μετατραπούν σταδιακά από νομάδες σε ημινομάδες και μετακινούμενους κτηνοτρόφους.

Ο χρονογράφος των Τόκκων τους χαρακτηρίζει «χοιροβοσκούς», ένας χαρακτηρισμός που «παραπέμπει στο βελανίδι κι επομένως σε κτηνοτροφία που χρειαζόταν σκληρή τροφή, προφανώς αιγοπροβατοτροφία»[48]. Πρόκειται δηλαδή, για εξαιρετικά άπορους ποιμένες, οι οποίοι συνήθιζαν να μετακινούνται διαρκώς καθώς βασίζονταν για την επιβίωσή τους στην υποτυπώδη κτηνοτροφία τους. Η Ψιμούλη τους περιγράφει ως εξής: «φτωχοί ημινομάδες, θέριζαν τον τόπο απ’ όπου πέρναγαν, εξαντλούσαν τα πάντα και συνέχιζαν τη μετακίνηση. Η εξάρτηση τους άλλωστε ως ημινομάδων από τα γεωργικά προϊόντα προκαλούσε τη λεηλασία της καλλιεργημένης γης γύρω από τις οχυρές πόλεις[49] , στερώντας τις τελευταίες από τα παραγωγικά τους αγαθά»[50].

Αναφορικά, τώρα, με την οικονομική και επαγγελματική σύνθεση του αλβανικού στοιχείου μπορούμε να πάρουμε ως παράδειγμα τους αλβανικούς πληθυσμούς που είχαν εγκατασταθεί στη Βενετία και Ραγούζα: το 14ο-15ο οι Αλβανοί είναι ναυτικοί, φουρνάρηδες, ξυλουργοί, ράφτες και κυρίως υπηρέτες (famuli, fanti, fanteleschi)[51], όταν δε δεσμεύονται από αυστηρότατα συμβόλαια μαθητείας ή δε χρησιμοποιούνται από το ίδιο το Κράτος για την εκτέλεση των πιο «βάναυσων» εργασιών που συχνά είναι επικίνδυνες, όπως π.χ. του ταχυδρόμου[52]. Όμως η ανάπτυξη είναι ραγδαία: η αλβανική παροικία της Βενετίας στα 1504 είναι αρκετά πλούσια, ώστε να έχει τη δυνατότητα να αναθέτει στον Carpaccio τη διακόσμηση της αίθουσας συνεδριάσεων της σκόλας[53] τους.



ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε ότι σε εκείνον τον κόσμο, του φθίνοντα μεσαίωνα, η θρησκεία[54] και η γλωσσική πλαισίωση παραμένουν όροι απαραίτητοι για την προσαρμογή του πληθυσμού που μετανάστευσε στη χώρα υποδοχής.

Στην Ιταλική χερσόνησο οι Αλβανοί (όπως και οι Σλάβοι) είναι όλοι τους Δαλματοί ή άτομα που ήλθαν από την κεντρική και βόρεια Αλβανία, ζώνες που είχαν γίνει εξολοκλήρου καθολικές από τις αρχές του 14ουαι. Πρόκειται λοιπόν για μετανάστες οι οποίοι, όπου κι αν πάνε, δε φοβούνται καθόλου τη θρησκευτική απομόνωση στη δύση - κάτι που δεν απέφυγαν οι ορθόδοξοι Έλληνες[55] . Τη μετανάστευση προς την Ιταλία δεν θα αποφύγουν και πολλοί αλβανοί κληρικοί, οι οποίοι μαζί με φραγκισκανούς, δομινικανούς κτλ ιερείς, κατά τα χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης της Αλβανίας, θα εκδιωχθούν ή θα αναγκαστούν να μετακινηθούν, καθώς θεωρούνται από τους Τούρκους συνεργαζόμενοι με τον εχθρό[56] .

Επομένως, η θρησκεία, σε συνδυασμό με τη γλωσσική προσέγγιση αποτελούν στοιχεία σημαντικά για την εξώθηση σε μετανάστευση και για την δυνατότητα προσαρμογής στους νέους τόπους. Ειδικά ως προς το δεύτερο, ας μην ξεχνάμε ότι σπάνια υπάρχει μνεία για διερμηνείς της αλβανικής γλώσσας, πράγμα που πρέπει να μας λέει πολλά για τις πιθανότητες προσαρμογής των Αλβανών εποίκων στο νέο περιβάλλον[57]. Συνεπώς, λιγότερο καλοί υποψήφιοι για μετανάστευση ήταν οι ορθόδοξοι Έλληνες, οι οποίοι τόσο γλωσσικά όσο και θρησκευτικά ένιωθαν «ξένοι» προς τους «λατίνους» και δεν είχαν κανένα λόγο να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, στις οποίες καθοδηγούνταν από τους πνευματικούς τους ποιμενάρχες. Αντιθέτως, οι Αλβανοί και οι Δαλματοί, εγκαταλειμμένοι καθώς ήταν στην πατρίδα τους από τους θρησκευτικούς τους ταγούς, ήταν πιο εύκολο γι’ αυτούς να ενσωματωθούν σε ένα ξένο πολιτισμικό περιβάλλον που τους ήταν όμως ταυτόχρονα και οικείο.

Στην ελλαδική χερσόνησο, στις αρχές του 14ου αιώνα, οι παράκτιες περιοχές είχαν προσηλυτιστεί στον καθολικισμό ενώ οι φατρίες που κατοικούσαν στα ορεινά παρέμεναν πιστές στην ορθοδοξία.

Σχετικά με τη θρησκευτική νοοτροπία της αλβανικής αριστοκρατίας αξίζει να αναφέρουμε το εξής σημαντικό στοιχείο: το 1390 ο Εβρενός Μπέης, περνώντας από την Άρτα καθ’ οδόν προς τα Ιωάννινα, δέχεται την υποταγή του Γκιν Μπούα Σπάτα και παίρνει ως αιχμάλωτο τον εγγονό του, ο οποίος αργότερα εμφανίζεται στις πηγές με το όνομα Γιακούμπ[58]. Η μετονομασία αυτή υποδηλώνει τον εξισλαμισμό του εγγονού και την ένταξή του στο σύστημα των gulam[59]. Ο Η. Ιnalcic αναφέρει ότι στις αρχές του 15ου αιώνα οι περισσότεροι αλβανοί ηγεμόνες είχαν στείλει, ως υποτελείς, τα παιδιά τους στην αυλή του σουλτάνου, όπου ανατρέφονταν ως πραγματικοί Οθωμανοί. Γίνονταν έτσι, σκλάβοι, “Kul” του σουλτάνου και αναλάμβαναν σημαντικές θέσεις στο στρατό και τη διοίκηση. Καταλήγουμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή του συστήματος των gulam «εξοθωμάνιζε», κατά κάποιο τρόπο, την αλβανική αριστοκρατία.



ΔΙΚΤΥΑ

Σχετικά με τα δίκτυα το μόνο που μπορούμε να αναφέρουμε, καθώς οι πηγές τις εποχής είναι πολύ πενιχρές σχετικά με τέτοια «σύγχρονα» ζητήματα, είναι κατά την άφιξή τους στην Ιταλία πολλοί μετανάστες δε γνωρίζουν ούτε ιταλικά, ούτε λατινικά. Έτσι, είναι υποχρεωμένοι να καταφύγουν στις υπηρεσίες ενός διερμηνέα, ο οποίος είναι συνήθως μέλος της οικογένειας το οποίο είχε εγκατασταθεί παλαιότερα. Τέτοιες μαρτυρίες δείχνουν ότι, καθ’ ομοίωση των συγχρόνων μας μεταναστών, οι οικογένειες στέλνουν στο μέτωπο πραγματικούς ανιχνευτές - ιχνηλάτες που τους προλειαίνουν το έδαφος και τους κάνουν να έρθουν την καταλληλότερη στιγμή[60].



ΈΝΝΟΙΑ «ΞΕΝΟΥ»: ΕΞΑΣΤΙΣΜΟΣ – ΕΝΤΑΞΗ – ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ

Στην Ιταλία οι Αλβανοί μετανάστες αντιμετωπίζουν διττή μεταχείριση. Στις Marche και στην βόρεια Ιταλία οι αλβανοί θα πετύχουν αρκετά εύκολα την ένταξή τους στην αγροτική παραγωγή και εκμετάλλευση και στην αστική βιοτεχνία, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποκτήσουν, πράγμα όχι ιδιαίτερα σύνηθες, το δικαίωμα του πολίτη. Παράλληλα, σε πόλεις όπως το Rimini, η Brescia, το Bergamo οι Αλβανοί είναι συνήθως ταχυδρόμοι, στρατιώτες και αρκετά συχνά οι έμπιστοι του πρίγκιπα. Αντίθετα, στις περιοχές του Fano και του Pesaro, η καταπιεστική πολιτική των Malatesta τους μετατρέπει ή μάλλον τους διατηρεί σε έναν κατώτερο αστικό πληθυσμό[61].

Για έξω λοιπόν από την περιοχή των Βαλκανίων τα αρχεία τονίζουν την εξαθλίωση των Αλβανών μεταναστών. Για τη νοοτροπία ενός Βενετού του 15ου αιώνα, και μόνο το όνομα «Αλβανός» σημαίνει μία κοινωνική στάθμη ιδιαιτέρως χαμηλή: τον Ιούλιο του 1461 κάποιος Carlo da Venezia πέτυχε να καταδικαστεί σε πρόστιμο 2 λιβρών ένα άτομο που θεωρούσε ότι είχε προσβάλει βάναυσα τη γυναίκα του, απευθύνοντάς της τη βαριά ύβρη «είσαι αλβανή»[62]. Πέραν, όμως, της κοινωνικής περιφρόνησης, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις Αλβανών που πέφτουν - κατάσταση ευρέως διαδεδομένη την εποχή εκείνη - θύματα ενός απάνθρωπου δουλεμπορίου.

Ο χρονογράφος του Χρονικού των Τόκκων υπογραμμίζει τη διαφορά αλβανών - ελλήνων:

«Επίστευσαν ‘ς τα Ιωάννινα είναι αρβανιτζέλια χοιροβοσκοί παρόμοιοι τους και να τους προσκυνήσουν

και κει ήσαν άρχοντες Ρωμαίοι,
στρατιώτες ανδρειωμένοι»[63] .

Ο Αλβανός της εποχής εκείνης, λοιπόν, παρουσιάζεται από το «Χρονικό των Τόκκων» ως μέλος μιας καθυστερημένης και πρωτόγονης κοινωνίας άπορων, ρακένδυτων και εξαθλιωμένων ανθρώπων, αμέτοχων οποιασδήποτε πολιτισμική εξέλιξης. Κατά την Ψιμούλη, - και αυτό είναι κάτι που αναφέραμε μιλώντας και για την οικονομία - «ο χαρακτηρισμός τους από τον χρονογράφο ως “χοιροβοσκών” παραπέμπει στο βελανίδι κι επομένως σε κτηνοτροφία που χρειαζόταν σκληρή τροφή, προφανώς αιγοπροβατοτροφία»[64].



ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Είδαμε, λοιπόν, ότι οι Αλβανοί κατά το 14ο και 15ο αιώνα, διείσδυσαν σταδιακά σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, ως έμπειροι κτηνοτρόφοι – νομάδες, με πολύ καλή γνώση των στοιχείων εκείνων που θα τους έκαναν να επιλέξουν τους πλέον κατάλληλους τόπους για την άσκηση της βιοποριστικής τους εργασίας. Υποχρεωμένοι από τις σκληρές συνθήκες σε διαρκή αναζήτηση ιδεωδών βοσκοτόπων, ακόμη και σε μέρη που δεν ευνοούσαν τις δραστηριότητές τους, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις εκείνες που, σε συνδυασμό με την ενασχόλησή τους με πολεμικές δραστηριότητες - για λόγους άμυνας -, συνέβαλαν στη δημιουργία μικρών χωριών διάσπαρτων στον ελλαδικό χώρο. Μία δομή που - σύμφωνα με τον Παναγιωτόπουλο - «χρονολογείται από το 15ο αιώνα» και της οποίας κοινωνικο-οικονομικοί συντελεστές υπήρξαν οι αλβανοί μετανάστες[65]. Ειδικά για την Πελοπόννησο, ο Παναγιωτόπουλος δεν κρύβει τον εντυπωσιασμό του για την τεράστια διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην εικόνα των 12.000 ψυχών που σταθμεύουν μαζικά στον Ισθμό, έτοιμοι να μπουν στη χερσόνησο, με την εικόνα που συναντούμε λίγες δεκαετίες αργότερα «με έναν αλβανικό πληθυσμό διάσπαρτο και κατακερματισμένο»[66] και σε μεγάλο βαθμό αφομοιωμένο ή μάλλον προσαρμοσμένο στο νέο περιβάλλον.

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι αφενός μεν η κατά φύλα οργάνωσή τους (μία οργάνωση που τους επέτρεψε να κατέβουν ως ομάδες στον ελλαδικό χώρο) αφετέρου δε η εγκατάλειψη σταδιακά της ενδογαμίας θα τους κάνουν να αφομοιωθούν σε τέτοιο βαθμό κατά τους δύο τελευταίους προεπαναστικούς αιώνες, ώστε, όταν αυτή ξεσπάσει, να μην ξεχωρίζουν από τους Έλληνες.

Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι πάρα πολλοί από τους αγωνιστές της Επανάστασης του ’21 ήταν Αρβανίτες. Ο Καραϊσκάκης, ο Ανδρούτσος, ο Μιαούλης και η Μπουμπουλίνα αποτελούν τα λαμπρότερα, αλλά όχι τα μόνα, παραδείγματα[67]. Πολλοί μάλιστα, μιλούσαν με δυσκολία τα ελληνικά. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει - σε καμία περίπτωση - ότι δεν ήταν Έλληνες. Το αντίθετο, μάλιστα. Ήταν τόσο Έλληνες που μάχονταν με απαράμιλλο σθένος για την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό, δίνοντας και τη ζωή τους ακόμα.

Επομένως, η ιστορία μας διδάσκει, και η ιστορία πάντοτε έχει κάτι να μας διδάξει, όταν δεν την αγνοούμε, ότι ένας λαός (στην περίπτωσή μας, ο ελληνικός λαός) που υποδέχεται πλήθη μεταναστών, χάρη στην αφομοιωτική δύναμή του, δεν έχει κανένα λόγο να νιώθει φόβο, ανασφάλεια ή μίσος για αυτούς τους «ξένους» που τόση αναστάτωση και τόσα προβλήματα δημιουργούν με την αναγκαστική μετακίνησή τους. Είδαμε, ότι όπως συμβαίνει και σήμερα, έτσι και τότε, σε κείνη τη μακρινή εποχή, ο ελλαδικός χώρος κατακλύστηκε από «ξένους», από «μετανάστες», από «διαφορετικούς». Ίσως μάλιστα σε εκείνη την εποχή τα πράγματα να ήταν πολύ πιο δύσκολα και οι συνθήκες πιο πιεστικές απ’ ότι είναι σήμερα.

Σήμερα, οι απόγονοι αυτών των «ξένων» είναι οι φίλοι μας, οι συγγενείς μας, οι ομοεθνείς μας, οι συμπατριώτες μας, πιθανόν εμείς οι ίδιοι. Κάποιος που φέρει το επώνυμο Λιάπης, Γκέκας, Κόλλιας είναι πολύ πιθανόν να κατάγεται από αυτούς τους «ξένους» του 14ου αιώνα. Αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο άνθρωπος αυτός, πιστεύει ακράδαντα ότι είναι, και θέλει και οι άλλοι να πιστεύουν, ότι αυτός είναι Έλληνας. Διότι είναι Έλληνας! Όπως Έλληνας ήταν και ο μεγάλος μας Καραϊσκάκης και η μεγάλη μας Μπουμπουλίνα. Όπως Έλληνας θεωρεί ότι είναι και ο γράφων, ο οποίος φέρει ένα κατά τα φαινόμενα «ελληνικότατο» επώνυμο, μολονότι υπάρχουν απίστευτα πολλές πιθανότητες, ερευνώντας το γενεαλογικό του δέντρο, να ανακαλύψει ότι κατάγεται από κάποιον ρακένδυτο Αλβανό «πρόσφυγα» του 14ου αιώνα ή κάποιον Αλγερινό κουρσάρο του 16ου. Τις αλήθειες αυτές μας εμποδίζει να δούμε ο εξωφρενικός μύθος της «βιολογικής» συνέχειας ενός έθνους, της συνέχειας του «αίματος», που είναι εξόφθαλμα ψευδής. Για να είσαι Έλληνας, δε χρειάζεται να είσαι απευθείας απόγονος του Περικλή. Μπορεί να είσαι απευθείας απόγονος του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και να είσαι το ίδιο «Έλληνας» όπως όλοι οι άλλοι[68].

Ολοκληρώνοντας τις παραπάνω σκέψεις, ίσως το ακόλουθο χωρίο από τον Ducellier να είναι η ιδανική κατακλείδα:

«Έλληνες και Αλβανοί κατάφεραν, μέσα από αντιπαραθέσεις και συμβιβασμούς, να καταλήξουν σε μια κοινή ζωή, όπου συμφωνούσαν στα ουσιώδη. Και είναι, ίσως, αυτό ένα από τα πρώτα μαθήματα που μας δίδαξαν κατά τη διάρκεια της πιο σκοτεινής περιόδου της ιστορίας τους, εμποδίζοντάς μας να απελπιστούμε για τα σύγχρονα Βαλκάνια. Άλλο ένα μάθημα, που πρέπει να συλλογίζεται ιδιαίτερα ο ελληνικός λαός, όταν του συμβαίνει να αντιμάχεται την ιδέα ότι, κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας του, πολλά ετερογενή στοιχεία συνέβαλαν στη διαμόρφωση της σημερινής του οντότητας, είναι ότι, χωρίς να αλλοιωθεί ο προφανής ελληνικός χαρακτήρας του, αυτά τα μεταναστευτικά κύματα μπόρεσαν να χειραγωγηθούν και τελικά να ενσωματωθούν σ’ αυτόν χάρη στην εκπληκτική αφομοιωτική δύναμή του. Το γεγονός αυτό αποτελεί μία από τις ομοιότητές του με το γαλλικό λαό, ο οποίος στις μέρες μας τρομάζει υπερβολικά, καθώς βλέπει τόσους ξένους να συγκεντρώνονται στο έδαφός του»[69].


Κι αυτό, ασφαλώς, είναι ένα μήνυμα που θα πρέπει να προβληματίσει την ελληνική κοινωνία των αρχών του 21ου αιώνα.



Kώστας Πνευματικός



Υποσημειώσεις

Ducellier, 1986, σελ. 24.

Πούλος, 1950, σελ. 1-2.

Εμφανίζονται στις βυζαντινές πηγές. Ως λαός γενικά υπάρχει από τα αρχαία χρόνια (μαρτυρείται σε κείμενα του Πτολεμαίου).

Ducellier, 1986, σελ. 20.

Πούλος, 1950, σελ. 7-8.

Στις πηγές αναφέρονται ως Αλβανοί, Αρβανίτες, Αλβανίτες και Ιλλυριοί (Πούλος, 1950, σελ. . Το όνομα «Αλβανός» προέρχεται από τη λέξη «αλμπάν» (αλμπάνης στα ελληνικά, ναλμπάν στα τουρκικά) που σημαίνει πεταλωτής και γιατρός αλόγων (Μπίρης, 1998, σελ. 21). Οι Αλβανοί αυτοαποκαλούνται «Σκιπετάρ» και τη χώρα τους τη λένε «Σκιπερία» που σημαίνει «χώρα του αετού».

Μπίρης, 1998, σελ. 26 -- Ducellier, 1994, σελ. 16.

Σκουλίδας, 1998-1999, σελ. 278-279.

Δε θα μας απασχολήσει, στα πλαίσια της παρούσας μελέτης, η συγκεκριμένη μετανάστευση.

Ducellier, 1994, σελ. 13.

ό.π., σελ. 15.

ό.π., σελ. 18.

Ειδικότερα, ο Τίτος Π. Γιοχάλας (Γιοχάλας, 1993, σελ. 10 κ.ε.) αναφέρει 3 μεταναστευτικές φάσεις προς την Ιταλία που είχαν ως αποτέλεσμα τη

δημιουργία των ελληνικών και αλβανικών χωριών της Κ. Ιταλίας και Σικελίας:

1) Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και κυρίως τη λήξη της συμμετοχής του Σκεντέρμπεη (τον οποίο ο πάπας Κάλλιστος ΙΙΙ χαρακτήρισε «αήττητο στρατιώτη και αθλητή του Χριστού») στον αγώνα των Ναπολιτάνων εναντίον των Ανδεγαυών το 1461.

2) Με το θάνατο του Σκεντέρμπεη το 1468 και την κατάληψη της Κρόιας από τους Τούρκους (1478).

3) Και έχουμε και μία 3η φάση που αναφέρει ο Γιοχάλας - είναι αυτή που στο χάρτη 1 απεικονίζεται με διακεκομμένες παύλες και κουκίδες και συμπίπτει με την πέμπτη φάση της παρούσας μελέτης.

Γιοχάλας, 1993, σελ. 10.

Γεώργιος Καστριώτης ή Σκεντέρμπεης (όπως τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι): Αλβανός ήρωας, γιος του Ιβάν Καστριώτη. Γεννήθηκε γύρω στα 1403 και πέθανε στα 1468. Πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στην αυλή του σουλτάνου (για τον Σκεντέρμπεη βλ. Σούλης, 1980, σελ. 444-457 και Πούλος, 1950, σελ. 7).

Γιοχάλας, 1993, σελ. 10.

Κόλλιας, 1992, σελ. 200.

Μπίρης , 1998, σελ. 53.

Ducellier, 1994, σελ. 14. -- Παναγιωτόπουλος , 1985, σελ. 78 -- Κόλλιας, 1992, σελ.129.

Ο Ι. Πούλος (1950, σελ. 14), αντίθετα θεωρεί πιθανότερο έτος εγκατάστασης των Αλβανικών φύλων στη Θεσσαλία, το 1315.

Με τη γνώμη αυτή του Παναγιωτόπουλου (1985, σελ. 76) συμφωνεί και η Ψιμούλη (1995, σελ. 18), χαρακτηρίζοντας, μάλιστα, το δρόμο αυτό «εξαιρετικά βατό».

Σκουλίδας, 1998-1999, 282-283, Βακαλόπουλος, 1961-80, σελ. 28 κ.ε.. Ο ίδιος μελετητής αναφέρει ότι εκτός των δύο αυτών «οδών» υπάρχει και το από τα βυζαντινά χρόνια γνωστό πέρασμα Ζυγού - Μετσόβου, το οποίο προκάλεσε διχογνωμία στους ιστορικούς, για το αν, δηλαδή, χρησιμοποιήθηκε από τους Αλβανούς της Θεσσαλίας για να εισβάλλουν στην Ήπειρο και την Ακαρνανία ή από τους Αλβανούς της Ηπείρου για να εισδύσουν στη Θεσσαλία.

Ducellier, 1986, σελ. 14 -- Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 78 -- Κόλλιας, 1992, σελ. 129.

Πούλος, 1950, σελ. 13. -- Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 78.

«Μεγάλη Βλαχία» ονομαζόταν λόγω του μεγάλου αριθμού Βλάχων που κατοικούσαν στην περιοχή. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι – σύμφωνα με τον Γ. Σούλη – οι επιμειξίες Αλβανών και Βλάχων ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένο φαινόμενο. Για τη «Μεγάλη Βλαχία» βλ. Σούλης, 1980, σελ. 109-117.

Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 84.

Σκουλίδας, 1998-99, σελ. 284 -- Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ.80.

Δηλαδή, να εγκατασταθούν ως έποικοι με ειδικά προνόμια, π.χ. απαλλαγή φορολογίας για το πρώτο διάστημα κτλ.

Σκουλίδας, 1998-1999, σελ. 284 -- Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 80 -- Βακαλόπουλος τ. Α, σελ. 30 κ.ε. -- Μπίρης , 1998, σελ. 89 -- Κόλλιας, 1992, σελ. 131.

Μπίρης , 1998, σελ. 88.

Πολύτιμες πληροφορίες για αυτό το θέμα μας παρέχει ο λόγος που συνέθεσε ο Μανουήλ Παλαιολόγος, σε μορφή επικήδειου, για τον αδερφό του Θεόδωρο. Για αυτό το έργο βλ. Σπ. Λάμπρος, «Μανουήλ Παλαιολόγου Λόγος επιτάφιος εις τον αυτάδελφον αυτού Δεσπότην πορφυρογέννητον κύρ Θεόδωρον», Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά 3, 1926. (από την παραπομπή αρ. 1 στο Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 81).

Οι Σπ. Λάμπρος και Ι. Πούλος υιοθετούν την άποψη ότι η πρώτη παρουσία Αλβανών στην Πελοπόννησο, πρέπει να έλαβε χώρα κατά τα έτη της βασιλείας του Μανουήλ Καντακουζηνού, δηλαδή ανάμεσα στα έτη 1348-80 (Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 81).

Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 88 -- Σκουλίδας, 1998-99, σελ. 286 -- Ψιμούλη, 1995, σελ. 43.

Μπίρης, 1998, σελ. 55.

Σπ. Λάμπρος, «Μανουήλ Παλαιολόγου Λόγος επιτάφιος εις τον αυτάδελφον αυτού Δεσπότην πορφυρογέννητον κύρ Θεόδωρον», Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά 2, 1926, σελ. 41-41 (από Κόλλιας, 1992, σελ. 131).

Πρόκειται για τη σημερινή Αιτωλία. Το πριγκιπάτο αυτό θα διατηρηθεί μέχρι το 1405, οπότε και θα καταλυθεί από τον κόμητα της Κεφαλληνίας, Κάρολο Α΄ Tocco.

Μπίρης, 41998, σελ. 23, 59 -- Ψιμούλη, 1995, σελ. 25.

Τα αίτια αυτά αναφέρονται στο Σκουλίδας, 1998-1999, σελ. 278-280.

Για το θέμα αυτό, της δημογραφικής ερήμωσης, βλ. Ε.Α.Μπιμπίκου «Ερημωμένα χωριά στην Ελλάδα» [επιμ. Σπ. Ασδραχάς]). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Παναγιωτόπουλος δε δέχεται την πανώλη ως αίτιο της πληθυσμικής αραίωσης (Ψιμούλη, 1995, σελ. 17).

Για τις θεωρίες του Cvijić, αναφορικά με τα αίτια των αλβανικών μεταναστεύσεων βλ. Jovan Cvijić, La P&eacute;ninsule Balkanique. Geographie Humaine, Paris 1918, σελ. 90-94 (από την παραπομπή 10 στο Σκουλίδας, 1998-1999, σελ. 279).

Τη θεωρία αυτή του Cvijić, αμφισβητεί ως τρωτή ο Παναγιωτόπουλος, χαρακτηρίζοντάς την «αρχέτυπο, ιδιαίτερα προσφιλές στους γεωγράφους και τους ρομαντικούς ιστορικούς των Βαλκανίων του 19ου αιώνα» (Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 74).

Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 72.

ό.π., σελ. 69.

Και σε αυτήν τη θεώρηση ο Παναγιωτόπουλος (1985, σελ. 69) εγείρει πολλές ενστάσεις, ιδιαίτερα ως προς την υπόθεση της «δημογραφικής έκρηξης».

Μπίρης, 1998, σελ. 111 -- Κόλλιας, 1992, σελ. 131.

Οι δεσπότες του Μορέως καλούν Αλβανούς στα εδάφη τους, όχι μόνο για να αναζωογονήσουν την κτηνοτροφία, αλλά και γιατί γνωρίζουν τη δεξιότητά τους στη γεωργία.

Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 98-99.

Ψιμούλη, 1995, σελ. 35.

Τα Ιωάννινα για παράδειγμα, πολιορκημένα από τα αλβανικά φύλα των Σπάτα και των Μαλακασαίων, δε θα μπορέσουν να σοδιάσουν για 3 χρόνια. Λίγα χιλιόμετρα δυτικότερα, οι κτήσεις του Καρόλου Tocco θα υποφέρουν διαρκώς από τις συνεχείς λεηλασίες και αρπαγές κοπαδιών. Για τη δεινή κατάσταση που επικρατούσε στις περιοχές αυτές βλ. Ψιμούλη, 1995, σελ. 36 --Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 79 -- Ducellier, 1994, σελ. 22.

Ψιμούλη, 1995, σελ. 35-36.

Ducellier, 1986, σελ. 34-35.

Ο Ducellier (ο.π. σελ 34) αναφέρει εντυπωσιασμένος πόσοι πολλοί Αλβανοί εξασκούν το δύσκολο επάγγελμα του ταχυδρόμου στη Βενετία.

Ducellier, 1986, σελ. 35.

Είναι αυτονόητο ότι για εκείνες τις μακρινές εποχές, που χαρακτηρίζονται από το φαινόμενο της σπάνιδος δημογραφικών δεδομένων, είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς στοιχεία για τη θρησκευτική σύνθεση του πληθυσμού. Υπό τύπον παραλληλισμού και μόνον για να δώσουμε μία ενδεικτική εικόνα στον αναγνώστη, αξίζει να αναφέρουμε τη σύνθεση του εθνοτικού και θρησκευτικού χάρτη της σημερινής Αλβανίας (απογραφή 1993): επί συνόλου 3.422.000 κατοίκων, το 77% είναι Αλβανοί, το 20% Έλληνες, και ένα 4% λοιποί. Όσον αφορά δε, τη θρησκευτική σύνθεση, μετά από μισό περίπου αιώνα αθεϊκού κομμουνιστικού καθεστώτος, έχουμε: 70% μουσουλμάνους (από τους οποίους 55% σουνίτες και 15% μπεκτασίδες), 20% ορθοδόξους και 10% καθολικούς. Τα παραπάνω στοιχεία βρίσκονται στο: Ευστράτιος Χ. Ζεγκίνης, Γενίτσαροι και Μπεκτασισμός. Γενεσιουργοί παράγοντες του βαλκανικού Ισλάμ, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 369 - 378.

Ducellier, 1986, σελ. 41.

Και πάλι αντίθετα από τους ορθόδοξους Έλληνες καθώς, όπως τονίζει ο Ducellier, ο ορθόδοξος κλήρος σπανίως φεύγει μπροστά στους εισβολείς (ό.π., σελ. 42).

Ο Ducellier (ο.π. σελ 42-43) αποδίδει αυτό το γεγονός στο ότι οι Αλβανοί είχαν πριν την μετακίνησή τους, μία, έστω στοιχειώδη, γνώση της ιταλικής γλώσσας.

Ψιμούλη, 1995, σελ. 42.

Gulam ή Kul ονομάζονταν οι αιχμάλωτοι πολέμου, οι οποίοι εξισλαμίζονταν και αποκαθιστούσαν σχέσεις προσωπικής αφοσίωσης στον κύριό τους. Ο θεσμός ανάγεται στην περίοδο της εξάπλωσης των Σελτζούκων, εποχή κατά την οποία ο όρος δήλωνε τους χριστιανούς που αναλάμβαναν θέσεις στο στρατό ή την ιεραρχία των Σελτζούκων.

Ducellier, 1986, σελ. 36

ό.π., σελ. 35.

ό.π., σελ. 33.

Ψιμούλη, 1995, σελ. 35.

ό.π., σελ. 35-36.

Παναγιωτόπουλος, 1985, σελ. 100.

ό.π.

Κόλλιας, 1992, σελ. 437 κ.ε.

Καμιά φορά, ίσως και περισσότερο από όλους τους άλλους˙ όλους εμάς, δηλαδή, τους «γνήσιους» γηγενείς Έλληνες, που είχαμε το προνόμιο, το τυχαίο συμβάν της γέννησής μας να λάβει χώρα σε έδαφος που κάποια διεθνής συνθήκη έθεσε εντός της επικράτειας του επίσημου ελληνικού κράτους και όχι σε κάποια αλησμόνητη πατρίδα εκτός των συνόρων μας. Όπως για παράδειγμα οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες που έχουν το διττό ατυχές προνόμιο να λοιδορούνται ως «Έλληνες» στην Αλβανία και ως «Αλβανοί» στην Ελλάδα. Κανείς όμως δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι νιώθουν και είναι Έλληνες με όλη τη σημασία της λέξης.

Ducellier, 1994, σελ. 50.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αλεξάκης, Ε., Τα παιδιά της σιωπής. Οικογένεια, συγγένεια και γάμος στους Αρβανίτες της ΝΑ Αττικής – Λαυρεωτικής (1850 – 1940), Αθήνα 1996.

Βακαλόπουλος, Α., Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τ. I – V, Θεσσαλονίκη 1961-1980.

Ducellier, A., «Δημογραφία, μεταναστεύσεις και πολιτισμικά σύνορα από τα τέλη του Μεσαίωνα στη νεώτερη εποχή», Τα Ιστορικά, τ. 3 (1986), σ. 19-44.

Ducellier, A., Οι Αλβανοί στην Ελλάδα (13ος – 15ος αι.). Η μετανάστευση μιας κοινότητας, μτφρ. Κατερίνα Νικολάου, Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, Αθήνα 1994.

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδ. Εκδοτικής Αθηνών Α.Ε., τ. Θ΄, Ι΄, ΙΑ΄. Αθήνα 1974.

Κόλλιας, Α., Αρβανίτες και η καταγωγή των Ελλήνων. Ιστορική, λαογραφική, πολιτιστική, γλωσσολογική επισκόπηση, Αθήνα 1992.

Μπίρης, Κ. Η., Αρβανίτες. Οι Δωριείς του νεώτερου ελληνισμού, Αθήνα 1998.

Παναγιωτόπουλος, Β., Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου (13ος-18ος αιώνας), Ιστορικό Αρχείο. Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1985.

Πούλος, Χ. Ι., Η εποίκησις των Αλβανών εις Κορινθίαν, Αθήνα 1950.

Ψιμούλη, Β., Σούλι και Σουλιώτες. Οικονομικά, κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα. Δακτυλογραφημένη διδακτορική διατριβή, Αθήνα 1995.

Σκουλίδας, Γ. Η., «Μετοικεσίες αλβανόφωνων στον ελλαδικό χώρο». Ηπειρωτικά Χρονικά, τ. 33 (1998-1999), σ. 277 – 290.

Σούλης, Γ., Γεώργιος Σούλης (1927-1966). Ιστορικά μελετήματα. Βυζαντινά, Βαλκανικά, Νεοελληνικά. Αθήνα 1980.

Ζεγκίνης, Χ. Ευ., Γενίτσαροι και Μπεκτασισμός. Γενεσιουργοί παράγοντες του βαλκανικού Ισλάμ, έκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2002.



--------------------------------------------------------------------------------

Απο ολο το προηγουμενο πονημα το οποιο δεν γνωριζω κατα ποσον εχει αξιολογηθει απο την ακαδημαικη κοινοτητα φαινεται καθαρα οτι οι αλβανοι ειναι ενα πλασματικο εθνος οπως εχουν δειξει και οι ως τωρα γενετικες ερευνες του αλβανικου πληθυσμου απο διαφορα ινστιτουτα και πανεπιστημια.Η πιο προσφατη ερευνα του τμηματος γενετικης πληθυσμων του πανεπιστημιου stanford δειχνει μια γενετικη ανομοιογενεια στον αλβανικο πληθυσμο διαχωριζοντας τους βορειους και τους κοσσοβαρους απο τους τοσκες οι οποιοι οι οποιοι ανηκουν στον ιδιο κλαδο με τους βλαχους και τους Ελληνες Ηπειρωτες.Αυτο επιβεβαιωνει την λεγομενη γλωσσικη γραμμη jirecek,τον πτολεμαιο,τον στραβωνα,το ρωμαικο διοικητικο συστημα που τοποθετουσε την Ιλλυρια απο την σημερινη βορειο Αλβανια και ανωθεν αλλα και τον γνωστο εθνολογικο χαρτη του οικου stanford.Kατωθεν αυτης της ''αλβανικης''περιοχης φαινεται απλα το βορειο τμημα της ηπειρου η οποια με την αναπτυξη της αλβανικης εθνικης ιδεας που μεταδοθηκε σε μεγαλο τμημα της περιοχης συρρικνωθηκε στην σημερινη βορειο Ηπειρο.Ο μεσαιωνας υπηρξε εποχη εθνογενεσεως των περισσοτερων σημερινων εθνων ειτε αφορουσε πραγματικα ιστορικα εθνη ειτε πλασματικα που δημιουργηθηκαν μεσα απο πολιτικες συγκυριες,συμφεροντα μεγαλων δυναμεων,κοινωνικες και πολεμικες συγκρουσεις κ.λπ.Μην ξεχναμε την μεγαλη προσπαθεια ''κατασκευης'' Αλβανων απο την Ιταλια κατα την νεωτερη Ευρωπαικη ιστορια με σκοπο την ενδυναμωση του νεοιδρυθεντος αλβανικου κρατους το οποιο υπηρξε αλλωστε προιον δικης της διπλωματικης προσπαθειας και απετελεσε για πολλα χρονια προτεκτορατο της.

Υ.Γ : Ευχαριστω για την εως τωρα ενημερωση απο καποια μελη του φορουμ.Δυστυχως ομως ο χωρος μου φαινεται πολυ αρνητικος για μια εργασια υπερ της ιστορικης αληθειας για τους αρβανιτες σε βαθμο που με εκανε να αναρωτιεμαι αν πραγματι βρισκομαι στην σελιδα νεολαιας βορειου Ηπειρου και οχι στην σελιδα νεολαιας αλβανων εν Ελλαδι.

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΟΛΥ ΤΟΥΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΔΙΑΓΡΑΨΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟΥΜ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ.

Φιλε Πελασγε μην εξαπτεσαι....καλυτερα να υπαρχεις μεσα στο Φορουμ γαιτι αν ειναι Φορουμ αλβανων εν ελλαδι( ΝΕΒ: φορουμ στο οποιο ειμαι μελος,δεν πρεπει να θιχτει καποιος,γιατι ηδη εχω θιξει τον εαυτο μου) , καλο θα ειναι αντικρουει και καποιος τα οποια λεγομενα τους...
Σε συμπονω και απορω τα ιδια με εσενα!

Προσωπικα Πελασγε και Βαρβακα εφοσον δεν εχω επιχειρημματα λογο ελειπων γνωσεων της δικιας μας ιστοριας θα σιωπαινα.

Η θα πηγαινα μια βολτα απο το http://www.phorum.gr στην ενότητά ιστορια,
αν δεν ειχα διαθεση για διαβασμα.
Απλη αντιγραφη - επικολληση θα ειναι αρκετη και για σας.
Για πιο δυσκολα θα ακολουθουσα τις απαντησεις του tanhaouser
στο αλβανικο φορουμ.


Το αστειο , για να μην χρησιμοποιησω αλλη εκφραση, ειναι στην απαξιωση που πετατε
σαν τον χελακη σε μας τους βορειοηπειρωτες επειδη εσεις εχετε ελλειπης γνωσεις ιστορικες.
Δεν ξερω κανεναν απο τους δυο σας αλλα λυπαμε περισσοτερο για σας παρα για τους
υπερασπιστες των αλλοεθνων.
Χρησιμοποιητε κατι υπερ σας , για οσο διαστημα σας βολευει, και στην συνεχεια λακευετε
πετωντας πυροτεχνηματα εντυπωσιασμου.
Το προσον αυτο σας κατατάσσει σε κατηγορια πατριωτων ή εθνικων;
Που και στις δυο περιπτωσεις μενουν ανεξεταστεοι στο δικο τους πονημα.
Μας ταξαν και αλλοι διαθεση και μεγαλα λογια , αλλα...

Αργα η γρηγορα πεφτουν οι μασκες.
Πολλες πεταμενες προτασεις με φανταχτερα λογια.
Σουμα στο τελος υπερ μας 0.
Εναντιον μας ομως;


Και δωστε μας και καμμια δικαιολογια να εχουμε να λεμε:
Τι κανει τους λογου σας να εκσφενδονίζετε κατηγορω σε ομοεθνεις σας;
Η ερωτηση γινετε προς οσους πιστευουν οτι οι ιδιοι ειναι ελληνες ή καλυτερα ελληναρες.

Ενα βιογραφικο με τα ανδραγαθηματα τας σας για να το προβαλλουμε ,να το καρφιτσωσουμε.


Θανος
Ο χωριατης ή αλλιως ο θεος απο τον Ολυμπο ( ).

Βαρβακα, το να αποκαλείς αλβανικό το Φόρουμ αυτό, είναι σαν να αποκαλείς αλβανική τη Χιμάρα.
Ας είσαι πιο προσεχτικός σε αυτά που λες και γράφεις...και μην ενθουσιάζεσαι ή παρασύρεσαι από τα λεγόμενα ή γραφούμενα οποιουδήποτε "αγνώστου".
Τώρα αν θες να νομίζεις ότι είσαι πιο πολύ έλληνας από μένα ή οποιονδήποτε άλλον εδώ, δικαιώμά σου και καμάρι σου, αλλά κράτα το για σένα.
Αλλά δεν μπορείς να μιλάς εσύ για μένα ή για μας, αποκαλώντας μας " αλβανούς".

Οσο για τον Πελασγό, δεν μπορώ να καταλάβω, ήρθες να ψάξεις εδώ την Ιστορία των Αρβανιτών και Αλβανών;;;;
Ο καθένας εκφράζει ότι γνωρίζει και ξέρει, ή αντιγράφει ότι έχει βρει.

Για την αληθινή ιστορία καλό θα ήταν να είχαμε ζήσει εκείνα τα χρόνια και να βγάζαμε μόνοι μας τα συμπεράσματα.
Γιατί όπως καταλαβαίνεις ο καθένας από την πλευρά του τα παρουσιάζει όπως θέλει και όπως τον συμφέρει....

Μήπως γι' αυτό φταίει και το Φόρουμ;;;

Αλλά μ' αρέσει που βρήκες τον εύκολο τρόπο: "Διαγράψτε με και αλβανικό το φόρουμ της Νε.Β".

Απορώ, γιατί δεν τον έχετε διαγράψει ακόμη!

Απο την στιγμη που καποιοι απαξιωνουν οποιαδηποτε σοβαρη επιστημονικη αντιληψη αντιπαραθετοντας καποιες ασημαντες και πολιτικης σκοπιμοτητας ''μελετες'' και επισης απαξιωνουν μια προσπαθεια ενημερωσης του ελληνικου λαου που λειπει απο το ελληνικο σχολειο μεσω της συνταξης καποιου πονηματος για τους βορειοηπειρωτες και τους αρβανιτες (το οποιο ηταν και ο λογος που συμμετειχα στο φορουμ) δειχνει οτι μαλλον η ενοτητα εχει και πολιτικες προεκτασεις.Οντως δεν σκεφτηκα οτι εφοσον ακομα και καποια πανεπιστημια σημερα εξυπηρετουν πολιτικους σκοπους προσβαλλοντας την επιστημη τοτε δεν θα ηταν καθολου παραξενο το να υπαρχουν πολιτικες σκοπιμοτητες σε ενα κοινοχρηστο φορουμ του διαδικτυου.

Υ.Γ : ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ''ΘΑΝΟ'' ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΠΗΡΑ ΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΙΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥΣ ΘΕΩΡΕΙ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΙΠΕΙΣ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ.ΔΕΝ ΕΒΓΑΛΑ ΚΑΠΟΙΑ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΑΛΛΑ ΠΑΡΕΘΕΣΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΑΔΕΣΜΕΥΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ.Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ ΦΟΡΟΥΜ ΟΠΩΣ ΤΟ FORUM.GR ΑΛΛΑ ΣΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ.